Ngôi nhà thứ hai của du học sinh

Lại choáng

Tham dự buổi hướng dẫn sử dụng thư viện, tôi choáng ngợp lần nữa khi biết ngoài nguồn sách và tạp chí in, chúng tôi còn được cấp quyền truy cập nguồn tư liệu số khổng lồ từ các kho cơ sở dữ liệu, các tạp chí khoa học toàn thế giới. Ngay lập tức, tôi hiểu lý do tại sao sinh viên nước ngoài có khả năng tự học cao hơn sinh viên Việt Nam. Ngoài lý do chương trình và cách thức đào tạo (sự thật đang được cải thiện rất nhiều trong thời gian gần đây), rào cản khiến hiệu quả tự học của sinh viên Việt Nam còn ít chính là nguồn tư liệu được cung cấp bởi hệ thống thư viện các trường bởi vì tự học, tự nghiên cứu tức là sinh viên phải học qua sách vở, tài liệu chứ không phải trực tiếp từ thầy cô.

Khu máy tính dành riêng cho sinh viên tự học ở đại học East Anglia

Việc học tập ở nước ngoài đòi hỏi phải tự học rất cao vì mỗi môn chỉ có hai - ba giờ lên lớp mỗi tuần, số lượng môn học mỗi kỳ trung bình chỉ hai - bốn môn. Thời gian còn lại, sinh viên buộc phải tự học để hoàn tất các nhiệm vụ mà giảng viên giao như chuẩn bị bài để thảo luận, viết luận, làm dự án nhóm... Hầu như trong đề cương môn học nào cũng có danh mục các tài liệu phải đọc nếu muốn thẩm thấu hết nội dung các bài giảng của giáo viên và tham gia hoạt động học thuật trên lớp. Như vậy, dù không muốn, thư viện sách in hay sách số vẫn là người bạn “đồng hành trên từng cây số” của du học sinh.

Nơi có thể làm tất cả trừ... tắm rửa

Với nhiều sinh viên, thư viện như ngôi nhà thứ hai, thậm chí thứ nhất vì thời gian ở thư viện có khi nhiều hơn ở căn phòng thuê trọ! Hồi học thạc sĩ, tôi sống cùng nhà với hai bạn sinh viên học thạc sĩ ngành luật. Cả ba chúng tôi đều duy trì thói quen giống nhau. Đó là, sáng thức dậy ăn sáng thật no, bọc theo một túi đồ ăn trưa lẫn tối, đi học (nếu ngày nào có giờ lên lớp), rồi tất cả chui vào thư viện, kiếm một góc nào đó ngồi đến 9 giờ tối (thời điểm thư viện khoa tôi đóng cửa) hoặc gần 12 giờ đêm (thời điểm thư viện chính của trường đóng cửa). Sự siêng năng đó ngoài lý do học tập, còn có một nguyên nhân khác là để... tiết kiệm tiền điện hàng tháng, nhất là mùa đông, trời tối sớm phải dùng đèn sớm và trời rất lạnh, phải bật lò sưởi nhiều.

Hệ thống giá sách đồ sộ tại thư viện đại học East Anglia 

Ở nhiều thư viện, không khó để thấy nhiều sinh viên bọc theo túi ngủ, khi học mệt quá, họ kiếm một góc khuất chui vào túi ngủ, nghỉ vài tiếng rồi học tiếp. Cuộc sống của chúng tôi được mô tả ngắn gọn: ăn thư viện, học thư viện, ngủ thư viện, chỉ thiếu mỗi chuyện... tắm rửa ở thư viện.

Thư viện cũng là môi trường học tập lý tưởng vì ở đó sự yên tĩnh là yêu cầu bắt buộc, chỉ có một vài khu vực đặc biệt cho phép được trò chuyện thoải mái, còn lại đều phải “đi nhẹ, nói khẽ”. Ngoài ra, trong bầu không khí ai cũng cắm cúi, say sưa học, những sinh viên làm biếng nhất cũng có chút ngại ngùng khi mở laptop hoặc máy tính bàn lên chỉ để nghe nhạc, xem phim, chơi game. Chưa kể, khi có vấn đề khó khăn trong học tập, sinh viên dễ dàng tìm được bạn cùng khoá hoặc khoá trên để chia sẻ, thảo luận.Tất nhiên, việc thảo luận sẽ được thực hiện ở khu vực quy định.

Chốn thiên đường của việc học

Hầu hết các thư viện nước ngoài đều có cơ sở hạ tầng rất tốt. Ngoài nguồn tư liệu (sách, tạp chí, báo, băng đĩa video, audio) như đã nói, họ còn có các dãy máy tính bàn để sinh viên có thể sử dụng cả ngày; các khu bàn học rộng rãi với hệ thống đèn học dành riêng cho từng người, có khu gắn vách ngăn giữa các bàn học để đảm bảo sự riêng tư; có phòng riêng (thường phải đăng ký trước) để đảm bảo sự tập trung tối đa; có phòng học nhóm trang bị máy tính và tivi màn hình lớn để sinh viên trình chiếu, trao đổi, tập dượt thuyết trình; hệ thống máy in, scan, photocopy, dụng cụ đóng bìa, bấm ghim tự phục vụ; các tủ cá nhân (locker) sinh viên có thể đăng ký bỏ đồ thường dùng hoặc sách đọc dở vào đó (tránh tình trạng bữa sau vào thì người khác đã mượn mất).

Một thư viện trong lâu đài cổ ở đại học Durham

Hầu hết các thư viện đều cho sinh viên mượn 15-30 cuốn sách về nhà tuỳ thuộc chương trình học là cử nhân, thạc sĩ hay tiến sĩ và tuỳ nguồn sách từng trường. Tuy nhiên, khi viết bài luận thì số lượng sách tham khảo trên thường không đủ, do đó nếu học tại thư viện, sinh viên có thể tiếp cận nhiều sách hơn, cũng đỡ tốn công mang vác sách về nhà.

Điều cuối cùng là bàn học, ghế ngồi đọc sách thư giãn ở các thư viện thường được đặt sát các cửa sổ lắp kính, có thể vừa học vừa thưởng thức cảnh quan thiên nhiên bên ngoài, giảm nhẹ phần nào sự căng thẳng khi học. Vậy là, du học sinh có thêm một lý do rất dễ thương để gắn bó với thư viện trong quãng thời gian du học của mình.

Bài và ảnh: Nguyễn Thị Thu Huyền, hiện đang làm nghiên cứu sinh tại Anh