Cha, con và bến sông
Tiệm cà phê ưa thích của Song Hải nằm ngay đầu đường Đồng Khởi, nhìn ra bến Bạch Đằng, điểm đầu tuyến vận tải hành khách Sài Gòn - Cần Giờ - Vũng Tàu mà GreenlinesDP khai thác. Ngắm tàu cập cảng trả khách mang lại cho doanh nhân này cảm giác thư giãn, hưng phấn.
Bờ sông còn là nơi lưu dấu những kỷ niệm với người cha đã khuất. Ký ức ùa về khóe mắt người đàn ông trung niên, hoe đỏ. Chỉ những con tàu của hải quân Việt Nam ra vào cảng, ông giảng giải cho cậu con trai từng vị trí trên tàu. Đài chỉ huy. Vị trí hạm trưởng. Hạm phó. Khí tài. Cờ hiệu... Những bài học miên man gieo vào lòng thiếu niên niềm say mê biển cả, nhen nhóm khát vọng gia nhập lực lượng hải quân. “Phải luôn nhìn về phía trước. Những gì đã qua cho qua” - Song Hải nhắc lại lời răn của cha mình, từng mang quân hàm đại tá lực lượng hải quân Việt Nam Cộng hòa.
Ông Trần Song Hải, Tổng giám đốc GreenlinesDP, tại Bến Tàu Cao Tốc Bạch Đằng - GreenlinesDP.
Trong suốt quãng đời binh nghiệp, ông nhiều lần được giao nhiệm vụ nhận tàu quân sự tại Hoa Kỳ theo thỏa thuận giữa hai chính phủ. Một trong số đó là dương vận hạm Quy Nhơn mang số hiệu HQ 504. Cũng trên boong tàu này, ông thông báo với đồng đội quyết định ở lại trong đêm cuối cùng trước khi Sài Gòn thất thủ. “Ông là một người yêu nước chân chính” - cựu quân nhân Lữ Công Bảy ngậm ngùi nhắc đến mười năm học tập cải tạo của đàn anh sau ngày đất nước hòa bình. Mãn hạn trở về, ông sống lặng lẽ cùng gia đình cho đến khi qua đời.
Số phận dương vận hạm Quy Nhơn không lặng lẽ. Phiên chế vào Bộ Tư lệnh hải quân với số hiệu HQ 505, tàu đổ bộ lớp phục vụ việc xây dựng và bảo vệ Trường Sa. Ngày 14.3.1988, Trung Quốc nổ súng xâm chiếm ba đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Đao. Thuyền trưởng Vũ Huy Lễ ra lệnh cho tàu ủi lên bãi Cô Lin. Khi hai phần ba thân tàu nằm trên bãi, HQ 505 bốc cháy. Nhưng giặc không cướp được Cô Lin.
Đường vòng
“Dù thời nào thì công dân cũng có trách nhiệm bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải của Tổ quốc” là một phần ước nguyện lúc sinh thời người cha quá cố đặt lên vai Song Hải. Mộng quân nhân bất thành, anh kịp thời tiếp sức từ hậu phương. Bề nổi là tổ máy phát điện diesel công suất 150KVA tặng Trung tâm y tế thị trấn Trường Sa. Là hai tổ máy phát điện trang bị cho tàu chấp pháp thuộc Bộ Tư lệnh cảnh sát biển...
Máy phát điện cũng chính là thế mạnh của Công ty TNHH Tư vấn DP (DP Consulting) do Trần Song Hải sáng lập năm 2001. Cách nay sáu năm, DP Consulting được Trung tâm kỷ lục Việt Nam xác nhận là doanh nghiệp nhập khẩu nhiều nhất dòng sản phẩm này, trở thành nhà cung cấp cho nhiều ông lớn trong ngành bất động sản, ngân hàng, viễn thông, hàng tiêu dùng nhanh...
Ông Trần Song Hải, Tổng giám đốc GreenlinesDP đang có ý định biến những chuyến hải hành trở thành giá trị gia tăng cho sản phẩm du lịch.
Bề chìm, DP Consulting là nhà cung cấp dịch vụ cho lực lượng hải quân Việt Nam. Việc quân đội sở hữu một số tàu quân sự sử dụng động cơ MTU - nhãn hiệu của Rolls-Royce Power System mà DP Consulting đảm nhiệm vai trò nhà phân phối là cơ sở để đôi bên gặp nhau. “Mảng dịch vụ cung cấp cho quân đội không phải chỗ tôi kiếm tiền”, Song Hải xác định. Bù lại, quan hệ hợp tác này mang đến cho DP Consulting những giá trị vô hình. Thương hiệu là một thí dụ.
Thủy động cơ còn nhiều ứng dụng trong lĩnh vực dân dụng. Song Hải đặt hàng Công ty TNHH MTV 189 (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) đóng vỏ tàu cao tốc, cấu phần áng chừng chiếm khoảng 40% giá thành. DP Consulting cung cấp động cơ, trang thiết bị như radar, hệ thống chữa cháy, tự cân bằng... Nội địa hóa phần vỏ tàu giúp giảm chi phí. Chiếc tàu cao tốc ba thân (trimaran) 300 ghế làm nhiệm vụ trung chuyển tại Đà Nẵng có chi phí 48 tỉ đồng, chỉ bằng một phần ba giá trị so với tàu nhập khẩu. Suất đầu tư lớn vô hình trung trở thành rào cản gia nhập thị trường. Việc cung cấp thiết bị, phụ tùng... cho nhà thầu 189 thiết kế, đóng mới còn giúp GreenlinesDP tiết giảm chi phí vận hành, và đặc biệt là chủ động được khâu bảo trì. Thêm một rào cản tự nhiên nữa dựng lên trước những đối thủ tiềm tàng tham vọng gia nhập thị trường nội địa. Đầu tư bạc chẵn, thâu bạc lẻ. Để cải thiện dòng tiền, ông chủ hãng tàu không giấu ý định tìm cơ hội hợp tác với các công ty lữ hành, biến những chuyến hải hành trở thành giá trị gia tăng cho sản phẩm du lịch.
Kỹ sư Đỗ Thái Bình (Hội Khoa học kỹ thuật biển TP.HCM và là thành viên Hội Đóng tàu Hoa Kỳ) đánh giá mối quan hệ hợp tác giữa Song Hải và Z189 mang “ý nghĩa lớn”, tạo công ăn việc làm cho đội ngũ thiết kế và đóng tàu, trang bị máy đẩy tàu hiện đại. Ngoài nhu cầu nội tại, Song Hải còn hợp đồng cung cấp hơn 100 con tàu cho một tập đoàn đa ngành, đầu tư hệ thống nghỉ dưỡng ven biển ở nhiều địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, cơ hội mở cánh cửa xuất khẩu còn xa. Theo ông Đỗ Thái Bình, Việt Nam có lợi thế nhân công nhưng ngành công nghiệp đóng tàu còn nhiều khiếm khuyết, đặc biệt là trình độ quản trị công nghiệp, tiếp thị và giá trị thương hiệu.
Ngoài lộ trình Sài Gòn - Cần Giờ - Vũng Tàu, GreenlinesDP đã đưa vào hoạt động tuyến Vũng Tàu - Mỹ Tho - Bến Tre, rút ngắn thời gian di chuyển khoảng hai giờ so với đường bộ. Rồi Rạch Giá - Phú Quốc. Sa Kỳ - Lý Sơn. Phan Thiết - Phú Quý. Sài Gòn - Côn Đảo - Bạc Liêu... Những con tàu kéo hải đảo Tổ quốc về gần đất liền. Quyết định tham gia sân chơi vận tải khách thủy của Song Hải mang lại niềm vui cho người cha những năm cuối đời. Ông khuyến khích con trai mở tuyến Cửa Việt - Cồn Cỏ (Quảng Trị).
“Đáng tiếc là lần chạy thử nghiệm chưa thành công”, Song Hải đưa mắt ra bến sông. Có một con tàu vừa cập bến.
Diệp Khuê - Ảnh: Trung Dũng
Năm 1988, Trần Song Hải là học sinh đầu tiên ở khu vực phía Nam trúng cử bí thư đoàn trường (PTTH Marie Curie), nhận học bổng Vì ngày mai phát triển của báo Tuổi Trẻ. Tốt nghiệp đại học với hai tấm bằng kỹ sư cơ khí và cử nhân Anh văn, Song Hải đầu quân cho Caterpillar trước khi chuyển sang DKSH. Dịch vụ cung cấp thủy động cơ, máy phát điện... là mảng dịch vụ công nghệ của hai công ty toàn cầu kinh doanh đa ngành này. Năm 2000, Luật Doanh nghiệp có hiệu lực.
Một năm sau, Trần Song Hải khởi nghiệp, thành lập DP Consulting, làm đối tác thực hiện dịch vụ bảo trì bảo dưỡng thiết bị mà Rolls - Royce Power System cung cấp tại thị trường Việt Nam. Sau khi công ty đóng cửa văn phòng đại diện, DP Consulting trở thành nhà phân phối cho hãng. Ngoài DP Consulting và Greenlines DP, Song Hải còn là cổ đông lớn tại Phú Quốc Express cung cấp dịch vụ vận tải khách thủy.