Tổng Bí thư Tô Lâm: Văn hóa, y tế, giáo dục là trọng tâm đột phá trong phát triển đất nước

Sáng 25.11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.

Tạo nên thế hệ có sức khỏe, bản lĩnh, tư duy, trí thức

Thảo luận tại Tổ 1 (Đoàn ĐBQH Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh văn hoá, y tế, giáo dục đều là trụ cột rất quan trọng, không chỉ là mục tiêu, mà còn là động lực, là trọng tâm đột phá trong phát triển đất nước.

Trong đó, nguồn nhân lực là 1 trong 3 trọng tâm đột phá quan trọng nhằm tạo nên thế hệ có sức khỏe, bản lĩnh, tư duy, trí thức, giác ngộ. Mục tiêu chúng ta đặt ra trong 20 năm nữa bàn giao cho thế hệ kế cận nhiệm vụ bảo vệ, xây dựng đất nước thì hôm nay phải đặt ra nhiệm vụ chăm lo cho thế hệ này.

Tổng Bí thư cho rằng, “Chương trình mục tiêu quốc gia” có nghĩa rằng không phải chỉ riêng của ngành y tế hay giáo dục. Vì thế, nội dung này cần được thảo luận và xem xét trong phạm vi tên gọi “mục tiêu quốc gia”, không phải chỉ là của ngành giáo dục hay y tế.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, Chương trình mục tiêu quốc gia là toàn xã hội phải vào cuộc. Đồng thời, cần rõ cơ quan chủ trì, mục tiêu đến đâu, không được trùng lặp với các chương trình trước đây dể tránh phân tán nguồn lực, và mục tiêu cuối cùng là người dân được thụ hưởng.

Liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, Tổng Bí thư nhấn mạnh rằng, chúng ta phải đạt được điều gì khi xây dựng, trong đó đến năm 2030 ngành y tế, việc khám sức khỏe cho Nhân dân phải đạt được mục tiêu cụ thể nào, chứ không lại loanh quanh vào những việc đang làm mà không có mục tiêu quốc gia thì vẫn phải làm như thế.

Theo Tổng Bí thư, trong lĩnh vực y tế thì chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân rất quan trọng. Cùng với đó, cần quan tâm đến hệ thống y tế dự phòng, bởi thực tế hiện nay y tế dự phòng kém phát triển nên dịch bệnh còn bùng phát nhiều.

Ví dụ, trong 5 năm tới chúng ta có giải quyết dứt điểm được các bệnh truyền nhiễm như bệnh lao, sốt rét… không, vì trên thế giới bỏ lâu rồi, nhưng chúng ta vẫn đang phải đối mặt. “Chúng ta phải làm sao xóa được các bệnh truyền nhiễm, gây tốn kém cho cả xã hội. Chương trình quốc gia là phải đi vào những việc cụ thể, những mục tiêu ấy”, Tổng Bí thư lưu ý.

Tổng Bí thư đặt vấn đề, nếu chúng ta bây giờ cứ tập trung vào chữa bệnh, nhưng lại để môi trường ô nhiễm, nguồn uống nước như thế, để ăn uống mất vệ sinh chính là nguồn gốc sinh bệnh tật. Vì thế, Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu phải giải quyết tận gốc, nguyên nhân gây ra bệnh chứ không phải chỉ tập trung vào công tác điều trị, chăm sóc của ngành y tế.

Từ thực tế trên, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, việc đầu tư cho Chương trình mục tiêu quốc gia như thế nào, phạm vi như thế nào cần được quan tâm thỏa đáng, chứ không phải chỉ dừng lại ở mỗi ngành y tế. Điều này sẽ gây lãng phí và không giải quyết được căn cơ vấn đề.

Theo Tổng Bí thư, cả Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế và giáo dục đều tập trung vào các vấn đề sau. Đó là cơ sở hạ tầng, bệnh viện, trang thiết bị. Hai là thầy giáo, thầy thuốc phải như thế nào, chuẩn thực sự chưa? Đại đa số các thầy thuốc, thầy giáo rất chuẩn và nhưng chúng ta phải đào tạo như thế nào để đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Địa phương phải chủ động trong quản lý biên chế, bảo đảm đủ trường, lớp

Liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, Tổng Bí thư cho rằng, mục tiêu chúng ta đặt ra rất nhiều. Trong đó, các đại biểu đề cập đến biên chế của giáo viên và tình trạng nhiều nơi thiếu – thừa giáo viên, những khó khăn ở các trường miền núi, vùng sâu vùng xa… Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu các địa phương phải chủ động trong việc quản lý biên chế cũng như bảo đảm đủ trường, lớp, có học sinh là phải có lớp, có trường để các cháu được đến trường.

Tổng Bí thư nhấn mạnh ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền thời gian qua, với việc đầu tư trường lớp kiến cố, phòng học tiếng Anh, có nhà thể chất, bể bơi... Qua đó góp phần đào tạo toàn diện về giáo dục, thể chất, kỹ năng sống cho các cháu. Trên tinh thần đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai và xây 148 trường nữa theo mô hình này, xong trước năm 2030 để đáp ứng nhu cầu thực tế hiện nay ở các địa phương.

Tổng Bí thư cũng nêu bất cập thực tế hiện nay khi tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai. Thế nhưng, chúng ta có bao nhiêu giáo viên dạy tiếng Anh, nếu không có giáo viên thì các cháu học ở đâu? “Bây giờ chúng ta còn đào tạo giáo viên để dạy các môn khác bằng tiếng Anh. Nếu thầy không có tiếng Anh thì các cháu học thế nào được, học với ai?”, Tổng Bí thư đặt vấn đề.

Tổng Bí thư cho rằng, trong Chương trình mục tiêu quốc gia chúng ta mới chỉ quan tâm đến cơ sở vật chất (xây trường, xây lớp…) mà chưa chú trọng đến công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực của cả y tế và giáo dục. Vì thế, việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phải được thực hiện đồng bộ với các chương trình khác, trong đó phải tính như thế nào để được một mục tiêu rất lớn.

Tổng Bí thư cũng đề cập đến việc đầu tư cho các dân lập, tư thục bên cạnh việc đầu tư cho các trường công lập. Trong đó, nhiều cơ sở từ thiện đang chăm sóc, nuôi dưỡng nhiều trẻ khuyết tật, góp phần hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

“Hiện nay chúng ta còn 800 nghìn người khuyết tật, trong đó có cả trẻ em bị bỏ rơi, không nơi nương tựa. Nếu xã hội không chung tay thì không biết sau này cuộc sống của các em ra sao”, Tổng Bí thư chia sẻ và nhấn mạnh yêu cầu phải đầu tư cho hệ thống chăm sóc sức, khỏe y tế, giáo dục này để góp phần giải quyết những vấn đề xã hội sau này.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục vừa phải bảo đảm tính giáo dục, khoa học và theo một quy trình chuẩn từ mẫu giáo cho đến đại học, đến sau đại học. Trong đó, làm sao cho việc học, đào tạo nguồn nhân lực con người. Muốn phát triển được đất nước, muốn năng suất lao động cao thì phải có giáo dục đào tạo. Nhiều ngành, lĩnh vực đặc thù như y tế, chúng ta phải đào tạo trong 5 hay 10 năm nữa mới có bác sĩ để phục vụ nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân.

Trên tinh thần đó, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng phải bàn kỹ từng phần việc cụ thể để thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia này, trong đó, địa phương nào cũng phải đóng góp, xã nào cũng phải đóng góp vào chương trình chứ không phải chỉ có của Bộ Giáo dục, Bộ Y tế. Cùng với đó là sự phối hợp giữa hai bộ để giải quyết những việc chung, ví dụ như dinh dưỡng học đường; phát triển ngành suất ăn cho các bệnh viện, trường học…

Phương Thảo