Nhạc sĩ Thuận Yến chia tay cuộc đời

 23:08 | Thứ bảy, 24/05/2014  0

Trước tin tạ thế của nhạc sỹ Thuận Yến chiều 24.5, nhạc sỹ Nguyễn Cường đã không kìm được xúc động. Dù lâu nay ông và giới nhạc sỹ đã hay tin về bệnh tình của nhạc sỹ đàn anh trở nặng, phải nằm trên giường bệnh, nhưng thật quá xốn xang, bàng hoàng khi nghe tin dữ.

Với Nguyễn Cường, nhạc sỹ Thuận Yến là người anh cả rất mực tài hoa và nghiêm túc. Khác với ông, luôn hầm hố, cá tính, thì nhạc sỹ Thuận Yến lại chỉn chu, với vẻ thư sinh, nho nhã và đặc biệt hiền lành. 

Chất nghệ sỹ, sự lãng mạn bay bổng của Thuận Yến như nhạc sỹ Nguyễn Cường nói, nó không biểu lộ ra ngoài ở đầu tóc, quần áo, dáng vẻ mà thấm đẫm trong âm nhạc của ông: “Nếu nhìn bề ngoài, ít ai biết Thuận Yến là nhạc sỹ. Tác phong nghiêm túc, ăn vận gọn gàng, chúng tôi đùa ông anh của mình giống cán bộ xã hơn là nghệ sỹ… Nhưng ai cũng yêu quý anh vì Thuận Yến hiền lắm. Cũng vì bản tính hiền lành, nhát… gái nên anh em chúng tôi thường làm anh khổ sở vì trêu chọc những lần đi sáng tác”

Nhạc sỹ Thuận Yến lúc sinh thời luôn truyền đam mê nghệ thuật cho các cháu... (Ảnh: Tư liệu của gia đình)

Nhạc sỹ Thuận Yến lúc sinh thời luôn truyền đam mê nghệ thuật cho các cháu nhỏ...(Ảnh tư liệu của gia đình nhân vật)

Thuận Yến nổi tiếng là người nghiêm túc trong công việc. Trong hồi ức của Nguyễn Cường, chính sự nghiêm túc của nhạc sỹ Thuận Yến đã làm “đẹp mặt” hội nhạc sỹ và “nâng tầm” vai trò sáng tác văn nghệ trong sự nghiệp chung.

Nguyễn Cường bồi hồi nhớ lại kỷ niệm cùng Thuận Yến đi sáng tác ở tỉnh Ninh Bình. Với ông, đó không chỉ là hồi ức đẹp đẽ một thời hoa lửa, thời thanh niên sôi nổi của thế hệ nhạc sỹ dòng nhạc cách mạng mà còn là bài học đáng nhớ trong cuộc đời sáng tác của mình...

“Tôi vẫn nhớ đó là chiều chủ nhật. Lần đó, tôi, anh Thuận Yến và nhiều nhạc sỹ nữa đi sáng tác ở tỉnh Ninh Bình. Theo kế hoạch, anh em chúng tôi sẽ  báo cáo  kết quả sáng tác cho lãnh đạo tỉnh Ninh Bình. Ngày chủ nhật ấy, anh em nhạc sỹ chúng tôi đều có mặt đầy đủ, nhưng phía tỉnh thông báo là bí thư tỉnh vì vướng việc đột xuất nên vắng mặt. Thú thực, chúng tôi ai cũng thấy không hài lòng nhưng không dám lên tiếng. Không khí đang chùng xuống, bỗng nhiên anh Thuận Yến đứng bật dậy, phát biểu xin hoãn buổi báo cáo sang buổi khác, đợi sự có mặt của đồng chí bí thư tỉnh. Anh em chúng tôi ai cũng bất ngờ vì người đó là ông anh Thuận Yến của chúng tôi…” nhạc sỹ Nguyễn Cường kể về kỷ niệm đáng nhớ của ông với nhạc sỹ Thuận Yến.

Sau một khoảng lặng, nhạc sỹ Nguyễn Cường kể tiếp: “Bác ấy nói, giọng đanh gọn lắm! Anh em nhạc sỹ chúng tôi về đây, thực tế, lấy cảm hứng sáng tác cho nhân dân Ninh Bình, những sáng tác của chúng tôi phải được chính nhân dân nghe và cho ý kiến. Đồng chí bí thư tỉnh là đại diện cao nhất cho nhân dân Ninh Bình. Vì vậy, buổi báo cáo kết quả phải có mặt của đồng chí, người đại diện cao nhất cho nhân dân lắng nghe và đóng góp cho chúng tôi…”

Trước phát biểu hùng hồn và “yêu sách” bất ngờ của nhạc sỹ Thuận Yến, nhạc sỹ Nguyễn Cường và anh em nhạc sỹ được phen “sợ vã mồ hôi”. “Tình thế lúc đó rất khó xử, chung tôi thì ngồi im không ai dám lên tiếng, phía tỉnh cũng phải xin ra ngoài hội ý. Bác Thuận Yến thì mặt lạnh như không…”

Đang mạch câu chuyện, đột nhiên nhạc sỹ Nguyễn Cường hỏi tôi “Bạn biết kết quả thế nào không?” trong mạch cảm xúc vừa bùi ngùi vừa hứng khởi như thể kỷ niệm chỉ mới chỉ ngày hôm qua vậy! “Cứ tưởng mọi chuyện sẽ hỏng ấy vậy mà đồng chí bí thư tỉnh ủy đã phải bỏ mọi việc để có mặt nghe anh em chúng tôi báo cáo sáng tác đấy!”

Và kể từ sau buổi họp báo cáo sáng tác ấy, anh em nhạc sỹ phong cho nhạc sỹ Thuận Yến là “ông gan to” vì dám đưa ra yêu sách với lãnh đạo tỉnh, “chỉnh” cả Bí thư tỉnh ủy.

Chất nghệ sỹ, sự lãng mạn bay bổng của Thuận Yến không biểu lộ ra ngoài ở đầu tóc, quần áo, dáng vẻ mà thấm đẫm trong âm nhạc của ông (Ảnh tư liệu gia đình nhân vật)

Nói về sự nghiệp đồ sộ của nhạc sỹ Thuận Yến, nhạc sỹ Nguyễn Cường cho rằng Thuận Yến là một trong những nhạc sỹ sáng tác hay nhất về đề tài bác Hồ. Trong đó, bài hát Bác Hồ một tình yêu bao la của Thuận Yến đã lay động hàng triệu con tim người dân Việt Nam và có sức sống vượt thời gian.

Đặc biệt, nhạc sỹ Thuận Yến cũng là trường hợp nhạc sỹ “hiếm có” thời đó có cuộc “vượt biên” thành công khi chuyển mình từ dòng nhạc cách mạng sang phong cách nhạc nhẹ với những sáng tác đỉnh cao như: Chia tay hoàng hôn, Khát vọng, Em tôi…“Thời kỳ âm nhạc Việt Nam chuyển mình sang nhạc nhẹ, ít nhạc sỹ thay đổi được phong cách và dòng nhạc để có thêm những sáng tác mới. Nhưng nhạc sỹ Thuận Yến đã bước qua được và gặt nhiều thành công. Bằng chứng là ông định hình được phong cách âm nhạc sau này của mình đậm chất dân gian. Trong đó nhiều sáng tác nhạc nhẹ của ông nổi tiếng thời điểm đó và có sức sống tận bây giờ,” Nhạc sỹ Nguyễn Cường nói.

Đặng Vũ Anh (VIETNAM+)

Một gia đình nghệ sĩ tài hoa

Nhạc sĩ Thuận Yến đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 83 vào 12h06 ngày 24.5 tại nhà riêng, do tuổi cao, sức yếu và mắc bệnh nhiều năm nay. Trước khi mất, nhạc sĩ Thuận Yến không dặn dò gì nhiều với con cháu.

Lễ viếng được cử hành từ 10h đến 12h30 ngày 27.5, lễ truy điệu tổ chức lúc 12h30 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ an táng nhạc sĩ Thuận Yến diễn ra lúc 15h cùng ngày tại Nghĩa trang Công viên Vĩnh hằng.

Nhạc sĩ Thuận Yến tên khai sinh là Đoàn Hữu Công, sinh ngày 15.8.1935, quê ở Duy Xuyên, Quảng Nam. Ông tham gia công tác từ năm 1949, là cán bộ văn nghệ của Đoàn văn công Khu ủy Liên khu V, sau đó theo học lớp Trung cấp sáng tác tại Trường âm nhạc Việt Nam. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông có những sáng tác động viên thanh niên lên đường: Ba lô ta buộc cho chặt, Vành lá nguỵ trang rất xanh...

Từ năm 1965, ông lấy bút danh là Thuận Yến, sáng tác những ca khúc ở chiến trường như: Bài ca tiếp vận, Mỗi bước ta đi, Hát mừng quê ta giải phóng, Mỗi dòng thư Bác sáng ngời niềm tin… Cũng như nhiều nhiều nhạc sỹ cùng thời, ông hăng hái ra chiến trường và có mặt tại chiến trường Thừa và đã viết ca khúc nổi tiếng thời đó là: Người mẹ miền Nam tay không thắng giặc.

 Trong sự nghiệp âm nhạc khá đồ sộ của mình, nhạc sĩ đã xuất bản một số tác phẩm như: “Tuyển chọn ca khúc Thuận Yến” (sách nhạc), “Đi tìm trái tim” (album, Sài Gòn Audio thu âm và phát hành), “Chia tay hoàng hôn” (album, DIHAVINA thu âm và phát hành). Nhạc sĩ Thuận Yến cũng đã được nhiều giải thưởng: “Vầng trăng Ba Đình” (Giải nhất ca khúc của Bộ văn hoá, 1987), “Màu hoa đỏ” (Giải ca khúc xuất sắc của Bộ quốc phòng, 1994), “Chia tay hoàng hôn” (Giải bài hát được nhiều người ưa thích năm 1992-1993 của Đài Tiếng nói Việt Nam)...

 Ngoài nổi tiếng là nhạc sỹ tài hoa với sự nghiệp sáng tác đồ sộ ở cả hai dòng nhạc cách mạng và nhạc nhẹ, nhạc sỹ Thuận Yến còn nổi tiếng với gia đình nghệ sỹ tài hoa bậc nhất Việt Nam. Vợ ông là NSƯT đàn tranh Thanh Hương. Con gái lớn của ông là NSƯT nhạc nhẹ Thanh Lam, con trai là nhạc sĩ, DJ Trí Minh - người sáng lập Liên hoan âm thanh Hà Nội. Năm 2009, các con ông đã thực hiện liveshow Tình yêu không lời dành tặng cha.

 

Vợ chồng nhạc sĩ Thuận Yến - NSƯT Thanh Hương và hai người con NSƯT Thanh Lam, nhạc sĩ Trí Minh. (Ảnh tư liệu gia đình nhân vật) 

Nhạc sĩ Thuận Yến: "Chia tay hoàng hôn gắn với kỷ niệm vợ chồng tôi..."

Thuận Yến là nhạc sĩ quân đội và người bạn đời của ông cũng là nữ nghệ sĩ đàn tam thập lục: NSƯT Thanh Hương. Mối tình của họ được bắt đầu khi hai người học chung trường Nhạc viện Hà Nội, khóa VI. Khi đó, nhạc sĩ Thuận Yến thường giúp cô nữ sinh Thanh Hương hoà thanh nên dần dà nảy sinh tình cảm giữa hai người.

Năm 1964, với tình yêu tha thiết, họ đã cùng nhau lên đường vào chiến trường. Năm 1968, họ được tổ chức đứng ra làm đám cưới. Nhưng vợ chồng chưa bén hơi nhau đã phải chia xa vì người vợ phải ra Bắc để chữa trị bệnh đau khớp gối. Ngã ba đường 9 (Quảng Trị) đã chứng kiến cuộc chia tay thấm đẫm nước mắt của đôi vợ chồng son trẻ với nỗi đau lặng lẽ vì cuộc ra đi không có ngày hẹn gặp.

Cũng bởi thế, trong nhiều lần chia sẻ với báo giới, nhạc sĩ Thuận Yến cho biết khoảng năm 1968 khi đọc bài thơ Hoàng hôn lặng lẽ của nhà thơ Hoài Vũ, ông như được gặp lại kỷ niệm xưa, để rồi ông viết thành nhạc. Thuận Yến tâm sự: "Tôi đã chọn 6 câu thơ của Hoài Vũ để viết nên bản tình ca Chia tay hoàng hôn.

Với mỗi câu thơ mà tôi biến đổi như: Ngoài kia phiên chợ vãn lâu rồi thành hoàng hôn yên lặng cũng theo về, hay xa vườn xưa chim chiền chiện tha mồi thành xa hàng cây đêm hò hẹn ta ngồi... đều gắn với một kỷ niệm thực của vợ chồng chúng tôi. Nhất là khi điệp khúc chia tay anh... chia tay hoàng hôn được cất lên, tôi như được nghe lại tiếng gọi tha thiết của Thanh Hương khi tôi cất bước vào chiến trường. Thanh Hương đã gọi tên tôi kéo dài mãi trong không gian cho đến khi tôi không còn nghe thấy gì nữa…”

Mãi sau này nhạc sĩ Thuận Yến mới biết, cùng lúc với bài hát Chia tay hoàng hôn ra đời và cuộc từ ly phu thê đầy xúc cảm đó, vợ ông đã mang trong mình đứa con đầu lòng: ca sĩ Thanh Lam, cũng là người sau này đã thể hiện rất thành công ca khúc của ông.  

Theo nhạc sĩ Thuận Yến, ca sĩ Thanh Lam đã hát Chia tay hoàng hôn với tình cảm hoàn toàn tự nhiên khi hoá thân và đắm mình trong cảm xúc của chính mình, chứ không phải sự vay mượn tình cảm từ câu chuyện quá khứ của cha mẹ. “Sở dĩ tôi khẳng định điều đó là vì trước khi Lam hát, chưa khi nào chúng tôi kể cho con nghe câu chuyện này"- nhạc sĩ Thuận Yến chia sẻ.

 

Chia tay hoàng hôn
Nhạc: Thuận Yến
Lời: phỏng thơ Hoài Vũ

***

Em phải về thôi, xa anh thôi
Hoàng hôn yên lặng cũng theo về
Giọt nắng cuối ngày rơi xuống tóc
Mà lời từ biệt chẳng lên môi

Em phải về thôi xa anh thôi
Xa hàng cây đêm hò hẹn ta ngồi
Hoa khế rụng tím ngăn lối nhỏ
Để mãi lòng ta xao xuyến bồi hồi

Chia tay anh, chia tay hoàng hôn
Chia tay anh, chia tay hoàng hôn
Em mang theo về tình yêu và nỗi nhớ
Em mang theo về con tim cô đơn

Chia tay anh chia tay hoàng hôn
Chia tay anh chia tay hoàng hôn
Gửi lại cho anh trái tim thắp lửa
Gửi lại cho anh một nửa vầng trăng

                                                              

Hoàng hôn lặng lẽ
Thơ Hoài Vũ

 ***

Anh phải về thôi, xa em thôi!
Ngoài kia phiên chợ vãn lâu rồi
Giọt nắng cuối ngày rơi xuống tóc
Mà lời từ biệt chẳng lên môi.

Anh phải về thôi, xa em thôi!
Xa vườn xưa, đôi chiền chiện tha mồi
Hoa khế rụng tím hầm ngầm bí mật
Để mãi lòng ta xao xuyến bồi hồi…

Anh như cơn gió bay khắp chốn
Để lại mình em với ruộng với vườn
Mồ hôi đổ giữa ngày mùa bận rộn
Nước mắt trào lạnh buốt giữa đêm sương!

Xa em, anh như tia nắng đi trên cát
Thèm một dòng sông, những cánh đồng…
Xa em, anh như người hát sau đêm hát
Chỉ thấy gió vật vờ qua những tấm phông

Anh đi em nhé! Lòng nhủ khẽ
Hoàng hôn cũng về, dịu êm và lặng lẽ
Một tiếng còi tầu vọng lại phía sông xa
Như muốn nhắc thầm anh: Cơn bão sắp đi qua!

Theo nhạc sĩ Thuận Yến, ca sĩ Thanh Lam đã hát Chia tay hoàng hôn với tình cảm hoàn toàn tự nhiên của mình, không phải vay mượn tình cảm từ câu chuyện quá khứ của cha mẹ. Ảnh: B.L

 Mời bạn đọc nghe lại bài hát Chia tay hoàng hôn do ca sĩ Thanh Lam trình bày:

 

 

 

bài viết liên quan
TAGS
để lại bình luận của bạn
có thể bạn quan tâm

Đọc tin nhanh

*Chỉ được phép sử dụng thông tin từ website này khi có chấp thuận bằng văn bản của Người Đô Thị.