Trẻ “yêu” từ tuổi 14, phải làm sao?

Ảnh: internet

Anh chị Phương có ba đứa con. Bởi công việc làm ăn, ngày nào vợ chồng họ cũng đi từ sáng sớm đến tối mới về. Vì không có cha mẹ ở gần nên bọn trẻ rất tự do. Con trai đầu của anh chị mới 14 tuổi đã có bạn gái. Một lần, em rủ bạn gái về nhà, vào phòng nói chuyện và nghe nhạc với nhau. Anh chị biết được liền la mắng, cấm con không được đưa bạn gái vào phòng riêng và chỉ được phép chơi ở phòng khách.

Con trai anh chị không đồng ý, viện cớ rằng phòng khách ồn ào và bị mấy đứa em quấy phá; hơn nữa em và bạn cần chỗ riêng tư để trao đổi với nhau. Dù bị la mắng nhưng cậu bé cứ tiếp tục rủ bạn gái vào phòng riêng, đóng cửa lại. Khi cha mẹ quát tháo ầm ĩ và dọa đánh thì em nói rằng cha mẹ đã xúc phạm đến danh dự của em và bạn em. Vì thế, em sẽ đưa bạn gái đi nơi khác. Anh chị Phương buồn và lo lắng sợ con bỏ nhà đi bụi và hư hỏng đành tạm chấp nhận cho con tiếp bạn gái trong phòng riêng.

“Nói nhẹ nhàng thì con khinh lờn, la mắng thì con giận dỗi bỏ cơm, cấm đoán cũng không được vì con chẳng nghe theo. Nhiều khi tôi mới tỏ ý không bằng lòng về việc con có bạn gái là nó đã có những hành động khiến tôi càng lo lắng hơn...”. Đây là tâm sự của chị Ngọc (quận 7) với chuyên viên tâm lý về việc cậu con trai mới học lớp 10 đã có bạn gái.

Duy Tú (16 tuổi) là con trai duy nhất của chị Ngọc. Càng lớn Tú càng ít trò chuyện với cha mẹ, cũng không đùa giỡn với hai em gái như trước. Lúc nào Tú cũng ở trong phòng. Mẹ Tú còn để ý thấy Tú lúc thì có vẻ đăm chiêu, lo lắng; lúc thì ngơ ngẩn như người mất hồn. Chị nghĩ rằng có thể vì bài vở nhiều, con lo học nhiều quá nên căng thẳng, không muốn trò chuyện với ai. Gần đây, chị Ngọc bắt gặp Tú hay trò chuyện qua điện thoại với một cô bạn nào đó rất thân mật. Thỉnh thoảng Tú còn xin đi học sớm hơn để ghé nhà cô bạn chở bạn đi học. Sợ Tú vướng vào chuyện tình cảm quá sớm rồi chểnh mảng học hành, chị Ngọc thường khuyên nhủ con. Vì lời nhắc nhở thường xuyên của mẹ mà Tú giấu hết những chuyện tình cảm riêng tư của mình. Tú không dám cho cha mẹ biết vì nếu vậy, em sẽ bị la mắng, bị theo dõi và có thể có nhiều chuyện rầy rà khác. Mẹ nói gì Tú cũng im lặng và giữ vẻ mặt trơ lì, vô cảm.

Hầu hết các bậc cha mẹ đều khuyên con: Phải học hành đến nơi đến chốn rồi muốn yêu ai thì yêu. Đừng nghĩ đến chuyện tình cảm quá sớm! Thế nhưng trong thực tế, khi tình yêu đến, ít trẻ nào có thể xua đuổi tình yêu để chú tâm vào việc học.

Tâm lý trẻ vị thành niên rất muốn khám phá những điều mới lạ và tình cảm dành cho người khác phái là điều mới lạ nhất, thu hút mạnh mẽ nhất đối với trẻ. Vì thế, trẻ rất dễ hành động theo trái tim. Khi thích và ngưỡng mộ một bạn khác giới thì dù ai nói gì trẻ cũng để lời nói đó qua một bên và đáp lại tiếng gọi của tình yêu.

Mặt khác, cha mẹ không thể xem con như một cái máy, khi nào cha mẹ cho phép yêu thì mới được yêu. Cha mẹ có thể nhắc nhở, khuyên bảo con nhưng không nên nghiêm cấm. Sự cấm đoán của cha mẹ không ngăn được chuyện các em yêu nhưng sẽ ngăn cản các em tâm sự, chia sẻ với cha mẹ về tình yêu của mình.

Nếu tình cảm giữa cha mẹ và con cái đậm đà, tốt đẹp, trẻ sẽ không có bạn khác phái sớm. Khi cha mẹ không muốn con yêu đương sớm nhưng lại không cho con mình tình thương yêu một cách thường xuyên, trẻ sẽ cảm thấy cô đơn và đi tìm tình yêu ngoài gia đình.

Nếu mối quan hệ gắn bó, đối thoại giữa cha mẹ và con cái được phát triển tốt đẹp từ khi chúng còn nhỏ, con cái sẽ không ngại chia sẻ với cha mẹ những suy tư, cảm nghĩ của mình. Và khi đối diện với tình yêu, các em cũng sẵn sàng tâm sự với cha mẹ.

Sự cởi mở giữa cha mẹ và con cái trong giai đoạn này rất cần thiết và sẽ đem lại ích lợi cho cả đôi bên: Cha mẹ có cơ hội giúp đỡ con, nói cho con biết về những nguy hiểm và cám dỗ trong tình yêu hoặc chia sẻ kinh nghiệm để giúp con nhìn thấy vấn đề một cách sáng suốt. Trẻ sẽ không bị lầm lẫn, cũng không bị lôi cuốn vào tình yêu mù quáng.

Khi con còn nhỏ, cha mẹ có thể tìm thời điểm thích hợp nói cho con nghe về tình yêu nam nữ và giải thích cho con biết về thiệt thòi của những người yêu quá sớm... Những lời tâm tình của cha mẹ trước khi con đến tuổi yêu và trước khi con gặp người yêu thường có tác dụng tốt hơn khi trẻ đã vướng vào tình yêu.

Thạc sĩ tâm lý học Kiều Thanh Hà