Tại kỳ họp thứ 5 diễn ra sáng nay (ngày 14.11), HĐND TP.HCM đã thông qua chủ trương đầu tư hai dự án nạo vét, cải tạo môi trường kết hợp chỉnh trang đô thị tại rạch Bà Lớn và rạch Ông Bé – hai trục tiêu thoát nước quan trọng ở khu Nam thành phố. Tổng mức đầu tư cho hai dự án vượt 17.000 tỷ đồng, với kỳ vọng giải quyết ô nhiễm kéo dài, chống ngập và từng bước chỉnh trang hàng ngàn căn nhà ven kênh.
Dự án rạch Bà Lớn có tổng vốn hơn 9.228 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị làm chủ đầu tư. Công trình đi qua phường Bình Đông và xã Bình Hưng, nơi rạch giữ vai trò đưa nước từ trung tâm thành phố về phía Nam qua kênh Đôi.
Nhiều năm qua, hai bên bờ rạch bị nhà dân lấn chiếm từ khu vực cầu Bà Tàng đến đình Bình Đông và gần quốc lộ 50, khiến dòng chảy thu hẹp. Cùng với đó, rác sinh hoạt và nước thải chưa xử lý, đặc biệt từ các cơ sở chế biến thực phẩm, xả trực tiếp xuống rạch, gây ô nhiễm nặng và tiềm ẩn nguy cơ sạt lở do thiếu kè bảo vệ.

TP.HCM đầu tư mạnh nạo vét kênh rạch, hướng tới giảm ngập và cải thiện môi trường. Ảnh: Báo Lao Động
Dự án sẽ cải tạo toàn tuyến rạch Bà Lớn dài khoảng 7,4 km, xây dựng 9,9 km kè bảo vệ bờ, mở tuyến đường mới rộng 12 – 18 m, xây cầu Bà Lớn 2 vượt quốc lộ 50 và đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật như chiếu sáng, thoát nước, vỉa hè, cây xanh và bến lên xuống.
Chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chiếm hơn 6.682 tỷ đồng; chi phí xây lắp khoảng 2.000 tỷ đồng.
Dự án dự kiến triển khai từ năm 2025, tập trung các thủ tục và thi công trong giai đoạn 2026 – 2029, đưa vào sử dụng năm 2030. Khi hoàn thành, công trình sẽ tăng năng lực tiêu thoát nước cho lưu vực rộng 920 ha, giảm ngập và cải thiện môi trường khu Nam TP.HCM.
Song song đó, HĐND thành phố cũng thông qua chủ trương đầu tư dự án “Nạo vét, cải tạo môi trường kết hợp chỉnh trang đô thị trục thoát nước rạch Ông Bé và rạch nhánh”. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 7.785 tỷ đồng, cũng do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị làm chủ đầu tư, triển khai tại phường Chánh Hưng và xã Bình Hưng. Hiện rạch Ông Bé bị bồi lắng, rác thải ứ đọng, nhiều hộ dân xây dựng lấn ra lòng rạch khiến nước thoát chậm, gây ngập úng thường xuyên, đặc biệt khi mưa lớn.
Công trình sẽ nạo vét 4,2 km rạch, xây 4,5 km kè, hình thành tuyến đường mới dài hơn 2,4 km, rộng 12 – 16 m, cùng hệ thống cây xanh, thoát nước, lan can, chiếu sáng và bến lên xuống. Dự án dự kiến triển khai giai đoạn 2026 – 2029 và hoàn thành năm 2030, giúp tăng khả năng tiêu thoát nước cho khu vực rộng 470 ha, đồng thời cải thiện cảnh quan và tạo không gian sinh thái đô thị.
Theo thống kê, TP.HCM còn gần 400 tuyến kênh rạch chưa được chỉnh trang, với khoảng 39.600 căn nhà phải di dời. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 di dời 20.000 căn – tương đương 50% số nhà trên và ven kênh rạch; riêng khu vực Quận 8 trước đây chiếm hơn 15.000 căn. Trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, thành phố dự kiến hoàn thành di dời hơn 5.500 căn trên tổng số 6.500 căn đặt ra. Hai dự án lớn tại rạch Bà Lớn và rạch Ông Bé được xem là bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu này.
Nam Thái