Tại hội thảo khoa học đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới, những vấn đề lý luận và thực tiễn do Tạp chí Cộng sản tổ chức sáng nay, PGS.TS Lê Minh Thông, Trợ lý Chủ tịch QH nhấn mạnh, Đảng cầm quyền thông qua Nhà nước.
Đổi mới bầu cử trong Đảng
Muốn vậy phải thông qua những cán bộ, đảng viên mà Đảng giới thiệu, cử vào làm việc trong bộ máy Nhà nước.
"Đây là nhân tố quyết định tính chính danh, cầm quyền của Đảng và hiệu quả cầm quyền của Đảng", ông Thông nhấn mạnh.
PGS.TS Lê Minh Thông, Trợ lý của Chủ tịch Quốc hội.
Muốn vậy phải chọn cán bộ cử vào nhà nước chứ không phải ai cũng nhân danh Đảng cầm quyền trong bộ máy Nhà nước được và cách lựa chọn phổ biến nhất hiện nay là bầu cử.
"Bầu cử trong Đảng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng để chọn ra người cầm quyền, quyết định sinh mệnh cầm quyền của Đảng. Làm thế nào để chọn được người đủ tâm, đủ tầm, đủ độ tin cậy để thực hiện cầm quyền của Đảng trong bộ máy thực thi quyền lực của nhân dân", PGS Lê Minh Thông nhấn mạnh.
Ông cho rằng, đổi mới bầu cử trong Đảng là yếu tố then chốt nhất, đòi hỏi Đảng luôn hoàn thiện việc bầu cử của mình, lựa chọn chính xác nhất, hạn chế tối đa những sai lầm trong việc chọn người để thay mặt Đảng cầm quyền trong bộ máy nhà nước.
Ông Thông cũng lưu ý, Nhà nước có chế độ bầu cử riêng, theo luật nhưng riêng Đảng thì thực hiện theo quy chế bầu cử trong Đảng. Đảng có 3 quy chế quan trọng được ban hành vào các năm 2008, 2009 và 2014 và cần tiếp tục đổi mới các quy chế này.
Quy chế bầu cử trong Đảng 2014 là rất quan trọng, giúp lựa chọn những người tham gia vào cấp ủy, từ cơ sở.
Giới nghiên cứu và quan sát cho rằng, còn nhiều vấn đề phải tiếp tục suy nghĩ để thực hiện tốt bầu cử trong Đảng.
"Có bầu cử tốt trong Đảng mới bầu cử tốt trong Nhà nước. Vì hai điều này liên thông với nhau, nếu chọn tốt người vào cấp ủy, chính xác, thì khi giới thiệu bầu vào HĐND, QH, nhân dân tin tưởng. Còn nếu chọn không tốt thì khi đưa ra nhân dân chưa chắc đã trúng", ông lưu ý.
PGS.TS Lê Minh Thông nêu thực tiễn bầu cử HĐND các cấp và QH vừa rồi cho thấy, có những người được giới thiệu nhưng trượt, nhân dân không tín nhiệm. Cho nên phải đổi mới bầu cử trong Đảng thì mới có thể đổi mới bầu cử trong QH, Nhà nước.
"Vừa rồi chúng ta thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND. Tuy nhiên, có địa phương lên kế hoạch rồi nhưng thực hiện lại không được. Có người trúng bí thư cấp ủy nhưng lại không trúng HĐND. Nhiều người từ cấp ủy sang nhưng nhân dân không tín nhiệm", ông nêu thực tiễn.
Cần công khai quy hoạch trước đại hội
PGS.TS Lê Minh Thông cũng nhấn mạnh đến việc bầu cử trong đại hội là thông qua đại cử tri. Như vậy quyền bầu cử, ứng cử của đảng viên bị hạn chế vì họ không được đi dự đại hội.
"Cứ vào đại hội là thẩm quyền bầu cử thuộc về đại biểu còn đại đa số đảng viên bị ảnh hưởng đến quyền ứng cử, đề cử, bầu cử".
Do đó, ông đề nghị cung cấp cho đảng viên những thông tin cần thiết về nhân sự của đại hội, để tránh tình trạng "râm ran tin đồn" ông này, ông kia vào cấp ủy…
Có hai khâu cần thiết phải cung cấp thông tin cho đảng viên. Cụ thể là khâu quy hoạch cho đảng viên biết xem những ai quy hoạch vào đâu, chứ nếu quy hoạch mà chỉ cấp ủy biết, không công bố cho đảng viên thì đảng viên không thể kiểm soát được nhân sự sẽ đại diện cho mình cầm quyền. Vì vậy, cần công khai quy hoạch trước đại hội.
"Ví dụ chúng ta quy hoạch hơn 200 nhân sự vào diện uỷ viên TƯ khóa 13, 200 người đó phải được công khai để đảng viên biết, giám sát", ông dẫn chứng.
Tránh trường hợp bầu mà không biết mặt
Nhắc đến quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, ngăn chặn chạy chức, chạy quyền Bộ Chính trị vừa ban hành, PGS.TS Lê Minh Thông nhấn mạnh kiểm soát quyền lực quan trọng là đảng viên kiểm soát. Đảng viên muốn kiểm soát được thì phải biết thông tin.
Ông cũng băn khoăn khi có quan điểm cạnh tranh là có số dư, nhưng còn vấn đề tranh cử thì như thế nào? Các đại biểu HĐND, ĐBQH là phải đi vận động, tranh cử, trình bày trước cử tri nhưng trong Đảng, các ứng cử viên không thấy có chương trình hành động.
"Vậy khi tôi bầu anh thì anh sẽ làm gì sau khi trúng cử? Trong điều kiện đại hội thì không thể như QH nhưng trong hồ sơ bắt buộc của các ứng cử viên thì phải có chương trình hành động để các đại biểu nghiên cứu chương trình. Để xuyên suốt nhiệm kỳ người ta xem xét anh hứa như thế thì có làm không", ông nêu quan điểm.
Vì vậy theo ông, đại hội cần tổ chức các diễn đàn bầu cử, để các ứng cử viên có diễn đàn giao lưu với những người bầu, tiếp xúc trực tiếp với người dự đại hội để trao đổi, lắng nghe, giải trình, tránh trường hợp bầu mà không biết mặt.
Về số dư, theo quy định không quá 30%, còn nếu cấp ủy giới thiệu là không quá 15%, ông Thông cho rằng quá ít, tính cạnh tranh thấp, cơ bản giới thiệu là trúng.
Ngoài ra, ông cũng đề nghị cần có tổng kết về đại hội bầu trực tiếp bí thư, để tiến tới bầu trực tiếp bí thư ở các đại hội.
"Nếu bí thư do đại hội bầu thì mọi thứ sẽ khác. Như thế sẽ là người đứng đầu tổ chức đảng, vị thế sẽ rất khác. Đây là con đường chúng ta phải đi để tìm kiếm người tài trong Đảng hiệu quả hơn", ông đề xuất.
Thu Hằng