Săn heo... lam lũ

Lạ lùng: heo thảo dược

Hình như, không chỉ con người lọt thỏm trong xiềng xích số phận mà một số giống vật cũng cùng chung cảnh ngộ. Chẳng hạn, cùng là heo, có con chỉ việc ăn no cành hông rồi híp mắt ngáy ồ ồ; có con lại chạy đôn, chạy đáo, ủi bới đất tìm chút rễ củ lẫn khuất bé tẹo lót dạ.

Một đàn “heo trâu” trước giờ... xả trại, ở Bình Thuận. Ảnh: Tiểu Chiêu

Sau tin vui bài Ly rượu mừng của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, được đường hoàng nghe tiếng cụng ly giòn tan khắp cả nước, hội “thèm đồ quê” của chúng tôi đã rôm rả tính chuyện đặt heo “nhà nghèo” ăn cái tết con khỉ cho thiệt mùi!

Hớp liền hai ngụm cà phê “giải nghể” (dã rượu), nét mặt anh Hùng “Vàm Cỏ”, kiến trúc sư lão thành ở quận 5 (TP. HCM) đã sáng tài hơn. Anh hào hứng... quy hoạch cho tên dạng heo nghe có vẻ bà con gần với ca sĩ Trường Vũ. Theo đó, nó có thể là giống heo ta, heo tộc (mọi) kể cả heo rừng lai. Nhưng nó phải kịch liệt “chống đối” với thức ăn công nghiệp, thân thiện với: cám gạo, cám bắp, chuối cây, rau lang... “Túm lại, đó là cách nuôi truyền thống của ông bà ta từ trước thời... Bảo Đại chưa biết mặc đồ cho tới nay!”, anh cười tủm tỉm nói.

“Tui đồng ý cái rụp! Nhưng biết tìm đâu những cục thịt “heo vàng” như vậy, để cúng kiến gia tiên”, chị Thương, một nghệ nhân làm tranh gáo dừa ở quận 2 băn khoăn.

“Trước tiên, cứ la làng thật... thống thiết trên “phây” và các mạng xã hội khác..., như đốt đuốc tìm nguồn cung mới... Sau chót, tôi sẽ kể cho quý vị nghe vài chuyện heo... đỉnh cao!”, “lão tà” chuyên nghề buôn bán hàng nội thất ở quận 10, đã hoàn tất “nghi thức” pha trà cổ truyền, thong thả góp chuyện.

Số là, vì 3kg thịt heo thảo dược mà một người bạn vong niên đã không nhìn mặt lão suốt 3 tháng trời, từ chiều 28 tết ta năm rồi. Trước đó, họ đã đồng lòng đặt 25kg thịt heo hiếm này với giá “móc hàm” (chỉ bỏ bộ lòng, các bộ phận khác đều tính đồng giá) là 250.000 đồng/kg để chia nhau ăn tết Nguyên Đán và “biếu xén” người thân. Thật ra, lão chỉ muốn lấy phần thịt đó chạy đi tặng cho 2 người bạn thân khác nhằm chia sẻ miếng lạ. Tuy nhiên, anh bạn trẻ kia lại nóng ruột vì sợ thiếu hụt, sẽ không đủ biếu cho các sếp khác.

Heo được nuôi thả rong cả năm trời mà nặng không quá 30kg/con, tại một trang trại ở tỉnh Bình Thuận. “Vệ sĩ” của heo không phải chó Phú Quốc cũng chẳng phải người làm công mà là một bầy gà kiến khá đông đúc. Chính xác hơn, sự tương tác trong quần thể heo - gà theo kiểu đôi bạn cùng tiến. Heo sẵn sàng nhai đầu đám rắn hổ hành, húc những đòn chí mạng vào lũ chồn, cáo... nếu gặp phải, để giữ bình yên cho gà. Bù lại, gà nhiệt tình mổ banh xác mấy con rít (rết), gián... giúp “trư trâu” thêm khỏe mạnh. Đồng thời những thức ăn dặm hoặc nước uống cho chúng hằng ngày, như: lá chuối hột non, khế chua chín rục, nước vôi ăn trầu (lóng lại) pha với vài củ tỏi, hành giã giập... đã giúp chúng mạnh “cùi cụi” những khi trái gió trở trời.

Heo ngon không ưa “son phấn” nhiều, nên vẫn có người chấp nhận mua những ký “thịt heo đỉnh”, cao giá gần gấp 3 heo thường.

Được biết, trước khi xuất trại khoảng nửa tháng, heo còn được cho ăn một loại men đặc chế từ cỏ, lá cùng vài vị thuốc Bắc đặc hiệu, giúp thịt da nó thơm ngon hơn. Người kỳ công gầy dựng đàn heo hiếm có này là ông Nguyễn Phúc Ưng Viên, thầy thuốc thừa truyền triều Nguyễn, hiện ở quận Gò Vấp (TP.HCM). Do ngầm lo sợ bị ngộ độc với các nhóm thực phẩm mù mờ nguồn gốc, nên gia đình vị thầy thuốc này quyết “tự cung tự cấp”.

Riêng nguồn heo giống, cũng  được tuyển lựa kỹ từ loại heo đen nhỏ con của đồng bào dân tộc ít người ở tận Gia Lai. “Nó rất khoái ăn chuối cây, rễ cỏ voi với cả lục bình dưới bàu, đẻ sai như chuột và giữ con rất giỏi”, ông Ưng Viên hào hứng hé lộ.

Thòm thèm heo sạch

Tết năm rồi, do đang gầy đàn, nên lượng heo thịt của ông không đủ bán cho các đại gia ở Sài Gòn. Mặc dù vậy, nội tướng ông vẫn đếm tiền mỏi tay chỉ với gần 30 con heo thương phẩm dạng này (không dưới 60 triệu đồng). Ông Hải, chủ quán Hải Hòn Chồng ở quận 3, đã thử trữ lại nửa ký thịt hiếm đó sang đầu tháng 2 âm lịch, mang nướng muối ớt mà vẫn nghe “thơm ngon chịu không nổi!”. Dứt câu, Hải còn chép miệng khan vài đợt - tỏ vẻ tiếc nuối đậm sâu.

Chộn rộn chia thịt heo “tảo tần”. Ảnh: Tiểu Chiêu

Năm nay, lượng heo thịt “siêu sạch thuần Việt” nơi trang trại ông Ưng Viên có thể tăng gấp đôi năm rồi. Vẫn hút hàng không kém năm ngoái: “Phải đặt hàng trước tết hai tháng, mới sắp xếp được”, người nhà ông Ưng Viên thông báo. Thế nhưng, chuyên chuyện đầu tư nuôi trồng nông sản sạch không hề dễ ăn chút nào.

Sát vách trang trại vị thân vương triều Nguyễn này, một đàn heo cỏ khoảng 40 con đang lang thang trong khuôn viên rộng hơn nửa mẫu đất. Mấy con heo lứa, nặng cỡ 17- 22kg, đang nhai cỏ ống nghe rào rạo dưới trời nắng gắt. Số lớn hơn đang hì hục ủi đất. Con heo nái già bụng no tròn, thòng gần chạm mặt đất, vươn vai núp mát dưới tán cây rừng. Cạnh đó, 6 - 7 lũ heo “nhi đồng” chạy lon ton, kêu “ịch ịch” chộn rộn. Mặt mũi chúng trông vừa giống lợn Móng Cái vừa giống loại heo tộc phổ biến thường thấy ở miền Đông Nam bộ.

Điểm khác biệt là thân hình chúng thon gọn hơn, do vận động thường và ăn nhiều rau, cỏ. “Khi nặng cỡ 30kg/con thì thịt chúng mới thật săn chắc, ngọt thơm cực kỳ!”, một đàn anh đồng nghiệp cũng là chủ trang trại ở đây cho biết. Nhóm chúng tôi từng nếm thử vài ba món (cháo lòng thả, luộc, nướng mộc) từ một chú heo nặng khoảng 15kg do anh nuôi. Chuyên gia ẩm thực Chiêm Thành Long cứ gật đầu lia lịa hôm đó. Khổ nỗi, anh chủ cá tính này bỗng dưng nhiễm tính thương mến vật nuôi. Thế nên, trừ một số người rất thân thiết, dù bạn có nài nỉ đến khô cổ anh vẫn nhất quyết không bán chúng. Rốt cuộc, nếu tính toán chi li thì anh đang lỗ thấu xương!

Lối nhỏ... an toàn

- “Trời hàng độc của anh kể không chỉ giá cả chót vót mà còn khó tiếp cận nữa. Chẳng lẽ, muốn có nồi khổ qua dồn chả heo “thân thiện” cúng ông bà, cầu mong mọi việc hanh thông trong năm mới mà trần ai lai khổ đến vậy sao?”, chị nghệ nhân than thở.

- “Vạn sự khởi đầu nan mà! Còn mối này cũng ngon ăn lắm! Đổi lại, tết này chị phải lì xì đậm cho em được hôn?!”, chị Phượng chuyên dịch vụ cưới trọn gói đồng thời là “tín đồ” dạo chợ trên mạng, ở quận Bình Thạnh liền gỡ rối.

Thịt heo tộc Ninh Thuận chen chân về Sài Gòn.

Theo lời chị Phượng, có một cửa hàng tiện lợi chuyên bán rau củ sạch, gạo hữu cơ... với thịt heo tộc Phan Rang (Ninh Thuận) ăn “cũng có lý lắm”. Và quan trọng hơn, giá cả chấp nhận được: 160.000 đồng/kg. Với những hóa đơn từ 150.000 đồng trở lên, họ còn giao hàng miễn phí trong bán kính 10km.

Như đóa mai tơ gặp đàn én lượn, tôi liền tranh thủ gặp chủ cửa hàng này, ở số 20 Nguyễn Hữu Cảnh, phường 19, quận Bình Thạnh, TP.HCM. Chị Dương Thị Thanh Mai, với chất giọng Ninh Thuận cho biết thêm rằng, trọng lượng heo ở đây khoảng 14 -15kg/con, sau khi làm sạch. Trông nhỏ nhắn vậy, nhưng nó đã đạt 5 - 6 tháng tuổi rồi. Một phần do giống heo này nhỏ con, phần vì người nuôi cho ăn toàn bắp, rau chuối..., lại ưa thả rông.

Hiện trung bình mỗi tuần, chị Mai “gả” khoảng 7 con, cho người tiêu dùng khó tính ở TP.HCM. “Đã có 4 người đặt nguyên con cùng với khoảng 30 - 35 người nữa dặn trước vài ba ký/phần, để ăn tết”, Mai phấn khởi cho hay, tính đến ngày 25 - 01- 2016”.

Nghe vậy, một tiền bối khác vỗ đùi rõ to luận bàn vương mùi triết gia: “Đã nói rồi! Son phấn chỉ nhất thời còn bản chất mới vĩnh hằng mà!”   

Dạ Hành