Việt Nam hiện có hai loài gấu: gấu ngựa (Ursus Thibetanus) và gấu chó (Helarctos malayanus). Gấu ngựa có kích thước lớn, cá thể trưởng thành có thể cao đến 1,9m, nặng tới 200kg và có yếm màu trắng đục hình chữ V trước ngực. Gấu chó là loài gấu nhỏ nhất thế giới, nặng khoảng 40kg và có yếm màu vàng hình chữ U. Cả hai loài này đều được pháp luật bảo vệ ở mức độ cao nhất và thuộc phạm vi bảo vệ của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp CITES. Theo đó, việc săn bắn, bẫy, tàng trữ, giết mổ, buôn bán hay quảng cáo gấu và các sản phẩm từ gấu là vi phạm pháp luật. Trung tâm cứu hộ gấu Việt Nam là mái nhà của 111 cá thể gấu ngựa và gấu chó. Ước tính chỉ còn vài trăm cá thể gấu sống sót trong tự nhiên ở nước ta.
Chứng kiến cảnh hàng chục cá thể gấu bị thương được trung tâm Cứu hộ gấu giải cứu từ các cuộc mua bán trái phép gần đây, ca sĩ Thu Minh chia sẻ: “Gấu sinh ra không phải để sống trong cuộc đời chuồng cũi, bị chọc kim tiêm vào bụng hút mật. Đời sống của động vật hoang dã cần phải được tôn trọng, bảo vệ, để thiết lập sự cân bằng sinh thái, tạo nên một môi trường thiên nhiên tốt đẹp”.
Theo thông tin từ trung tâm Giáo dục thiên nhiên, nhu cầu sử dụng mật gấu hiện là mối đe doạ lớn nhất đối với các loài gấu ở Việt Nam. Gấu bị săn bắt và bị bán cho các trại gấu để nuôi nhốt, khai thác lấy mật phục vụ nhu cầu của người sử dụng. Gấu còn bị nuôi nhốt làm cảnh, các bộ phận cơ thể gấu bị sử dụng làm thức ăn, hay ngâm rượu và bày bán tại các cơ sở kinh doanh. Mật gấu đã trở nên thông dụng hơn dưới dạng thuốc y học cổ truyền.
Để phục vụ nhu cầu của người sử dụng, gấu bị nhốt trong những chuồng chật hẹp và thường xuyên bị chích hút mật. Thống kê của cục Kiểm lâm năm 2013 cho biết, có khoảng 2.300 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong các trang trại ở Việt Nam. Số lượng gấu ngoài tự nhiên còn rất ít so với số lượng gấu đang bị nuôi nhốt. Mặc dù có những ghi nhận về việc gấu sinh sản trong nuôi nhốt, nhưng hầu hết các cá thể gấu trong trang trại có nguồn gốc từ tự nhiên. Theo Thu Minh, để ngăn chặn tình trạng săn bắn, mua bán và chích hút mật gấu trái phép, cơ quan chức năng cần kiểm soát gắt gao các hoạt động mua bán và nuôi nhốt gấu trái phép, xử lý nghiêm minh những người vi phạm: “Nếu chúng ta dửng dưng trước những hành động đe doạ sự sống của loài gấu, vậy trái tim có còn biết yêu thương, rung cảm và tình nhân ái của con người sẽ đi về đâu?”, Thu Minh nói.
Ca sĩ Hồng Nhung: “Gấu nuôi để lấy mật bị nhốt suốt đời trong lồng sắt. Không được vận động như mọi động vật hoang dã, gấu phải chịu đau nhức cơ và khớp, bị suy nhược tinh thần. Người ta hút mật chỉ cách vài tuần một lần, túi mật của gấu bị tổn thương nặng nề và gây ra hiện tượng tràn mật trong cơ thể, có thể dẫn đến viêm phúc mạc, gây cái chết từ từ, âm ỉ và đau đớn cho gấu. Ấy là chưa kể các vết thương do châm kim hút mật tạo ung nhọt lớn trên cơ thể gấu... Hiện đã có trên 50 loại thảo dược và nhiều loại thuốc khác có tác dụng tương đương mật gấu, lại rẻ hơn nhiều. Vì các loài gấu của Việt Nam, hãy chấm dứt nạn nuôi nhốt gấu” . MC Thảo Vân: “Bình thường ai cũng cảm giác chuyện thiếu vắng những con gấu, con voi, con khỉ hay bất cứ con gì đó là chuyện của mọi người, không liên quan gì đến mình. Xin hãy nghĩ lại, vì chính chúng ta và con cháu chúng ta, chứ không phải ai khác, là những người sẽ phải chịu mọi hậu quả từ những việc làm vô trách nhiệm của hôm nay. Thay vì giết, nhốt những con gấu, hãy để chúng được sống tự do trong không gian của chúng, giữa đồng loại của chúng…”. |
Mỹ An