Từ concert âm nhạc đến “concert quốc gia”
Concert vốn là thuật ngữ để chỉ các sự kiện âm nhạc với quy mô lớn. Ở thị trường giải trí Việt Nam, các concert ngày càng được tổ chức với quy mô hoành tráng, đầu tư công phu, bài bản, nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí không ngừng cập nhật của giới trẻ. Để đáp ứng được sự mong mỏi của đông đảo khán giả, những sự kiện âm nhạc như thế này thường được tổ chức ở những đô thị lớn, phát triển, tập trung đông cư dân với mức sống cao như Hà Nội, TP.HCM, hay những địa phương phát triển các hoạt động du lịch, nghỉ dưỡng như Nha Trang, Phú Quốc, Đà Lạt (trước khi sắp xếp đơn vị hành chính).
Việc các concert tiếp nối nhau ra đời, thu hút nhiều người xem đánh dấu bước tiến mạnh mẽ của công nghiệp văn hóa. Bởi ở đó, bên cạnh lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn được tạo đà phát triển, du lịch cũng là ngành được hưởng nhiều quyền lợi.
Cảm xúc lắng đọng trước Quảng trường Ba Đình trong chương trình Dưới cờ vinh quang. Ảnh: Minh Anh
Theo báo cáo của Sở Du lịch Hà Nội, chặng dừng chân tại Sân vận động Mỹ Đình (Hà Nội) vào cuối tháng 7.2023 trong hành trình lưu diễn vòng quang thế giới của nhóm nhạc Hàn Quốc đình đám Blackpink đã đón khoảng 170.000 khách. Trong đó, khách quốc tế đạt hơn 30.000 lượt, chủ yếu đến từ các thị trường: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ, Anh, Pháp, Ấn Độ, Australia,… Sau đêm diễn 29-30.7, tổng thu từ du khách ước đạt 630 tỷ đồng[1].
Tiếp nối thành công từ những sự kiện âm nhạc trước đó, năm 2024 đến 2025 có thể nói là thời điểm bùng nổ và gây tiếng vang nhất của các concert. Minh chứng cụ thể bằng những đêm diễn tiếp nối từ sau thành công của hai chương trình truyền hình – Anh trai vượt ngàn chông gai (đêm thứ 6 thu hút hơn 220.000 lượt khách) và Anh trai ‘say hi’ (tổng cộng bán 178.000 vé) lập kỷ lục bán hết vé trong thời gian nhanh chóng.
Đêm diễn thứ hai Anh trai vượt ngàn chông gai tại Hưng Yên thu hút đông đảo khán giả Thủ đô và miền Bắc. Ảnh: Yeah1
Điều làm nên thành công của hai sự kiện kể trên không chỉ là sức nóng được tiếp nối sau khi phát sóng trên truyền hình, còn là những giá trị văn hóa, tinh thần yêu nước được lồng ghép vào trong các tiết mục và truyền tải tới người xem. Từ đó, đến với những chương trình như vậy, người xem không chỉ được thỏa mãn mọi giác quan, mà còn được truyền đi những cảm hứng bất tận về lòng yêu nước.
Hình ảnh đất nước Việt Nam giàu bản sắc lan tỏa mạnh mẽ trong các concert. Ảnh: Minh Anh
Từ concert âm nhạc, giới trẻ đã sáng tạo ra thuật ngữ “concert quốc gia”. Thuật ngữ này mới xuất hiện trong dịp A50 và nhanh chóng tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Có thể thấy, đông đảo người trẻ đã phá vỡ giới hạn tư duy đi xem concert chỉ là để đắm mình vào bữa tiệc âm nhạc đầy sôi động với những thần tượng giải trí mà mình mến mộ. Thay vào đó, đi xem concert bây giờ cũng cần giữ thái độ trang nghiêm, tác phong chỉn chu. Bởi trong những “concert quốc gia”, mỗi người đến xem đều nghiêng mình bày tỏ niềm cảm phục trước những người lính đã dành tuổi xuân để gây dựng nền hòa bình cho dân tộc và dành sự cảm mến đối với những chiến sĩ trẻ đang tiếp nối thành quả của cha ông đi trước, góp phần bảo vệ Tổ quốc trong thời bình.
Tạo sức hút cho các chương trình chính luận
Không đơn thuần là chuỗi các bài hát bất hủ, đi cùng năm tháng về người lính, đấu tranh giải phóng dân tộc, tình yêu quê hương, dựng xây đất nước, các chương trình cũng đã lồng ghép được nội dung mới mẻ, tạo dấu ấn riêng, khơi dậy sự hào hứng của khán giả khi đến tham dự chương trình. Dưới cờ vinh quang diễn ra vào ngày 9.8 do Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng phối hợp với Thành ủy Hà Nội, Thành ủy Huế, Thành ủy TP.HCM được tổ chức 3 điểm cầu: Quảng trường Ba Đình (Hà Nội), Quảng trường Ngọ Môn (Huế), Công viên Sáng tạo (TP.HCM), là dịp để người dân ở 3 miền Bắc – Trung – Nam cùng nhau kết nối.
Cổ phục được giới trẻ đón nhận xuất hiện trong chương trình chính luận Dưới cờ vinh quang phát sóng trên kênh VTV1 và QPVN. Ảnh: Minh Anh
Đáng chú ý, ở điểm cầu Hà Nội, nghi lễ hạ cờ trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được đan cài vào chương trình. Phiên đổi gác đặc biệt này không chỉ là nghi thức thường nhật của đội tiêu binh danh dự, mà còn là khoảnh khắc hội tụ niềm tôn kính, lòng biết ơn của hàng triệu trái tim Việt Nam trực tiếp tham dự và theo dõi qua màn hình. Tại điểm cầu Huế, những bộ cổ phục gắn với Cố đô do những nhà thiết kế trẻ phục dựng vốn đã trở thành trào lưu của giới trẻ, được đưa vào phần trình diễn trong chương trình chính luận.
Tổ quốc trong tim do Báo Nhân dân tổ chức vào ngày 10.8 tại Sân vận động Mỹ Đình (Hà Nội) tạo điểm nhấn ngay từ thiết kế vé tham dự. Trên vé in lời bài hát Tiến quân ca với hai lời để khán giả có thể hát theo và giữ lại làm kỉ niệm sau khi hết chương trình…
Bên cạnh đó là sự góp mặt của các ca sĩ thần tượng được giới trẻ yêu thích và sự đầu tư các thiết bị công nghệ hiện đại, tăng cường trải nghiệm người xem, càng thổi bùng lên sức nóng của chương trình. Nhờ đó, nhiều người trẻ “săn” vé “concert quốc gia” không còn là vì trào lưu nữa, mà vì sức hấp dẫn từ chương trình đã thực sự thu hút họ.
NSND Thu Huyền và ca sĩ Thanh Duy trong ca khúc Kiếp sau vẫn là người Việt Nam. Ảnh: Báo Nhân Dân
Nâng tầm “concert quốc gia” thành lễ hội khẳng định tinh thần Việt Nam
Từ sự thu hút của các chương trình chính luận nghệ thuật, Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 7784/VPCP-KGVX ngày 20.8.2025 gửi Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam. Văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của về việc nghiên cứu, đề xuất kế hoạch tổ chức các concert trong thời gian tới.
Theo đó, các concert cần phát huy nội dung đổi mới, khuyến khích sự sáng tạo của các nghệ sĩ, người làm chương trình, ứng dụng công nghệ trình diễn hiện đại. Văn bản trên yêu cầu nghiên cứu, lấy tên các concert là “Lễ hội tinh thần Việt Nam”, lựa chọn các vùng miền, tỉnh, thành phố phù hợp để tổ chức các concert vào thời gian thích hợp để tạo hiệu ứng, năng lượng tích cực cho toàn dân tộc [2].
Kể câu chuyện lịch sử nhằm khơi dậy đạo lý Uống nước nhớ nguồn, sự biết ơn, tri ân thế hệ cha ông trong mỗi người xem. Ảnh: Minh Anh
Việc đưa các chương trình nghệ thuật chất lượng cao, mang tính giáo dục và thẩm mỹ đến với đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ, góp phần định hình một văn hóa thưởng thức nghệ thuật lành mạnh. Khi được tiếp cận với các chương trình được đầu tư bài bản, chuyên nghiệp, đặc biệt là những chương trình có yếu tố nước ngoài, khán giả sẽ có xu hướng yêu cầu cao hơn về chất lượng các sản phẩm văn hóa khác. Điều này thôi thúc các nhà sản xuất phải không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, để tiếp tục khẳng định trí tuệ Việt Nam.
Không ngừng hoàn thiện chất lượng các buổi biểu diễn cũng chính là chỉ đạo của Thủ tướng. Đặc biệt trong kỷ nguyên công nghệ hiện đại, việc ứng dụng công nghệ trình diễn hiện đại vào các concert nhằm nâng cao trải nghiệm của khán giả. Đây là yếu tố then chốt để các sản phẩm văn hóa Việt Nam có thể nâng cao khả năng cạnh tranh với các sản phẩm giải trí có yếu tố nước ngoài trước tiên là trên chính “sân nhà”.
Tên gọi “Lễ hội tinh thần Việt Nam” được Thủ tướng đề xuất cho các concert cho thấy một tầm nhìn chiến lược trong việc xây dựng một thương hiệu văn hóa mạnh mẽ, giàu bản sắc. Đây không đơn thuần là cách gọi một sự kiện âm nhạc, mà còn mang ý nghĩa cao cả hơn, khơi dậy lòng tự hào dân tộc và tinh thần đoàn kết. Tổ chức các concert tại các địa phương khác nhau cũng là phương thức quảng bá sự đa dạng văn hóa của đất nước, thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế địa phương.
Hiệu ứng ánh sáng của sân khấu chương trình V-Fest do VTV tổ chức, chinh phục thị giác khán giả. Ảnh: BTC
Các concert được tổ chức một cách bài bản và có chiến lược không chỉ mang lại giá trị tinh thần mà còn tạo ra những hiệu ứng kinh tế tích cực. Việc lựa chọn thời gian và địa điểm thích hợp cho thấy sự tính toán kỹ lưỡng để tạo ra “hiệu ứng, năng lượng tích cực cho toàn dân tộc”. Các sự kiện lớn như vậy sẽ thúc đẩy các ngành dịch vụ liên quan như du lịch, lưu trú, ăn uống và mua sắm. Điều này thể tầm nhìn của Chính phủ về vai trò của công nghiệp văn hóa nói chung và nghệ thuật biểu diễn nói riêng như một động lực quan trọng để phát triển kinh tế đất nước.
Tinh thần Việt Nam – tài nguyên quý giá cho các nghệ sĩ, nhà sản xuất khai thác trong chương trình nghệ thuật. Ảnh: Minh Anh
Mọi sự phát triển đều cần song hành với hình ảnh văn minh. Bởi lẽ đó, trong văn bản trên đồng thời yêu cầu không để xảy ra tình trạng lợi dụng tổ chức không đảm bảo chất lượng, sai quy định, vi phạm thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường văn hóa và đời sống văn hóa, tinh thần của người dân. Chỉ đạo của Thủ tướng về việc đảm bảo hình ảnh văn minh trong các chương trình nghệ thuật, nhằm ngăn chặn các hành vi tiêu cực là hoàn toàn cần thiết.
Việc quy tụ lượng lớn khán giả tập trung tại một chương trình đòi hỏi vấn đề tổ chức, quản lý cần phải khoa học, chuyên nghiệp, chẳng hạn về các mặt an ninh, y tế. Hay Vấn đề nhức nhối tồn tại lâu nay đối với phần lớn các chương trình biểu diễn vẫn là hiện tượng “phe vé” trên không gian mạng và trước cổng địa điểm biểu diễn. Những người trung gian bán vé đẩy vé tới giá cao so với giá trị thực, nhằm trục lợi cá nhân. Để tránh hiện tượng này, cần có một loạt giải pháp đồng bộ từ cả phía ban tổ chức và các cơ quan quản lý...
“Phe vé” mời chào khách mua vé xem chương trình Việt Nam trong tôi. Ảnh: Báo Lao Động
Nhìn chung, những chương trình chính luận nghệ thuật gắn với các sự kiện lớn của đất nước không chỉ đơn thuần là hoạt động văn hóa, mà còn là một cú hích chiến lược để phát triển công nghiệp văn hóa. Những chương trình đó góp phần vừa nâng niu những giá trị văn hóa truyền thống, vừa hiện đại hóa ngành nghệ thuật. Qua đó, tạo ra giá trị kinh tế và định hình nền tảng văn hóa tiên tiến, vững mạnh cho hiện tại và hướng tới tương lai.
Đoan Túc
_______________
[1] https://vnexpress.net/blackpink-gop-phan-giup-du-lich-ha-noi-thu-630-ty-dong-4638110.html
[2] https://bvhttdl.gov.vn/thu-tuong-yeu-cau-nghien-cuu-de-xuat-ke-hoach-to-chuc-cac-concert-trong-thoi-gian-toi-20250821091100418.htm