Đổi sách, thử thách lòng tin

Book Box là một dự án phi lợi nhuận, hoạt động trên tinh thần chia sẻ tự nguyện. Các hộp sách ở nhiều hình dạng sẽ được đặt tại các quán cà phê hay khu vực trung tâm. Mỗi hộp sách sẽ chứa 10 - 20 cuốn sách. Tất cả mọi người đều có thể lấy sách từ hộp về đọc với điều kiện họ phải thay vào đó một cuốn khác.

“Tôi từng làm việc tại công ty sách Nhã Nam năm năm, và trong năm năm ấy, có nhiều lần tôi thấy độc giả muốn mua một cuốn sách, nhưng họ không đủ tiền. Tôi luôn muốn một lúc nào đó mở hẳn một thư viện miễn phí cho tất cả mọi người. Và tất nhiên, tôi chưa bao giờ có đủ tiền để làm việc ấy. Thế rồi tôi tình cờ biết đến dự án Little Free Library và chợt nhận ra, thư viện không phải là cách duy nhất để chia sẻ sách với những người khác.

Nếu chúng ta không đủ tiền làm thành một nơi có qui mô lớn thì hãy làm thật nhiều cái với qui mô nhỏ. Tất cả những gì chúng ta cần chỉ là một hộp sách vừa tầm ôm. Ai cũng có thể đến đó mượn đi một cuốn sách, chỉ cần họ thay thế vào đó một cuốn khác. Và đây là mô hình ai cũng có thể làm”, Phương Huyên chia sẻ về khởi nguồn của Book Box.

Khi Phương Huyên nói ý tưởng này với một số người, họ cho rằng chuyện ấy bất khả thi vì đa số đều tin người Việt Nam quá thiếu ý thức chung để cùng xây dựng Book Box. Tuy vậy, những người bạn của Huyên như hoạ sĩ Bút Chì và nhà làm phim trẻ Hùng Ngô nói rằng sao không thử tin vào mọi người.

“Nếu bạn cho rằng người Việt Nam vô ý thức, nhưng riêng bạn thì có ý thức, vậy nếu ai cũng nghĩ như bạn thì rốt cuộc ai mới là người vô ý thức? Vả lại, nếu người Việt Nam vô ý thức thật, thì chúng ta cũng nên làm gì để thay đổi điều đó” - Với suy nghĩ ấy, lời kêu gọi của Phương Huyên trên mạng xã hội từ giữa tháng 3 qua đã nhận được sự hỗ trợ của một nhóm bạn bè gồm các bạn trẻ như Bút Chì, Dạ Uyên, Nguyễn Linh, Vinh Karma Kudi, Hùng Ngô, Thanh Vũ, Tuấn Kiuti Di...

Nhóm bạn bè bắt đầu dự án bằng cách kêu gọi mọi người đặt những chiếc hộp sách ở nơi công cộng, để ai cũng có thể lấy đi một cuốn sách và đổi vào đó một cuốn khác. “Một cuốn sách sinh ra là để được đọc. Và tôi mong đây là cách để các cuốn sách được hoàn thành vai trò của nó, và đây cũng là cách để tất cả những ai chưa có điều kiện mua sách, hoặc mua nhiều sách, có cơ hội tiếp cận với tác phẩm, kiến thức họ muốn. Và tôi tin hầu hết chúng ta đây đều mong muốn mang lại một điều gì đó cho cộng đồng xung quanh.

Vậy nên khi ai đó hỏi chúng tôi tại sao lại khởi động Book Box, chúng tôi hay hỏi lại: “Tại sao lại không?”. Tất cả chúng ta đều là người Việt và sự thay đổi về ý thức chia sẻ nằm trong chính chúng ta, chứ không phải ở ai hết”, Phương Huyên cho biết. Với định hướng xây dựng được một mạng lưới Book Box trên cả nước, hình thành thói quen chia sẻ sách với cộng đồng và qua đó, cải thiện ý thức của cá nhân trước các sản phẩm công cộng, Book Box khởi đầu chỉ với vài triệu đồng tự đóng góp đã nhận được sự hỗ trợ của các tình nguyện viên ở khắp nơi và một số chủ quán cà phê.

“Có nhiều người ủng hộ dự án mà không đòi hỏi bất kỳ điều gì. Khi tôi đề nghị đưa logo đơn vị hỗ trợ lên tủ sách, anh Bùi Kim Thông bên Toko Studio nói không cần thiết phải làm vậy”, Huyên kể.

Sau gần một tháng khởi động, hiện nay sách tại các hộp sách dù không có sự giám sát nhưng không hề vơi đi mà nhiều lên mỗi ngày. Có nhiều người chỉ lấy đi một cuốn nhưng lại bỏ vào tới ba, bốn cuốn… Sắp tới, những hộp sách mới sẽ tiếp tục được mở ra không chỉ tại TP.HCM, Hà Nội mà còn ở những địa phương khác như Đà Nẵng, Hội An…

Số Book Box tính đến giữa tháng 4.2014

TP.HCM: Cà phê Air Lounge - 147 Tôn Dật Diên - quận 7 (đặt ngày 20.3); cà phê Nhà Kho - 166/20 Lý Thái Tổ, quận 3 (đặt 30.3); cà phê Monologues - 93B Võ Văn Tần - quận 3 (đặt 5.4). Hà Nội: Câu lạc bộ Ô Xinh - 6 ngõ 34 Vạn Bảo - quận Ba Đình (đặt ngày 29.3).

Trâm Anh