Nhiều ý kiến về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) đã được các đại biểu đưa ra tranh luận, một trong những vấn đề được quan tâm là các quy định về miễn giấy phép xây dựng và đơn giản hóa thủ tục.
Tại tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng và đơn giản hóa thủ tục.
Theo đó, thực hiện nguyên tắc từ giai đoạn chuẩn bị đến thời điểm khởi công xây dựng, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng chỉ kiểm soát 1 lần (tương ứng với 1 thủ tục hành chính) đối với mỗi dự án, công trình xây dựng. Các dự án đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi xây dựng thì được miễn giấy phép xây dựng.
Điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng cũng được sửa đổi theo hướng thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình và đơn giản hóa về hồ sơ và điều kiện. Đồng thời, giảm tối đa thời gian cấp phép, dự kiến tối đa là 7 ngày.

Đại biểu Quốc hội kiến nghị thu hẹp phạm vi miễn giấy phép xây dựng.
Cho ý kiến về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi), ĐBQH Lê Hữu Trí (Khánh Hòa) cho rằng thời gian qua mặc dù đã có quy định về cấp giấy phép xây dựng, song tình trạng xây dựng trái phép, không đúng quy hoạch, không đúng chiều cao vẫn còn phổ biến.
“Chúng ta đang thực hiện chủ trương mới rất phù hợp là miễn giấy phép xây dựng, tuy nhiên cần phải có cơ chế để kiểm soát và xử lý, bảo đảm việc xây dựng các công trình tuân thủ quy hoạch. Đáng tiếc, đây là một trong những mục đích của sửa đổi Luật lần này song điều này chưa được thể hiện rõ trong dự thảo Luật”, ĐBQH Lê Hữu Trí cho hay.
Ngoài ra, vị đại biểu này còn cho rằng dự thảo Luật cần bảo đảm đồng bộ với Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; cần xác định rõ trách nhiệm của các đơn vị tư vấn, cũng như trách nhiệm của người có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt bản thiết kế, bản quy hoạch.
Góp ý nội dung này, ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) đặt vấn đề: “Bỏ giấy phép xây dựng, nếu mất an toàn liên quan đến tính mạng người dân thì lúc đó ai chịu trách nhiệm?”.
Dẫn kinh nghiệm quốc tế, đại biểu Lê Hoàng Anh chỉ ra tại các quốc gia phát triển như Australia, Nhật Bản, việc miễn giấy phép xây dựng chỉ được áp dụng trong một số trường hợp rất hạn hữu, quy trình cấp phép của họ có nhiều tầng kiểm soát nhằm bảo đảm an toàn cho công trình và người dân.
Do đó, đại biểu Lê Hoàng Anh đề nghị thu hẹp phạm vi miễn giấy phép xây dựng. Song song với đó, tăng chế tài xử lý vi phạm đối với công chức cấp phép, thanh tra xây dựng.
Cùng với đó, đẩy mạnh chuyển đổi số và hướng tới cấp phép tự động và chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm để vừa bảo đảm an toàn, vừa nâng cao hiệu quả quản lý.
Góp ý dự thảo Luật về mở rộng trường hợp miễn giấy phép xây dựng đối với công trình thuộc dự án đầu tư công đặc biệt; công trình thuộc dự án đầu tư theo thủ tục đầu tư đặc biệt; công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi và đã được phê duyệt, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Phương (Gia Lai) cho rằng cần làm rõ các tiêu chí và quy trình hậu kiểm, tránh việc lạm dụng hậu kiểm để gây phiền hà cho các tổ chức, cá nhân cũng như tránh buông lỏng quản lý.
Cùng với đó, giảm thủ tục hành chính, tăng phân cấp phân quyền; tăng cường kiểm tra, giám sát cũng như có các tiêu chí để rõ ràng, minh bạch và không để xảy ra rủi ro khi xây dựng các công trình.
Duy Quang