Một số hạng mục ở thương xá Tax được xem xét bảo tồn

 >>> Việt Nam còn thiếu tiếng nói của các tổ chức dân sự có chuyên môn 

>>> “Đập bỏ” Tax, một quyết định quá dễ dãi 

>>> Tiêu chí thiết kế và những giải pháp khả thi cho khu đất thương xá Tax 

Đó là nội dung kết luận của phó chủ tịch UBND TP.HCM Hứa Ngọc Thuận, theo thông báo số 859/TB-VP của văn phòng UBND TP.HCM phát đi ngày 23.10.

Ý kiến chỉ đạo này của ông Thuận nêu ra tại buổi họp nghe báo cáo về quy hoạch kiến trúc và bảo tồn một số hạng mục của Thương xá Tax vào ngày 21.10. Tham dự buổi họp có đại diện lãnh đạo một số sở, ngành, tổng công ty Thương mại Sài Gòn TNHH Một thành viên (Satra) cùng một số nhà nghiên cứu, nhà văn hóa, kiến trúc sư...

Theo công văn trên, ông Thuận giao sở Quy hoạch - kiến trúc chủ trì, phối hợp với sở Văn hoá, thể thao và du lịch tổng hợp báo cáo chính xác về quá trình hình thành và thay đổi theo thời gian của thương xá Tax; chủ trương trước đây của thành phố định hướng quy hoạch và bảo tồn trung tâm thương mại này. Đồng thời tổng hợp ý kiến của các nhà khoa học và đề nghị của bộ Văn hoá, thể thao và du lịch để tham mưu đề xuất cụ thể việc bảo tồn một số hạng mục của thương xá Tax.

Tổng công ty Thương mại Sài Gòn TNHH một thành viên (SATRA) được giao làm việc lại với đơn vị tư vấn thiết kế để nghiên cứu kỹ, đề xuất cụ thể giải pháp bảo tồn một số hạng mục của thương xá Tax và báo cáo thông qua hội đồng Kiến trúc - quy hoạch thành phố trước khi trình UBND thành phố.

Sàn mosaic và cầu thang chính - phần nguyên bản của thương xá Tax. Ảnh: Quý Hoà 

Được xây dựng vào năm 1880, thương xá Tax lá trung tâm thương mại lâu đời và nổi tiếng tại TP.HCM. Cùng với những công trình kiến trúc thời Pháp thuộc khác như chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà, bưu điện Thành phố, nhà hát lớn Thành phố, dinh Toàn quyền (nay là hội trường Thống Nhất), dinh Xã Tây (nay là UBND TP.HCM) thương xá Tax được xem là những biểu tượng của Sài Gòn. Vì gắn với bao thăng trầm của lịch sử Sài Gòn, nhịp sống đô thị của người dân nơi đây nên khi hay tin thương xá Tax bị giải tỏa để phục vụ việc thi công tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên và xây cao ốc 40 tầng đã tạo ra nhiều xúc cảm luyến tiếc, thậm chí bức xúc vì của nhiều người dân Sài Gòn.

Trước thông tin này, ngày 15.9 đại diện Tổng lãnh sự quán Phần Lan tại TP.HCM cũng vào cuộc khi gửi thư các cơ quan ban ngành đề xuất một số giải pháp nhằm giúp bảo tồn một phần thương xá Tax. Theo đó, có hai giải pháp: giữ phần sảnh lobby, sàn gạch mosaic và cầu thang chính để đưa vào trong phần thiết kế hợp lý khi xây dựng toà nhà mới; tháo dở các phần trên, di chuyển và giữ lại các phần thiết kế trên. Trong thư, Tổng lãnh sự quán Phần Lan hứa sẵn sàng bỏ chi phí, nhân lực chuyên môn để thi công nếu chính quyền TP.HCM chấp thuận giải pháp thứ hai. 

Trả lời phỏng vấn Người Đô Thị, ông Phùng Anh Tuấn, Tổng lãnh sự danh dự Cộng hoà Phần Lan tại TP.HCM - cũng là tác giả thư kiến nghị trên, cho biết: "Trong thư kiến nghị, chúng tôi đã đưa ra hai giải pháp bảo tồn. Sau khi đưa kiến nghị, các nhóm ủng hộ ý kiến tiếp tục bàn thảo và đưa ra giải pháp thứ ba là ngoài việc giữ nguyên sảnh, sàn lót gạch mosaic và cầu thang, nên trùng tu lại mặt tiền, phần mái và tháp đồng hồ phía trên để tạo dựng lại mặt tiền nguyên bản của toà nhà GMC, có mái vòm trên chóp, còn phần lõi công trình 40 tầng thì giật lùi vào bên trong. Như vậy, xây trung tâm thương mại cao 40 tầng phía sau vẫn không ảnh hưởng gì. Thực ra, nếu có thể thực hiện giải pháp thứ ba, thì SATRA còn có lợi hơn khi sở hữu một toà trung tâm thương mại có mặt tiền là kiến trúc xưa, một sự kết hợp độc đáo, hài hoà giữa kiến trúc cổ với kiến trúc hiện đại".

Cũng theo ông Tuấn thì một trung tâm thương mại hiện đại nhưng vẫn có phần kiến trúc cả trăm năm tuổi, mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hoá thành phố thì người hưởng lợi chính là SATRA và thành phố. Việt Nam và thế giới đã có rất nhiều trung tâm thương mại hiện đại, nhưng một trung tâm hiện đại kết hợp hài hoà với kiến trúc cổ thì không mấy nơi có được: "Nhiều người nghĩ rằng, kiến trúc thuộc địa hay kiến trúc kiểu của Pháp nào cũng giống nhau và thành phố thì còn rất nhiều kiến trúc giá trị khác. Tuy nhiên, suy nghĩ đánh đồng như vậy là sai lạc. Vì các kiến trúc sư Pháp, khi thiết kế các toà nhà ở ngoài Pháp đã dựa trên chính địa lý, môi trường tự nhiên, thời tiết và cả văn hoá bản địa để tạo ra một công trình kiến trúc đặc thù trong môi trường bản xứ, như thương xá Tax tại trung tâm Sài Gòn". 

Cầu thang sảnh chính của Thương xá Tax, một trong những khoản mục được giữ nguyên bản từ năm 1924 được đề nghị bảo tồn. Ảnh: Trung Sơn/vnexpress

Ít ngày sau khi thư kiến nghị của đại diện Tổng lãnh sự quán Phần Lan tại TP.HCM được gửi đi, ngày 8.10 bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cũng có công văn đề nghị UBND TP.HCM giao cho cơ quan chuyên môn nghiên cứu để có phương án xử lý hiệu quả trong việc bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc của thương xá Tax và có văn bản gửi bộ sau khi đã có phương án thống nhất.

Theo thông tin vnexpress, tại cuộc họp vào chiều 16.10 về kinh tế - xã hội TP.HCM trước kỳ họp lần thứ 8 Quốc hội khóa 13, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM Trần Du Lịch cũng đề nghị UBND thành phố mời các nhà khoa học, giới trí thức góp ý về đề án phá bỏ thương xá Tax. Lý do vì đây là một cảnh quan lịch sử, gắn liền với trụ sở UBND TP.HCM và nhà hát Thành phố...

Số phận thương xá Tax thời gian qua được nhiều cơ quan truyền thông đặt vấn đề với các chuyên gia các lĩnh vực hữu quan. Đa số ý kiến cho rằng cần có biện pháp bảo tồn thương xá Tax bởi giá trị kiến trúc, giá trị lịch sử của công trình này.

Thương xá Tax có diện tích 9.200m2 nằm ngay trung tâm quận 1. Đây là khu đất vàng bởi tiếp giáp ba đại lộ: Nguyễn Huệ, Lê Lợi và Pasteur.

T.H 

>>> Việt Nam còn thiếu tiếng nói của các tổ chức dân sự có chuyên môn

>>> “Đập bỏ” Tax, một quyết định quá dễ dãi

>>> Tiêu chí thiết kế và những giải pháp khả thi cho khu đất thương xá Tax

>>> Tháng bảy còn mãi

>>> Làm sao bia đá không đau?

>>> Thương xá Tax và những cao ốc vô danh

>>> TP.HCM: xem xét bảo tồn thương xá Tax