Dự thảo tuyên bố chung ASEAN “né” phán quyết vụ kiện Biển Đông

23:26 | Thứ ba, 06/09/2016 0

Thủ đô Vientiane của Lào tăng cường an ninh trước thềm hội nghị thượng đỉnh ASEAN, ngày 5.9 - Ảnh: Reuters.

» Yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hoạt động bay trái phép ở Trường Sa

» Toàn văn phán quyết của Tòa trọng tài về vụ Philippines kiện Trung Quốc

» Tòa Trọng tài bác bỏ 'quyền lịch sử' của Trung Quốc trên Biển Đông

Bản dự thảo tuyên bố chung ASEAN mà Reuters thu thập được ngày 5.9 bao gồm 8 điểm liên quan đến vấn đề Biển Đông, nhưng không nhắc đến phán quyết mà Tòa án Trọng tài Thường trực Quốc tế (PCA) ở The Hague, Hà Lan đưa ra hồi tháng 7 phủ nhận các tuyên bố của quyền của Trung Quốc trên vùng biển này.

Tại hội nghị ngoại trưởng ASEAN hồi tháng 7, ASEAN cũng đã không đề cập đến phán quyết này trong tuyên bố chung, bất chấp một đề xuất có sự hậu thuẫn của Mỹ.

Đến nay, Trung Quốc vẫn cương quyết không công nhận hay chấp nhận vụ Philippines kiện nước này lên PCA về vấn đề Biển Đông, cũng như phán quyết mà PCA đưa ra.

Sau khi PCA công bố phán quyết vụ kiện, Philippines đã có những nỗ lực vận động mạnh mẽ tại hội nghị ngoại trưởng ASEAN nhằm đưa phán quyết này vào tuyên bố chung của hội nghị. Tuy nhiên, nỗ lực của Philippines đã vấp phải sự phản đối của Campuchia.

Sau đó, Bắc Kinh đã công khai cảm ơn Campuchia vì sự ủng hộ này.

Trung Quốc bị cáo buộc gây sức ép đối với một số quốc gia trong ASEAN, khối gồm 10 nước hoạt động trên nguyên tắc đồng thuận, nhằm cản trở những đề xuất mà Bắc Kinh cho là không có lợi cho mình.

Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Lào, diễn ra từ ngày 6 đến ngày 8.9, có sự tham dự của lãnh đạo Mỹ, Trung Quốc và một số cường quốc khác trong khu vực.

Giới chuyên gia nói rằng cách làm của Trung Quốc khiến các nước Đông Nam Á khó tạo ra được một mặt trận thống nhất để đối trọng với sự hung hăng của Bắc Kinh trên Biển Đông, một tuyến đường biển chiến lược.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte muốn đàm phán song phương với Bắc Kinh về biển Đông và từng hứa sẽ không làm găng bằng cách nêu phán quyết PCA tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Lào.

Tuy nhiên, chỉ vài ngày trước khi diễn ra hội nghị này, nhà lãnh đạo Philippines lại tuyên bố sẽ không nhượng bộ Trung Quốc trong vấn đề phán quyết của tòa trọng tài, đồng thời đòi Bắc Kinh giải thích vì sao lại tăng số tàu hiện diện quanh bãi cạn tranh chấp Scarborough.

Ông Sek Wannamethee, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Thái Lan, nói chưa rõ liệu Philippines có nêu những mối quan ngại của nước này về Trung Quốc trong hội nghị thượng đỉnh tại Lào hay không.

“Chưa có dấu hiệu nào cho thấy Philippines sẽ đề cập vấn đề biển Đông tại hội nghị thượng đỉnh lần này”, ông Sek nói.

Dự thảo tuyên bố chung hội nghị thượng đỉnh ASEAN bao gồm một điểm mới về Biển Đông. Đó là hoan nghênh việc thiết lập các đường dây nóng và quy tắc giữa các nước ASEAN và Trung Quốc, nhằm ngăn ngừa những sự cố quân sự trên vùng biển này.