Hồng Ánh đạo diễn phim Đảo của dân ngụ cư

Là một diễn viên nổi tiếng, Hồng Ánh tiếp nối sự nghiệp nghệ thuật của mình bằng vai trò sản xuất ở bộ phim Đường đua, đạo diễn sân khấu (vở Giờ của quỷ - sân khấu kịch Hồng Hạc), và nay là đạo diễn bộ phim đầu tay.

Không đặt ra biên giới của phim nghệ thuật hay thị trường

Đảo của dân ngụ cư được chuyển thể kịch bản bởi nhà văn Nguyễn Quang Lập từ truyện ngắn cùng tên của nhà văn Đỗ Phước Tiến. Cách đây 10 năm, Hồng Ánh đã tiếp cận kịch bản với tư cách một nhà sản xuất, một diễn viên. Nay, kịch bản được chỉnh sửa lại dưới góc nhìn của một đạo diễn và một phụ nữ của năm 2016. “Chúng tôi quyết định lựa chọn Đảo của dân ngụ cư bởi tính hấp dẫn về nội dung, câu chuyện mang tính triết lý nhân sinh và hàm chứa những giá trị cao về mặt nghệ thuật. Đây là một bộ phim được tôi, đạo diễn Thanh Vân và biên kịch Nguyễn Quang Lập ấp ủ suốt mười năm qua, tuy nhiên chưa có điều kiện để thực hiện. Sau khi thử sức với vai trò nhà sản xuất và đồng tác giả kịch bản của Đường đua, tôi đã tự tin hơn với quá trình sản xuất và nghiệp vụ đạo diễn. Khi quyết định lựa chọn bộ phim đầu tay cho vai trò đạo diễn của mình, tôi nghĩ ngay đến Đảo của dân ngụ cư. Rất may là anh Thanh Vân và anh Nguyễn Quang Lập đều ủng hộ tôi với vai trò đạo diễn của bộ phim này và hứa sẽ hỗ trợ khi Hồng Ánh có yêu cầu”.

Từ trái sang: Ngọc Hiệp, Hoàng Phúc, Ngọc Thanh Tâm, Hồng Ánh, Phạm Hồng Phước, Nhan Phúc Vinh, Hoàng Nhân

Khi được hỏi bộ phim sẽ chọn mục tiêu là thành công trên thị trường rạp chiếu hay chinh phục các liên hoan phim, Hồng Ánh cho biết quan điểm của chị về phim thị trường hay phim nghệ thuật là không quá khác biệt. “Một bộ phim cho dù sản xuất cho nhóm khán giả khó tính hay sản xuất cho nhóm khán giả đại chúng thì vẫn phải hướng đến khán giả và phục vụ khán giả. Chúng tôi mong muốn sản xuất một bộ phim hay, chứ  không đặt ra biên giới giữa phim nghệ thuật hay phim thị trường”. Bộ phim sẽ hoàn thành trong năm 2017, dự kiến sẽ hướng ra các thị trường bên ngoài Việt Nam, trước khi ra mắt chính thức trong nước.

Lấy bối cảnh là một thị trấn ven biển ở Việt Nam, bộ phim Đảo của dân ngụ cư lột tả sự băn khoăn trong hành trình đi tìm hạnh phúc và ý nghĩa cuộc sống các nhân vật, qua đó, phác họa sinh động bức tranh xã hội đa văn hóa, đa sắc tộc của đời sống Việt Nam, một vấn đề vốn chưa được nhiều đạo diễn khai thác. Phim dự kiến sẽ quay ở Hội An trong hơn một tháng, sau đó sẽ quay ở Huế.

Đạo diễn Hồng Ánh cho biết bộ phim sẽ có những cú máy dài và các góc quay cố định được lặp đi lặp lại mang tính tương phản mạnh. Âm thanh trong phim là tiếng động thật của đời sống, những bản nhạc xưa cũ đan xen cùng những khoảng lặng dài.

Đảo của dân ngụ cư quy tụ dàn diễn viên trẻ như Ngọc Thanh Tâm, Phạm Hồng Phước cùng những diễn viên gạo cội, dày dặn kinh nghiệm của điện ảnh trong nước như Hoàng Phúc, Ngọc Hiệp, Hoàng Nhân… Ca nhạc sĩ Phạm Hồng Phước đã tham gia casting vai diễn này cùng với các ứng viên khác. Ngay ở lần thử vai đầu, đạo diễn đã cảm nhận được, mặc dù còn mơ hồ, hình ảnh của nhân vật trong cách diễn xuất của Phạm Hồng Phước. Càng làm việc với Phạm Hồng Phước nhiều hơn, Phước càng thuyết phục đạo diễn bởi sự lắng nghe và chịu khó của mình.

Các diễn viên Phạm Hồng Phước, Ngọc Thanh Tâm, Nhan Phúc Vinh

Với vai diễn của Ngọc Thanh Tâm, Hồng Ánh muốn tìm một gương mặt không quá nổi tiếng và còn khá mới với điện ảnh, chấp nhận dấn thân cho vai diễn. “Ngoài việc đảm bảo các yêu cầu của vai diễn, tôi nhận thấy ở Ngọc Thanh Tâm tố chất rất phù hợp với vai diễn, đó là nét đẹp cá tính riêng biệt, nhất là ở đôi mắt có thể diễn tả nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Đặc biệt, Tâm có tinh thần làm việc nghiêm túc, rất quyết tâm và tính “lỳ” cao với những đòi hỏi khắt khe của vai diễn”, Hồng Ánh chia sẻ. Với Ngọc Thanh Tâm, đây là một lựa chọn phù hợp với cá tính: “Tôi là người hướng nội nên lựa chọn đi theo dòng phim nghệ thuật trong thời gian này là một hướng đi tốt để tôi có thể rèn luyện khả năng của bản thân. Những bộ phim mang tính nghệ thuật cao giúp tôi học hỏi nhiều hơn từ nghề nghiệp”.

Cảm hứng từ phong cách phim của Vương Gia Vệ

Trước thời điểm phim bấm máy, Hồng Ánh đã có đôi dòng chia sẻ về bộ phim đầu tay.

Diễn viên, đạo diễn Hồng Ánh cho biết sẽ đặt hết tâm huyết về bộ phim điện ảnh đầu tay

Chị viết: “Chọn một ngôi nhà cổ làm bối cảnh chính cho bộ phim diễn ra vào giai đoạn đầy biến động và sinh động của Việt Nam (1995-2000) với những giá trị vật chất lên ngôi, tôi muốn nhấn mạnh sự cô đơn và hoang mang trong đời sống tinh thần của những con người tứ xứ khiến họ khép kín trong ốc đảo của riêng mình.

Tôi ám ảnh vì sự cô đơn của họ - những con người xa lạ gặp nhau trong một không gian cũ kỹ, chật hẹp, trộn lẫn mùi tanh của máu, mùi thơm của ẩm thực, mùi ham muốn của cơ thể... Họ cô đơn vì thiếu chia sẻ, nghi kị lẫn nhau, và muốn người khác hạnh phúc theo ý mình. Tất cả nén chặt, bức bối, đối lập với những ước mơ tự do bình dị.

Các nhân vật của tôi thường cô đơn trong chính những nguyên tắc mà họ tự tạo ra. Do đó trong phim, tôi sử dụng thủ pháp tương phản ở nhiều góc độ. Những cú máy dài tương phản với các góc máy cố định được lặp đi lặp lại. Sự tĩnh lặng và tiết tấu chậm tương phản với nội tâm dậy sóng. Khung cảnh ồn ào tương phản với sự tĩnh tâm nội tại. Tiếng động thật của đời sống hiện đại tương phản với giai điệu du dương của những bản nhạc tình xưa. Màu sắc lạnh lẽo tương phản với hơi nóng của cảm xúc. Biển cả mênh mông tương phản với ngôi nhà ngột ngạt...

Với tác phẩm đầu tay của mình, tôi được truyền cảm hứng và chịu ảnh hưởng từ phong cách phim của đạo diễn người Hồng Kông Vương Gia Vệ. Tuy nhiên khác với ông, trong Đảo của dân ngụ cư, tôi mong muốn đạt tới tính cực đoan.

Trưởng thành vào những năm 1995-2000, cá nhân tôi cảm nhận rõ về sự biến đổi của các thang giá trị cũng như mối quan hệ giữa người với người ở thời kỳ đó. Ngày nay, những hiện tượng của gần hai mươi năm trước đang tiếp tục diễn ra ở một nấc thang cao hơn và sâu sắc hơn. Đây chính là thời điểm phù hợp để thực hiện Đảo của dân ngụ cư - dự án phim tôi đã ấp ủ trong mười năm”.

Trâm Anh