Trí thông minh nhân tạo chiến thắng con người

AlphaGo đã bất ngờ đánh bại nhà vô địch cờ vây thế giới Lee Sedol ngày 9.3.2016. Ảnh: CCTV

Năm 1997, IBM chế tạo thành công Deep Blue, trí thông minh nhân tạo (AI) đã thắng Đại kiện tướng cờ vua Garry Kasparov (Nga, người có hệ số Elo 2.820). Đây là một trong những dấu ấn quan trọng của trí tuệ nhân tạo trong thế kỷ 20.

Ngày 9.3.2016, tức 19 năm sau thành công của Deep Blue, chúng ta lại chứng kiến AlphaGo, một hệ thống AI được phát triển bởi Google DeepMind, đang làm điều tương tự với cờ vây. Các chuyên gia đầu ngành về AI coi đây là một bước tiến vượt bậc, bởi lẽ từ góc nhìn của máy tính, cờ vây "khó" chơi hơn cờ vua rất nhiều.

Demis Hassabis, CEO của Google DeepMind, chia sẻ: "Thử thách lớn của cờ vây so với cờ vua là không gian trạng thái khổng lồ. Bàn cờ vây có kích thước 19x19 trong khi cờ vua chỉ là 8x8. Số lượng trạng thái của cờ vây còn nhiều hơn số lượng nguyên tử trong vũ trụ. Chế tạo một trí thông minh nhân tạo có thể mô hình được không gian trạng thái này vì thế rất khó".

Sau khi chế tạo AlphaGo, các nhà khoa học của Google đã cho hệ thống này học từ hàng nghìn ván cờ vây của các "cao thủ". Ảnh: Twiter

Tuy nhiên DeepMind đã làm được điều kỳ diệu ấy. Nhóm phát triển AlphaGo sử dụng một hệ thống gồm 2 mạng neuron tương tác với nhau nhằm thu hẹp không gian trạng thái nói trên. Mạng neuron là một chương trình được xây dựng trên các mô hình tế bào máy tính, có khả năng mô phỏng các hoạt động của hệ thần kinh con người, qua đó giúp cho máy tính có khả năng tự học được từ dữ liệu.

Sau khi chế tạo AlphaGo, các nhà khoa học của Google đã cho hệ thống này học từ hàng nghìn ván cờ vây của các "cao thủ". Khi đã "hiểu" được căn bản của cờ vây, AlphaGo lại được lập trình để chơi hàng triệu ván cờ với... chính mình trong nhiều ngày để tự nâng cao trình độ.

Tháng 9.2015, Google dùng AlphaGo thách đấu cờ vây với Fan Hui (nhị đẳng, đương kim vô địch châu Âu). Trận đấu diễn ra theo hình thức 5 ván, thắng đa số. Trước trận đấu, cả các chuyên gia AI và các chuyên gia cờ vây đều cho rằng AlphaGo không thể thắng Fan Hui. Kết quả bất ngờ, trí thông minh nhân tạo thắng trắng 5-0. Kết quả được Nature, tạp chí khoa học uy tín hàng đầu thế giới, đăng trên trang bìa.

Chiến thắng của AlphaGo trong trận đấu cờ vây với Fan Hui trên trang bìa Nature. Ảnh: T.L.I

Hiện tại, AlphaGo đang thách đấu với Lee Sedol (cửu đẳng, đương kim vô địch thế giới). Trận đấu cũng diễn ra dưới hình thức 5 ván, thắng đa số. Các ván đầu được tổ chức từ ngày 8 đến 15.3.2016. Một lần nữa, AlphaGo được đặt "cửa dưới", với dự đoán sẽ thua trắng. Tuy nhiên, ở ván đầu tiên sau hơn 3 giờ thi đấu, Lee Sedol đã xin thua.

Trong ván đấu thứ hai diễn ra hôm nay ngày 10.3.2016, được tường thuật trực tiếp trên YouTube và kết thúc lúc 14 giờ cùng ngày (theo giờ Việt Nam), chiến thắng đã tiếp tục nghiêng về AlphaGo. Như vậy trí thông minh nhân tạo đang tạm dẫn đầu với tỉ số 2-0. Câu hỏi đặt ra của các chuyên gia vào lúc này là liệu Lee Sedol có thể thắng ván danh dự trước AlphaGo hay không?

Thành công của AlphaGo là một bước tiến lịch sử của AI. Eric Schmidt, CEO của Google, chia sẻ: "Dù ai thắng trận đấu, thắng lợi cuối cùng vẫn thuộc về toàn thể loài người". 

Được biết, công nghệ của AlphaGo có thể ứng dụng vào các khía cạnh khác của đời sống con người, ví dụ như chế tạo các trợ lý thông minh trong chăm sóc y tế và sức khoẻ.

Phạm Hy Hiếu (Đại học Stanford, Mỹ) 

Video Clip trận đấu cờ vây ngày 10.3.2016 của AlphaGo với Lee Sedol trên YouTube:

Video Clip trận đấu cờ vây ngày 9.3.2016 của AlphaGo với Lee Sedol trên YouTube: