Ai hậu kiểm thang máy?

Ngập tràn thang máy dỏm

Một doanh nghiệp thang máy tại quận Bình Tân, TP.HCM, đăng quảng cáo giới thiệu hình ảnh chi tiết về cabin, khung thép, hệ thống ròng rọc và các loại bo mạch điện tử của một hệ thống thang máy đã qua sử dụng hiệu Mitsubishi, phù hợp với nhà 7 - 8 tầng. Hệ thống thang máy cũ này được bán với giá rẻ: 250 triệu đồng, bên công ty sẽ lo luôn chi phí lắp đặt. Khi chúng tôi liên hệ theo địa chỉ ghi trong quảng cáo, vị giám đốc kỹ thuật của công ty cho biết giá ở công ty ông “mềm” nhất hiện nay, nếu cần giấy kiểm định an toàn công ty ông sẽ lo luôn!

Chủ một doanh nghiệp ở huyện Hóc Môn chuyên cung cấp thang máy cho các đại lý cho biết: khá nhiều thang máy được dán nhãn hiệu nổi tiếng như Mitsubishi, Hitachi, Otis... được rao bán đều có bo mạch điện tử, khung sườn nhập từ Trung Quốc, bán với giá phân nửa hàng nhập từ Nhật. Khá nhiều nhà thầu xây dựng chọn mua loại này để “kiếm chút đỉnh”.

Ông Hoàng Hải Nam (quận 12), một người có thâm niên sửa chữa, bảo trì thang máy, kể: có nhiều toà nhà lắp đặt thang máy chất lượng kém với chi phí chỉ bằng 25-40% so với loại tốt. Những thang máy lắp ráp theo kiểu “râu ông nọ cắm cằm bà kia”: bo mạch, dây cáp Trung Quốc, cabin gò tại Việt Nam này giá chỉ 350 - 500 triệu đồng cho nhà 7- 8 tầng, bao lắp ráp. Tuy nhiên, độ êm, chống rung, hãm gia tốc cho thang không tốt, đặc biệt, hệ thống điều khiển bo mạnh rất hay bị lỗi khiến người sử dụng dễ gặp nguy hiểm.

Theo quy định trong thông tư số 8 (ban hành năm 2011 của bộ Lao động, thương binh và xã hội), lịch bảo trì thang máy từ 3 - 5 năm (tuỳ loại). Với kinh nghiệm của mình, ông Nam cho rằng quy định này chưa phù hợp, nhất là trong tình hình bát nháo sản phẩm thang máy như hiện này, bởi với thang máy cũ, chỉ cần ba đến sáu tháng vận hành là dây cáp đã bị nhão, tưa, nếu không thay kịp thời sẽ dễ đứt làm rớt thang máy!

Bỏ trống khâu hậu kiểm

TS. Nguyễn Danh Sơn, bộ môn Cơ giới hoá xí nghiệp - xây dựng (đại học Bách khoa TP.HCM), cho biết: để sử dụng thang máy an toàn, người mua nên chọn loại đã được cơ quan nhà nước kiểm tra và cấp giấy kiểm định đạt tiêu chuẩn an toàn cho phép chở người. Thang phải được lắp hệ thống hãm bảo hiểm để chống quá tải, chống vượt tốc, chống rơi cabin... và phải được bảo trì, bảo dưỡng định kỳ, thường xuyên. Khi phải sửa chữa, thay thế phụ tùng cho thang, nên sử dụng các loại phụ tùng đồng bộ, cùng hãng.

Luật Xây dựng định nghĩa thang máy là một thiết bị công trình. Vì vậy, thiết bị này trước khi đưa vào công trình phải được kiểm tra kỹ lưỡng. Nếu thiết bị đó được nhập khẩu thì phải có chứng chỉ xuất xứ (CO) và chứng chỉ chất lượng (CQ).

Một điểm cần chú ý nữa, theo LS. Ngô Xuân Quang (đoàn luật sư TP.HCM), việc kiểm tra hàng hoá ở các cảng hiện nay thực chất chỉ mang tính thông quan (kiểm tra xem hàng hoá có nguyên đai nguyên kiện không, số lượng bao nhiêu chiếc, chất lượng mới hay cũ - PV) chứ không phải là kiểm tra chất lượng. Việc kiểm tra chất lượng hàng hoá nói chung, thang máy nhập khẩu nói riêng, theo LS. Quang, phải do một tổ chức chuyên môn đứng ra xem xét.

Trên thực tế, chủ đầu tư các chung cư hiện nay - nếu làm ăn có uy tín - đều thuê trung tâm kiểm định kiểm tra chất lượng thang máy. Tuy nhiên, việc kiểm tra này thường chỉ xảy ra với thang máy mới lắp đặt. Nên việc ai hoặc tổ chức nào có trách nhiệm kiểm tra, kiểm định thường xuyên, cụ thể từng hệ thống thang trong từng chung cư, từng nhà cao tầng là câu chuyện mà các cơ quan hữu trách phải tính toán, xem xét.

Bài và ảnh: Vĩnh Hoà