Trà thủy sâm trị 30 bệnh: “nổ” là chính!

Trà có công dụng như… “thần dược”!

Theo lời quảng cáo trên một số trang web, trà thủy sâm là loại thức uống được lên men trong một dung dịch trà đường bởi một loại nấm mà người Pháp gọi là Champignon De Longue Vie. Nấm này còn có tên khác là The Miracle Fungus, Pichia Fermenitanis, Kombucha, Cembuga Orientalia, Volga-Spring, Kwassan, Kargasok Tea,… Trà thủy sâm chứa một lượng cao chất đạm mà cơ thể con người có thể hấp thụ vào những tế bào nhỏ nhất một cách nhanh chóng. Nấm trà phản ứng và kích thích những siêu vi khuẩn phân hoá thành những chất dinh dưỡng hữu ích cho con người và đào thải độc tố trong cơ thể ra ngoài bằng đường bài tiết.

Gọi theo số điện thoại của người bán tên Yến, chúng tôi được chào giá mua trà thủy sâm thành phẩm 50 ngàn đồng/lít nước cốt hoặc tự mua con nấm giống về nuôi, dùng suốt đời, với giá 200.000 đồng/con, lên men 5-6 ngày là dùng được, “Mới bắt đầu uống chưa quen thì uống 60ml mỗi buổi sáng, lúc bụng đói. Sau đó tăng từ từ lên chừng 125ml mỗi ngày. Chị cũng có thể uống tăng lên 250ml mỗi ngày hoặc nhiều hơn nữa tùy nhu cầu. Còn như chỉ để bồi bổ sức khỏe thì uống nửa ly mỗi ngày là thích hợp nhất. Để trị bệnh chị có thể tăng liều lượng lên đến nửa lít hoặc 1 lít mỗi ngày và chia ra làm hai hay nhiều lần…”, bà Yến nói.

Cũng theo lời bà Yến, nhiều nghiên cứu khoa học (!?) đã chứng minh trà thủy sâm có thể chữa khỏi và phòng ngừa đến 30 căn bệnh khác nhau từ: sạm mặt, đau gan, đau bao tử, tiêu chảy, táo bón, viêm cổ họng, suyễn, chóng mặt, ói mửa khi đi tàu xe, giảm cholesterol trong máu… cho đến cao huyết áp, tiểu đường, chân tay đổ mồ hôi, đau xương khớp, chống lão hoá, giảm nếp nhăn trên mặt, làm phai lợt đồi mồi trên da, phòng chống ung thư, bệnh tim mạch, tăng cường khả năng sinh lý, tăng cường hoạt động của gan và túi mật, giảm cân, trị mất ngủ… “Thế giới người ta dùng lâu rồi, chị lên mạng mà đọc thông tin, tòan người ta khoe mình khỏi bệnh nhờ uống trà chứ có ai bị gì đâu. Ở Nhật có người sống đến 130 tuổi nhờ thường xuyên uống thủy sâm đấy!”, bà Yến khẳng định.

Chỉ là bả chè lên men

BS Nguyễn Xuân Hướng, Thầy thuốc nhân dân, nguyên chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho biết thủy sâm thực ra là con giấm lên men từ bã chè. Cách làm thủy sâm cũng khá đơn giản, chỉ cần cho bã chè và nước chè lên men khoảng một tuần. Nhờ quá trình lên men nên nước chè ban đầu có vị chát sẽ trở thành chua chua. Đây là đồ uống mà từ lâu, người dân không lạ gì.

Việc nuôi thủy sâm nếu không đảm bảo vệ sinh sản phẩm rất dễ bị nhiễm vi sinh. Dụng cụ chứa đựng nếu dùng kim loại cũng rất nguy hiểm, vì axít trong trà thủy sâm có thể phản ứng kim loại, tạo ra những độc chất, “Với những sản phẩm lên men người dân phải luôn cẩn trọng vì dễ ảnh hưởng trên tế bào gan, những người có xét nghiệm men gan cao hay có các triệu chứng về gan thì không nên dùng”, BS Hướng lưu ý.

Theo BS Hướng, trên mạng hiện có khá nhiều tài liệu về thủy sâm, song hầu hết đều là tài liệu dịch từ nước ngoài với những trích dẫn mơ hồ, khó kiểm chứng. Ở Việt Nam đến nay chưa có đánh giá nào về thành phần cũng như tác dụng của thủy sâm đối với sức khỏe con người. Muốn khẳng định tác dụng một loại đồ ăn, thức uống nào tốt hay không tốt cho sức khỏe cần phải thông qua nghiên cứu, đánh giá khoa học trên một nhóm người chứ không thể nói suông không có chứng cứ khoa học.

“Trước phong trào nuôi và uống thủy sâm đang ngày càng phổ biến, một số người đã quảng cáo thổi phồng tác dụng nhằm trục lợi. Cơ quan chức năng cần tiến hành nghiên cứu và tuyên truyền rộng rãi những thông tin chính thống về thành phần và tác dụng nếu có của loại nước uống này, để tránh xảy ra những hậu quả đáng tiếc cho sức khỏe người dân”, BS Hướng kiến nghị.

Thận trọng khi sử dụng

Theo ThS.BS Võ Thị Thu, giảng viên bộ môn đông y, học viện Y học cổ truyền Việt Nam, trong dân gian hễ nghe nói cái gì bổ thì gọi là sâm, trong khi thực tế có hàng chục thứ cây, lá, củ được gọi là sâm, nhưng chỉ có vài loại là sâm thực sự, có tính bổ dưỡng. Về bản chất, thủy sâm chỉ có thể hỗ trợ sức khỏe cho bệnh nhân, không phải là thuốc nên hoàn toàn không có tác dụng điều trị bệnh.

Vì là sản phẩm lên men nên có vị chua như giấm, có một số vitamin, chất axít... “Với thành phần như thế thì thủy sâm không có quá nhiều công dụng như người ta rao bán. Công dụng dễ thấy nhất là giảm cân, vì bản chất của các loại chất chua đều có tác dụng giảm cân. Bên cạnh đó là giải khát. Còn những tác dụng chống ung thư, trị khỏi tiểu đường… là không đáng tin vì chưa có nghiên cứu khoa học chính thống nào ghi nhận”, BS Thu nhấn mạnh.

Cũng theo BS Thu, do lượng axít chứa trong thủy sâm khá cao (giống như giấm) nên cần tránh uống quá nhiều, chỉ nên uống một lượng nhỏ chừng 50-60ml và uống kèm nhiều nước. Nếu dùng trị bệnh thì phải có chỉ dẫn chuyên môn của thầy thuốc. Do chứa nhiều axít nên dùng một thời gian dài có thể dẫn đến đau khớp, chóng mặt và viêm xoang. Không nên uống thủy sâm nhiều vào buổi sáng hay khi đói vì dễ gây viêm loét dạ dày.

Trẻ nhỏ dưới hai tuổi và phụ nữ có thai không nên dùng. Cũng không nên uống trong thời gian cho con bú vì có thể gây đau bụng cho trẻ sơ sinh. “Do phương pháp nuôi thủy sâm là dùng đường nên những người có vấn đề về đường huyết cần lưu ý. Phụ nữ bị rong kinh cũng phải thận trọng và nên ngưng sử dụng trước kinh kỳ tối thiểu một tuần”, BS Thu lưu ý. 

 Lê Hương