Lý Hải: 'Ở hiền gặp lành'

Lật mặt, series phim điện ảnh tính tới nay đã có 5 phần ra rạp do chính Lý Hải viết kịch bản, đạo diễn, sản xuất và diễn viên luôn có doanh thu và lợi nhuận cao. Trong đời sống riêng, anh và vợ, nhỏ hơn anh đến 17 tuổi, cũng khiến nhiều người mến mộ vì sinh được 4 em bé, bé lớn nhất năm nay 9 tuổi và nhỏ nhất 5 tuổi. 

Lý giải về thành công của mình, Lý Hải khiêm tốn nói, “trời thương, ở hiền gặp lành là có thật”. Lý Hải đã có cuộc trò chuyện với Người Đô Thị tại nhà riêng, một ngôi nhà xinh đẹp, mát mẻ, có hồ bơi trên mảnh đất 800m² ở huyện Bình Chánh, TP.HCM.

Nhiều người đánh giá Lật mặt là series phim dành cho khán giả bình dân, đây hẳn là tính toán của anh khi bắt đầu làm phim?

Khi còn là ca sĩ, tôi chọn dòng nhạc dễ nghe, dễ hiểu, dễ gần. Khi chuyển qua làm phim, cũng vậy. Tôi hướng đến khán giả đại trà, với mục đích nếu có 10 khán giả, mình sẽ làm phim để 7 khán giả thích, 7 khán giả đó có thể tìm thấy mình hoặc người nhà của mình đâu đó trong phim, chứ tôi không chọn cách làm phim cao siêu để 3 khán giả thích mà 7 người còn lại không thích.

Và may mắn làm sao, Lật mặt phần 5 chiếu chỉ 2 tuần cũng đã thu về doanh thu hơn 150 tỷ đồng, hòa vốn và dư ra để êkíp có tinh thần chuẩn bị cho phần tiếp theo. Bình thường, các phần trước của Lật mặt luôn có mặt ở rạp ít nhất là 6 tuần nhưng lần này vì dịch bệnh COVID-19 nên phải dừng chiếu.

"Lật mặt" 5 được chờ đợi dịp Tết nhưng chính thức ra rạp ngày 16.4 sau hai lần dời lịch chiếu và đạt doanh thu hơn 150 tỷ đồng.

Nhưng dù sao, tôi cũng cảm thấy mình quá may mắn vì lịch chiếu rơi vào ngày thường trước đó, chứ nếu chiếu vào dịp lễ 30.4 như Trạng Tí của Ngô Thanh Vân sản xuất hay Thiên thần hộ mệnh của Victor Vũ chỉ chiếu vài ngày là ngưng vì dịch bệnh thì tội quá. Trời cho mình nhiêu lấy nhiêu, vậy là quá tuyệt vời rồi, không dám đòi hỏi gì hơn.

Khi ra mắt Lật mặt 5, mình chỉ lạy trời cho được huề vốn chứ không cần lời như các phần trước vì dịch bệnh cứ hăm he hoài. Phim cũng đã trì hoãn 2 lần, mỗi lần như vậy tốn tiền quảng bá rất nhiều, tinh thần anh em lại xuống dốc, suy sụp và chưng hửng vì bao nhiêu sự chuẩn bị cứ thay đổi.

Còn lại, tôi quá thương đồng nghiệp không may mắn vì phim hoãn do dịch bệnh, làm phim bây giờ đầu tư cả mấy chục tỷ, là cả một gia tài. Nếu có nhiều phần hùn còn đỡ, mỗi người lỗ một chút, chứ một nhà đầu tư thì quá đau… 

Quay lại thời điểm 2014, lý do nào khiến anh làm phim khi vẫn đang có nhiều show ca hát? 

Từ năm 1986 đến 1991, Lý Hải học ở trường Nghệ thuật Sân khấu 2. May mắn là mình học được rất nhiều môn: đàn, hát, nhảy, biên kịch… Khi tốt nghiệp, tình hình phim ảnh, sân khấu xuống dốc còn ca nhạc đang đi lên. Do đó, mình chuyển sang hát chuyên nghiệp, trước đó thời sinh viên đã đi hát biểu diễn kiếm sống ở vũ trường, nhà hàng rồi…

Làm ca sĩ sướng lắm, chỉ cần tập hát, tập nhảy tối đi hát là đủ rồi. Còn làm phim như làm ruộng vậy.

Trong thời gian đi hát, mình rất thích điện ảnh. Mãi đến năm 2000, mình đầu tư làm album ca nhạc Trọn đời bên em, với nội dung câu chuyện giống như các bạn bây giờ hay làm MV, web drama… Mình được thỏa sức vừa được hát vừa được làm kịch bản phim. Tất nhiên là đầu tư vào phim ca nhạc không lớn bằng điện ảnh nhưng thời điểm đó thì được xem là đầu tư rất lớn.

Trọn đời bên em phần 1 vào năm 2000 đầu tư phim 150 triệu đồng. Sang cuốn 2, 3 cao lên dần, 200, 300 triệu đồng. Đến cuốn 9, 10, tiền đầu tư là cả tỷ đồng.

Từ ca nhạc Lý Hải chuyển qua phim ảnh và thành công lớn với series phim "Lật mặt".

Với series 10 phần này, Lý Hải có hai sự kiện ghi vào Guinness Việt Nam, đó là ở Trọn đời bên em 6 - năm 2006, Lý Hải cho bay xe và cháy nổ xe hơi rất hoành tráng. Năm 2007, Trọn đời bên em 7, cascadeur đã đóng cảnh rất đầu tư là nhảy từ lầu 8 xuống…

Năm 2010, Lý Hải kết thúc Trọn đời bên em ở phần 10 và bắt đầu chuyển sang học lại mọi thứ về điện ảnh để làm phim. Làm ca sĩ sướng lắm, chỉ cần tập hát, tập nhảy tối đi hát là đủ rồi. Còn làm phim như làm ruộng vậy. Lý Hải băng rừng, lội suối, ăn bờ ngủ bụi, ngủ trong rừng cả tháng trời để tìm bối cảnh cho phim. Nếu là một ca sĩ sống trong nhung lụa thì Lý Hải đã chịu không nổi áp lực này. 

Vợ của anh thấy anh cực vậy, có bao giờ cản chồng không?

Tôi quen bà xã từ năm 2004, bà xã chưa bao giờ cản mình làm gì cả. Vợ luôn là người ủng hộ tất cả các việc mình làm. Bởi vợ thấy được nhiệt huyết, đam mê của mình khi hằng ngày nói chuyện, tâm sự với nhau. Ban ngày mình đưa con đi học, chơi với con nhưng tối, tầm 8 giờ, khi con nghỉ, mình sẽ lên sân thượng viết kịch bản tới sáng.

Thành công của Lật mặt 1 quả không ai ngờ được, ngay cả êkíp cũng quá bất ngờ. Không ai tin được phim của một đạo diễn không tên tuổi, không có diễn viên ngôi sao lại thắng lớn như vậy. 

Mình kiên trì như vậy trong 2, 3 tháng, cho tới khi nào kịch bản xong mới thôi. Thấy vậy nên bà xã hiểu mình đam mê phim ảnh như thế nào. Năm 2014, khi bấm máy Lật mặt đầu tiên, hai con còn quá nhỏ, bà xã thì mang bầu đứa thứ ba, lúc này hai vợ chồng phải gọi là “vượt lên chính mình”. 

Vợ luôn là người đầu tiên biết các ý tưởng của mình. Khi mình nghĩ ra các đề tài, mình nói với vợ ý tưởng. Vợ là người duyệt đề tài nào dễ có được cảm tình của khán giả. Xong xuôi, mình mới viết kịch bản trong một, hai, ba tháng, đến khi nào xong mới thôi. Sau đó, mình đưa vợ đọc rồi vợ góp ý, cái này thiếu chút hài, thiếu chút bi, hoặc thiếu chút độ sâu nhân vật, rồi mình tự sửa. Vợ mình sinh năm 1985, nhỏ hơn mình 17 tuổi, lớn lên ở thành phố, khác với mình, sống ở quê. Vợ là người rủ mình đi xem phim rạp chứ mình thuộc thế hệ cũ, toàn mua đĩa về coi. Vợ coi phim nước ngoài nhiều, nhờ đó mình mới bắt chước, học hỏi từ vợ nhiều.

Ngôi nhà xanh màu hạnh phúc của  gia đình Lý Hải.

Khi quen nhau, lúc đó vợ mình mới học năm nhất trường Luật, quen nhau mấy năm, đợi đến khi vợ tu nghiệp hai năm ở nước ngoài về mới cưới. Vợ làm quản lý công ty cho Lý Hải, đến khi làm phim thì vợ lo sản xuất. Mình không giỏi tính toán nên vợ lo hết công việc thu chi, sản xuất, các hoạt động quảng bá, marketing, PR cho phim. Có thể nói, nếu vợ Lý Hải không giỏi thì Lật mặt không kéo dài tới hôm nay.

Ở cả 5 phần Lật mặt thì tất cả là vốn đầu tư của Lý Hải là chính, vì sao Lý Hải không kêu gọi nhà đầu tư vào phim của mình?

Hoàn cảnh thôi chứ ban đầu Lý Hải cũng đi kiếm nhà đầu tư. Khi cầm kịch bản Lật mặt đầu tiên đi chào các nhà đầu tư, người ta đọc kịch bản thì OK, nhưng khi nghe mình đạo diễn thì không ai chịu. Người ta nói Lý Hải đóng thì chịu nhưng phải mời đạo diễn khác mới hùn vốn. Ai cũng từ chối hết, nghe vậy, bà xã về gom hết tiền cho mình làm phim. Mà cái xui đó cuối cùng lại là may mắn, nhờ không có ai đầu tư và chi phối nên mình tự quyết toàn bộ. 

Sau Lật mặt đầu tiên thành công, rất nhiều nhà đầu tư muốn đầu tư, rất nhiều nhà sản xuất muốn hợp tác và nói rằng Lý Hải muốn sao cũng được. Nhưng Lý Hải không hợp tác với các cổ đông lớn mà luôn luôn phần hùn của Lý Hải là lớn nhất, còn lại là các cổ đông nhỏ của anh em trong êkíp.

Lý do là mình luôn muốn quyết định chất lượng của mình. Người khác bỏ vốn lớn quá thì mình buộc phải họp cổ đông. Mình xài tiền của người khác thì phải hỏi ý kiến. Trong khi nếu mình đầu tư lớn nhất và làm đạo diễn nữa thì mình tự quyết luôn. Nếu cảnh này phá một cái nhà mà không đủ ép phê thì 2, 3 cái nhà, Lý Hải quyết luôn! 

Lý Hải  tại trường quay.

Doanh thu lần lượt của 5 phần "Lật mặt" là 72 tỷ, 80 tỷ, 87 tỷ, 120 tỷ, và trên 150 tỷ đồng. Có bao giờ anh nghĩ mình sẽ đi đường dài với điện ảnh như vậy không? 

Trời ơi, không bao giờ dám nghĩ! Mình từng nghĩ phim của mình có ra rạp nổi không, khán giả có chịu xem không. Hồi hộp khủng khiếp. Phim của mình rất bất lợi vì không có ngôi sao.

Ở Lật mặt 1. Trường Giang mới nổi tiếng trên sân khấu chứ lĩnh vực phim ảnh thì chưa. Do đó, báo chí cũng không quan tâm đưa tin bài. Ngoài thị trường không ai biết phim Lật mặt ra đời. Rồi may mắn làm sao, tới ngày thứ hai, thứ ba phim chiếu, khán giả mua vé đùng đùng.

Và chính vì báo chí không quan tâm nên mình là người nghĩ ra ý tưởng đi cinetour. Các diễn viên, êkíp đi đến các rạp chiếu, giao lưu với khán giả và livestream để khán giả theo dõi, để khán giả biết phim đang được ủng hộ.

Vì lúc đó báo chí không quan tâm nên mình phải tự nghĩ cách tiếp cận khán giả. Từ đó khán giả mua vé đi xem rất nhiều, và phần đầu tiên trụ được 2 tháng ở phòng vé. Thành công của Lật mặt 1 quả không ai ngờ được, ngay cả êkíp cũng quá bất ngờ. Không ai tin được phim của một đạo diễn không tên tuổi, không có diễn viên ngôi sao lại thắng lớn như vậy. 

Tại sao Lý Hải không mời diễn viên ngôi sao? 

Diễn viên ngôi sao ai mà không thích, nhưng mà thiệt sự lúc đó không đủ tiền và cũng không đủ uy tín để mời ngôi sao tham gia!

Lý Hải có bao giờ tự giải thích thành công phòng vé của series Lật mặt? Có phải do anh có nhiều fan là khán giả miền Tây từ hồi còn là ca sĩ? 

Doanh thu phòng vé cao cả nước chứ không chỉ ở miền Tây. Khán giả bây giờ họ thông minh lắm. Ngày nào họ cũng được tiếp xúc với các bộ phim lớn của thế giới, mọi người đã quen với điện ảnh Mỹ, Hàn, Thái… Nếu phim của tôi không hấp dẫn thì khán giả không bao giờ mua vé. Họ thương mình họ có thể mua vé một, hai ngày đầu hoặc ngày ra mắt họ đến dự thôi. Chứ phim dở thì không ai coi, rồi rạp sẽ ngay lập tức cắt suất chiếu của mình bớt lại nhường chỗ cho các phim khác đem lại doanh thu cao hơn. Phim ảnh ở Việt Nam phải có thực lực mới sống nổi. 

Ngoài ra, có thể giải thích ở góc độ này, Lý Hải không bao giờ làm phim theo trào lưu. Ví dụ năm nay, ai cũng hướng tới làm phim ma thì Lý Hải làm phim nội dung khác. Hoặc khi ai cũng làm phim hành động thì mình lại né đi. Series Lật mặt được đổi chủ đề liên tục: từ hành động hài sang hành động, rồi hài hành trình, kinh dị và mới nhất là hành động hành trình - hành trình xuyên suốt từ Sài Gòn xuống các tỉnh miền Tây.

Trước đó, khi có ý định làm phần 5, ước mơ của mình là đưa Lật mặt ra nước ngoài, mình có hỏi những người bạn làm phim người Hàn Quốc, làm sao phim của mình có thể được chiếu và đón nhận ở nước ngoài. Những người bạn đó nói rằng, bạn nên quay những gì nước bạn có mà nước khác không có. Chính vì đó, ở phần 5, Lý Hải khai thác hoàn toàn bối cảnh miền Tây để những người chưa biết miền Tây được chiêm ngưỡng.

Miền Tây mình lên phim quá đẹp, quá lạ, mênh mông, không khai thác thì phí quá!  

Trâm Anh - Ảnh: NVCC