Đọc sách: Hồi ký duy nhất về lãnh tụ lập quốc Israel

Ngày 10.6, tại TP.HCM, Alpha Books tổ chức toạ đàm về lịch sử Israel nhân dịp ra mắt cuốn sách, với sự tham gia của bà Meirav Eilon Shahar - Đại sứ Israel tại Việt Nam, ông Nguyễn Cảnh Bình - CEO Alpha Books, ông Phạm Uyên Nguyên - công ty quản lý quỹ Hợp lực Việt Nam cùng các doanh nhân Việt Nam.

Tiểu sử David Ben-Gurion - Lịch sử hình thành nhà nước Israel là cuốn tiểu sử chính thức duy nhất được David Ben-Gurion đồng ý trả lời phỏng vấn và cung cấp tư liệu cho tác giả. Trước khi gặp tiến sĩ Michael Zar-Bohar, Ben-Gurion chưa bao giờ đồng ý cho bất cứ ai viết hồi ký cho mình. Nhờ được phép tiếp cận các nhật ký, thư từ, tài liệu cá nhân và kho lưu trữ tuyệt mật của ông, tác giả (một nhà báo, một chính trị gia) đã khắc hoạ chân dung chân thực nhất của người hiện thực hoá giấc mơ về quốc gia lý tưởng của người Do Thái - một chính khách quyết đoán thực hiện các quyết định sinh tử cho vận mệnh đất nước Israel, và một người đàn ông cô đơn trên đỉnh cao quyền lực. 

Cuốn sách kể về cuộc đời của David Ben-Gurion từ khi còn là cậu bé ốm yếu được sinh ra và nuôi dưỡng trong một gia đình sùng đạo, đến khi từ giã cuộc đời trong niềm tiếc thương của dân Israel. Ben-Gurion đã biến ước mơ ngàn đời của dân tộc Israel thành sự thực, xoá bỏ cuộc sống lưu vong của hàng vạn người Do Thái trên khắp thế giới và mang họ đến Israel trong những cuộc giải thoát ngoạn mục. Tháng 5.1948, Ben-Gurion tuyên bố nền độc lập của nhà nước Israel, ông nói: “Một quê hương thì không được trao hay nhận như một món quà, nó không thể bị sở hữu bởi vàng hay chinh phục bằng sức mạnh nắm đấm, mà nó phải được xây dựng trên mồ hôi, nước mắt. Chúng ta sẽ nhận lại vùng đất của mình không phải từ một hội nghị hoà bình... mà từ những lao động Do Thái sẽ cắm rễ trên vùng đất đó, hồi sinh nó và sống trong nó”.

Từ đất nước Israel bị cô lập giữa thế giới Ả Rập trở thành một cường quốc quân sự và khoa học kỹ thuật cực kỳ tiến bộ, hành trình đó là những câu chuyện thú vị về các thành tựu sáng chói và cả những quyết định sai lầm đằng sau những nỗi thống khổ và hy vọng, giấc mơ thầm kín của Ben-Gurion, tất cả đều được tác giả vén lên bức màn bí mật trong cuốn sách này.

Chỉ một phần cực nhỏ trong con số tư liệu khổng lồ về Ben-Gurion là dùng được trong cuốn sách. Công việc chọn lựa tư liệu và câu chuyện phù hợp để miêu tả và trích dẫn trong sách không hề dễ dàng. “Tôi đã bận tâm sâu sắc khi lựa chọn phong cách để viết cuốn hồi ký này và đi đến kết luận phải đạt được sự tổng hoà giữa việc miêu tử một chính khách Ben-Gurion và một vĩ nhân ẩn sau những huyền thoại; giữa việc trình bày các quyết định mang tính sinh tử, các lựa chọn sai lầm và phơi bày nỗi thống khổ, những lý lẻ, giấc mơ và kỳ vọng sâu kín của người đàn ông cô đơn trên đỉnh cao quyền lực. Có lẽ việc khó khăn nhất là bóc đi lớp vỏ thần thoại và sự lý tưởng hoá đang phủ lên hình ảnh giàu sức hút của Ben-Gurion từ chính những người ủng hộ sùng kính cũng như những kẻ thù cay đắng của ông”, tác giả chia sẻ. Ben-Gurion và vợ, Paula, đều qua đời trước khi quyển hồi ký được xuất bản. Tác giả phải thú nhận rằng, điều đó làm cho tác giả dễ dàng hơn trong việc xử lý một cách tự do vài khía cạnh đời tư Ben-Gurion, vốn là những điều tác giả sẽ không đụng đến nếu ông và vợ còn sống.

Trong bối cảnh Việt Nam và Israel ngày càng xích lại gần nhau, rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã sang Israel học tập và áp dụng khoa học công nghệ như công ty TH True Milk với việc học hỏi công nghệ trong ngành nông nghiệp, FPT với việc phát triển công nghệ và giáo dục… thì việc tìm hiểu những bài học về quá trình phát triển của Israel thông qua cuốn sách về vị lãnh tụ lập quốc ưu tú của Israel là điều cần thiết. Đặc biệt, “trong cuốn sách này, độc giả sẽ hiểu tầm nhìn không thoả hiệp của Ben-Gurion về địa vị của một quốc gia và sự thống nhất Do Thái, kết hợp cùng thiên tài của những chiến thuật quân sự và chính trị cụ thể, đã cho phép ông thành lập nên nhà nước Israel và lãnh đạo đất nước trải qua những thử thách xã hội, kinh tế và quân sự trong những năm tháng đầu tiên”, Đại sứ Israel tại Việt Nam - bà Meirav Eilon Shahar đã viết như thế cho lời tựa sách.

Thúy An