Chuyện người sửa xe ở “con hẻm từ thiện”

Tình thương nên duyên, nghiệp

Tên khai sinh của ông là Đỗ Văn Út. Việt là tên mọi người gọi ông ngoài đời. Tính tuổi ta, năm nay ông 52. Ngày chưa cải tạo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, xóm ông nằm xoay lưng vô con kênh. Khi có đường Hoàng Sa, hẻm 96 trở thành đường thông, xe ra vô tấp nập. Với ông, từ khi mới lớn, nơi kiếm sống đầu tiên là đầu con hẻm. Không khác giờ, kế cột đèn là bộ đồ nghề sửa xe. Sửa đến năm 1981, đủ 18 tuổi, ông bước chân vào đời lính, phiên chế ở trung đoàn Gia Định và sang Campuchia. Hơn ba năm khói lửa sống chết, hết nghĩa vụ, ông giải ngũ và bôn ba đủ thứ nghề: buôn bán xe gắn máy, đạp xích lô… Cuối cùng, ông trở lại góc hẻm, dưới cây cột điện với bộ đồ sửa xe cũ kiêm luôn nghề xe ôm.

Ông Việt - Đỗ Văn Út và công việc thường ngày

Cả buổi trưa đến chiều ngồi cạnh ông, cả hai phần nhiều im lặng, trừ lúc ông dặn dò khách sau khi vá xong “nên thay cái vỏ mòn”, “đi cân lại cái chảng ba”… Gặp người già, ông nhắc đi nhắc lại vì sợ khách nghe không rõ. Độ chừng một tiếng, ông lại bước đến cái cột điện, nơi treo bình trà đá, mở nắp kiểm tra và đổ thêm nước, đá. Vóc người bé nhỏ, khuôn mặt khắc khổ, kiệm lời và chịu đựng, nhưng mỗi khi ông mở miệng đối đáp với người quen, câu trả lời của ông lại thật hóm hỉnh. Người xe ôm uống nước xong quay mặt nói vói vô, giọng cà rỡn: “Lần sau cho cái ca bự để đỡ mất công vặn vòi”. Ông đáp trả: “Lần sau tui đóng chai sẵn”. Một chị ve chai đi ngang bị đau bụng, ông mở tủ lấy chai dầu đỏ đưa. Thoa xong, chị liếc xéo, chọc: “Có thuốc ngừa thai không anh?”. Ông tỉnh bơ: “Có thuốc dưỡng thai thôi!”. Người phụ nữ cười khúc khích bước đi. Họ ghẹo vì biết đường vợ con của ông cũng lắm trúc trắc. Ông không có con.

Qua mấy lần hợp tan, đến người vợ bây giờ đang sống với ông chấp nhận chuyện đó. Từ lâu, căn nhà cũ trong hẻm của cha mẹ không còn, ông xuống ở nhà vợ dưới Hóc Môn. Sau cú tai nạn năm 2011, thêm phần xa xôi quá, gần đây hai vợ chồng ông đến đường Cô Giang, cách hẻm 96 ngoài trăm mét thuê phòng trọ. Ngày ngày, vợ đi làm tạp vụ. Còn ông đã thành người “ở đậu” tại góc đường xóm mình mấy chục năm nay: hơn năm giờ sáng có mặt, hơn sáu giờ tối mới dọn về.

Mát lòng cho một tài xế xe ôm

Hỏi ra mới biết, những việc thiện kia, ông âm thầm làm từ lâu lắm. Kể từ khi vào nghề sửa xe, vá vỏ, ông miễn phí cho người khuyết tật. Nhìn người ngồi xe lăn bán vé số, ông khâm phục ý chí vượt qua khiếm khuyết để sống của họ. Đoạn đường nơi ông ngồi thường xảy ra tai nạn, nên mỗi lần sơ cứu người té xe, ông phải chạy một đỗi mới đến tiệm thuốc tây, lại còn khi mua được khi không, nên mấy năm trước, ông nảy ra sáng kiến làm tủ thuốc từ thiện. Thấy cảnh người lượm ve chai đi mua bịch trà đá giữa trưa, chủ tiệm vui thì bán, buồn thì lắc, thế là bình trà đá miễn phí ra đời. Không ít kẻ nghèo khó, chết không có tiền mua quan tài, nghĩa tử nghĩa tận, ông liên hệ cơ sở mai táng xin một cái. Cứ ba tháng gom góp, ông lại bỏ ra một ngày theo một đoàn từ thiện quen đi đâu đó, nơi có người nghèo. Dần dà, mọi chuyện thành quen, thành duyên, thành nghiệp.

Hẻm nhỏ bao la tình người

Ban đầu, ông Việt làm một mình. Tiền sửa xe mỗi ngày, ông dành ra một phần mua thuốc, trà, đá, mỗi thứ một chút. Sau, một người bạn già tên Đỗ Văn Phúc, làm nghề xe ôm đầu hẻm 96 thấy việc nghĩa nên cũng góp công, góp của. Buổi sáng, ông Phúc phụ trách tủ thuốc, buổi chiều vì nhận giữ xe cho một chung cư nên ông Phúc giao lại cho cô con gái (bán thuốc lá ngoài đường) trông tới tối. Lâu dần, trong hẻm thấy chuyện bèn góp thêm, người bịch trà, vỉ thuốc, người góp tiền, nước uống… Thỉnh thoảng, những người đi đường cũng góp phần. Tủ thuốc đầy lên, bình trà đá thơm ngọt hơn. Nửa tháng qua, sau khi báo đài lên tiếng ca ngợi, người người nghe tiếng góp vào nhiều, có chi nhánh ngân hàng dành một ngày lương được hơn hai triệu đồng, mua thuốc bệnh đến tặng. Bây giờ đầu hẻm đã là hai tủ thuốc. Không kém, người bán vé số, lượm ve chai, hay chạy xe ôm, ba gác cũng ghé lại nhiều hơn. Chỉ tính trà đá, mỗi ngày ông Việt đổ vào bình hàng trăm lít.

Đâu chỉ làm việc thiện, ông còn tham gia chống lại cái ác. Hàng chục năm trước, từ khi ra góc đường vá xe, chướng tai gai mắt với nạn giựt dọc, trộm cắp, buôn bán ma túy trên đường, trong xóm, ông đã báo tin kịp thời lên lực lượng chức năng phường, quận, cũng không ít lần tham gia vây bắt… nên rơi vào “tầm ngắm” của giới phạm pháp.

Ở đầu con hẻm, tủ thuốc và dịch vụ trợ táng được treo công khai

Một buổi mờ sáng năm 2011, bấy giờ vợ chồng còn ở dưới thị trấn Hóc Môn đang trên đường đi làm, ông bị trả thù. Bốn đối tượng kè theo ông một đoạn đường, đến khúc vắng, hai kẻ rú ga vượt lên trước cúp đầu xe ông. Linh cảm chuyện chẳng lành, thay vì dừng lại, ông lao thẳng xe vào hai đối tượng nọ. Vỏ trước nổ tung, người và xe vật ra đường. Trước lúc bất tỉnh, ông còn kịp nhìn thấy hai kẻ lạ mặt phía sau xuống xe, bước tới dòm mặt ông. Thấy đầu nạn nhân phụt máu, mềm oặt, chúng bỏ đi. Người đi đường phát hiện, lay gọi ông tỉnh dậy. Về nhà băng bó xong thấy bình thường nên ông không đi khám. Ai dè, hơn hai tuần sau đó, một đêm đầu ông đau như búa bổ, sốt li bì. Người vợ vội vàng đưa ông đến nhà thương mới hay não tụ máu sau cú té, bác sĩ phải khoan hai bên sọ hút máu bầm ra. Ai cũng bảo ông mạng lớn, phải người khác không chừng đã “rồi đời”. Sau hai tháng nằm viện mất hai chục triệu đồng, ông trở lại con hẻm, tiếp tục đối mặt với cái ác như một lời cảnh báo.

Câu chuyện bị cắt khi bà bán cơm trong hẻm đi ra cất tiếng chen ngang. Bà có người em ruột đang sống ở Canada, đọc báo hay tin hẻm 96 làm nhiều việc thiện nên gọi về hỏi thăm. Cuối cuộc điện thoại, người em gái hỏi chị có góp gì không, người chị nhanh miệng: “Có chớ!”. Ông ngước lên nghe rồi cười nhẹ. Bà bán cơm đi rồi, ông Việt mới kể, đều đặn mỗi tháng hai lần, chị góp 300 phần cơm chay cho người nghèo.

Thỉnh thoảng, người đi ngang đường lại rà thắng xe dòm dòm ông. Vẻ mặt hơi ngượng ngùng, ông lẩm nhẩm: “Chuyện này người Sài Gòn làm thiếu gì”. Lời lẩm nhẩm ấy vô tình đã nói thay cho những ai chọn nơi này làm bến đậu: bên cạnh một Sài Gòn xô bồ, chụp giựt, vội vàng là một Sài Gòn bao dung, nhân ái. Ở đó, còn biết bao người vẫn lặng lẽ ngày ngày làm việc thiện như ông, cha con ông Phúc, bà bán cơm trong hẻm hay người bốc thuốc ở dạ cầu, nuôi dạy trẻ mồ côi, tàn tật…

Bài và ảnh: Doãn Khởi