Diễn biến vụ cháy chung cư tại Hồng Kông: Hơn 40 giờ dập lửa, ít nhất 128 người thiệt mạng

“Ngọn lửa đã được dập tắt và hoạt động cứu hộ đã kết thúc," Giám đốc An ninh Hồng Kông Chris Tang phát biểu với các phóng viên tại cuộc họp báo hôm 28.11. "Mục tiêu của chúng tôi hiện nay là đảm bảo nhiệt độ trong tòa nhà giảm xuống và khi mọi thứ được xác định là an toàn, cảnh sát sẽ thu thập bằng chứng và tiến hành điều tra thêm".

Khu dân cư Wang Fuk Court ở Tai Po ngày 28.11. 2025, sau khi lửa được dập tắt. Ảnh: Reuters/Tyrone Siu

Theo Giám đốc An ninh Hồng Kông số người chết đã tăng lên 128 và khoảng 200 người vẫn mất tích. "Chúng tôi không loại trừ khả năng sẽ phát hiện thêm thi thể khi cảnh sát vào tòa nhà để điều tra chi tiết", ông Tang nói, đồng thời cho biết thêm rằng mới có 39 trong số 128 người thiệt mạng đã được nhận dạng. Ít nhất 79 người, gồm 12 lính cứu hỏa, được ghi nhận bị thương.

Đây là vụ hỏa hoạn chết người nhiều nhất ở Hồng Kông kể từ năm 1948, khi đó một nhà nhà kho bị cháy, khiến 176 người thiệt mạng.

Trong số những người thiệt mạng, ít nhất hai người Indonesia giúp việc gia đình đã được xác nhận trong số nạn nhân. Cơ quan chức năng Hồng Kông chưa xác định được chính xác có bao nhiêu người giúp việc gia đình có mặt tại các tòa nhà Wang Fuk, nơi có 4.600 người sinh sống, khi hỏa hoạn xảy ra.

Bà Edwina Antonio, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Tị nạn phụ nữ di cư Bethune House, cho biết hàng chục người giúp việc gia đình đến từ Philippines dường như đã có mặt tại khu nhà khi hỏa hoạn xảy ra, hiện 19 người vẫn đang mất tích. Nhóm của bà Antonio cho biết đã nói chuyện với 13 người giúp việc gia đình được cứu sống và đang ở trong các nhà tạm trú: "Có rất nhiều người lao động nhập cư đang gọi đến đường dây nóng của chúng tôi để yêu cầu hỗ trợ".

Theo Văn phòng Thư ký Hội đồng Lập pháp Hồng Kông, vào năm 2024, Đặc khu này có 368.000 người giúp việc nước ngoài, chủ yếu đến từ Philippines và Indonesia.

Hiện hàng trăm cư dân đang phải tạm trú ngụ ở một số trung tâm khẩn cấp, nhận lương thực và vật dụng cần thiết từ các nhóm tình nguyện viên và các công ty. 

Theo thông báo của chính quyền Hồng Kông, gia đình của những người thiệt mạng sẽ nhận được khoảng 25.700 USD từ chính quyền, trong khi các hộ gia đình bị ảnh hưởng sẽ nhận được khoản trợ cấp sinh hoạt khoảng 6.400 USD trong tuần tới.

Lo ngại an toàn xây dựng

Bênh cạnh việc giải quyết các vấn đề tiếp theo, hỗ trợ những nạn nhân đã qua đời và những người sống sót mất nhà cửa chính quyền Hồng Kông hiện còn phải nỗ lực xoa dịu sự phẫn nộ của công chúng, với những lời hứa điều tra ngọn nguồn và  kiểm tra an toàn xây dựng trên hòn đảo.

Một lính cứu hỏa đang dập tắt đám cháy tại Wang Fuk Court ngày 27.11.2025. Ảnh: Chan Long Hei/ AP

Sau khi hỏa hoạn xảy ra, công chúng yêu cầu công ty xây dựng đang tiến hành cải tạo các tòa nhà - Prestige Construction and Engineering, cũng như các quan chức chính phủ phải giải trình.

Cảnh sát cho biết họ đã bắt giữ ba người, hai giám đốc và một cố vấn xây dựng của công ty xây dựng liên quan, tình nghi ngộ sát do sử dụng vật liệu không an toàn, bao gồm cả tấm xốp dễ cháy chặn cửa sổ.

Nhiều người đang tranh cãi gay gắt về việc liệu các vật liệu này có phải là nguyên nhân chính  khiến vụ cháy lan rộng và nhanh hay không. Những cư dân may mắn thoát nạn cho biết không có chuông báo cháy, và họ có rất ít thời gian để thoát nạn.

"Chúng tôi nghi ngờ rằng lưới bảo vệ, bạt che và tấm nhựa được sử dụng cho công tác bảo trì có thể không đạt tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy. Chúng tôi cũng phát hiện thấy các tấm xốp được lắp đặt trên cửa sổ của các tòa nhà liên quan", đại diện cảnh sát cho biết tại họp báo.

Cư dân tại khu dân cư này đã liên tục phàn nàn về nguy cơ hỏa hoạn do công trình cải tạo gây ra. Tuy nhiên, dường như chính quyền thành phố năm ngoái đã thông báo rằng "nguy cơ hỏa hoạn tương đối thấp”.

Phàn nàn của người dân bao gồm khả năng bắt lửa của lưới bảo vệ màu xanh lá cây mà các nhà thầu đã sử dụng để che giàn giáo tre được dựng xung quanh các tòa nhà. Sở Lao động cho biết họ đã xem xét chứng nhận an toàn cho lưới và nói với cư dân rằng "hiệu suất chống cháy" của vật liệu này đáp ứng các tiêu chuẩn.  

Đại diện sở này cũng cho AFP biết rằng họ đã tiến hành 16 cuộc thanh tra công trình cải tạo này từ tháng 7.2024. Cơ quan này đã yêu cầu nhà thầu "thực hiện các biện pháp phòng cháy chữa cháy phù hợp" sau chuyến thanh tra gần đây nhất vào ngày 20.11.

Tuy nhiên, sau khi đám cháy bắt đầu, cảnh sát Hồng Kông cho biết các bức tường bên ngoài "có lưới bảo vệ, màng, bạt chống thấm nước và tấm nhựa bị nghi ngờ không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy".

Ngoài việc các tòa tháp được che phủ bằng lưới bảo vệ và nhựa có thể không đáp ứng tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, một số cửa sổ của một tòa nhà không bị ảnh hưởng đã được bịt kín bằng vật liệu xốp do một công ty xây dựng đang thực hiện công việc bảo trì lắp đặt. Một người dân cho biết, những vật liệu che kín tại cửa sổ này đã khiến cha mẹ anh ở trong căn hộ không nhận ra tình trạng hỏa hoạn nghiêm trọng cho đến khi anh gọi cho họ báo cháy. Nhiều người dân phải gọi cho nhau và đi từng nhà đập cửa để kịp thoát ra ngoài vì chuông báo cháy không hoạt động.

"Chúng tôi có lý do để tin rằng các bên liên quan của công ty đã vô cùng cẩu thả, dẫn đến tai nạn này và khiến đám cháy lan rộng không kiểm soát, gây ra thương vong lớn", Eileen Chung, Giám đốc cảnh sát Hồng Kông, cho biết.

Hàng trăm người dân hiện đang tạm trú tại một số trung tâm. Ảnh: Chan Long Hei/AP

Hãng Reuters cho biết đã tiếp cận biên bản các cuộc họp được tổ chức trong năm qua cho thấy chủ nhà đã thảo luận thêm về các mối lo ngại về an toàn phòng cháy chữa cháy với ban quản lý tòa nhà. Tuy nhiên, không có thông tin về việc các lo ngại đã được giải quyết hay chưa.

Trước khi bốc cháy, vào khoảng 3g chiều ngày 26.11 (giờ địa phương), các tòa nhà được “giàn giáo tre đặc trưng của các công trường xây dựng ở Hồng Kông bao phủ, cùng với lưới bảo vệ bằng nhựa màu xanh lá cây”. Các tiêu chuẩn xây dựng hiện hành tại Hồng Kông do Sở Lao động ban hành yêu cầu màn chắn bảo vệ phải sử dụng vật liệu chống cháy.

Từ lâu trước khi vụ hỏa hoạn xảy ra, dự án cải tạo đã gây tranh cãi nhiều trong công chúng do chi phí ước tính lên tới 315,6 triệu đô la Hồng Kông (khoảng 40 triệu USD), trong đó hơn 4.000 cư dân dự kiến ​​sẽ phải đóng góp khoản chi phí này.

Trước đó, Trưởng Đặc khu hành chính Hồng Kông John Lee đã cam kết mở cuộc điều tra toàn diện. Một nhóm công tác mới thành lập cũng sẽ tiến hành kiểm tra chất lượng tại 11 dự án xây dựng khác đang được công ty Prestige Construction and Engineering triển khai.

Trong một diễn biến khác, Ủy ban Chống Tham nhũng độc lập của Hồng Kông cho biết họ đã "thành lập một lực lượng đặc nhiệm để tiến hành một cuộc điều tra toàn diện về khả năng tham nhũng trong dự án cải tạo lớn của Wang Fuk Court ở quận Tai Po."

Cũng trong ngày 28.11, cơ quan chức năng đã bắt giữ thêm tám người (7 nam 1 nữ, tuổi từ 40 đến 63) bao gồm các nhà thầu phụ giàn giáo, giám đốc của một công ty tư vấn kỹ thuật và các quản lý dự án giám sát việc trùng tu, sửa chữa tòa nhà.

Cơ quan chức năng đã khám xét văn phòng của những người này và thu giữ các tài liệu và hồ sơ ngân hàng. 

Lan Chi (Tổng hợp từ Reuters, AFP, ABC)