Người Đô Thị mở lại bài viết “Nhân Giỗ Đức Thánh Trần: Cần đặt lại lư hương…” 

Bài viết nhanh chóng nhận được sự quan tâm của đông đảo bạn đọc trên mạng xã hội. Phản hồi từ các chuyên gia văn hóa, di sản, giáo dục, môi trường, đại biểu Quốc hội, nguyên lãnh đạo tuyên giáo trung ương, lãnh đạo cơ quan chủ quản Người Đô Thị và rất nhiều bạn đọc gửi về tòa soạn, hầu hết đều nhận xét bài viết thấu tình đạt lý, bày tỏ sự đồng thuận với kiến nghị và đề xuất của tác giả Phúc Tiến:

“Việc cần chỉnh trang đầu tiên và không tốn kém nhiều kinh phí - chính là đưa trả lại lư hương và khảo sát ngay các hư hỏng nơi thân tượng và các bức phù điêu. Sau đấy, chính quyền hãy thu thập ý kiến rộng rãi để tôn tạo khu vực quảng trường và tượng đài Trần Hưng Đạo”.

Phối cảnh tượng đài Trần Hưng Đạo ở công viên Mê Linh trong phương án Sở Xây dựng và quận 1 đưa ra lấy ý kiến người dân từ ngày 1.11 đến 5.11 có hình ảnh lư hương quen thuộc trong ký ức hơn 50 năm qua của người Sài Gòn. Ảnh: BTC

Tuy nhiên, sau đó tòa soạn nhận được ý kiến từ cơ quan quản lý báo chí trung ương, cho biết TP.HCM phản ánh bài viết xuất bản ở thời điểm thành phố đang dồn hết sức lực để chống dịch Covid-19, và sự việc di dời lư hương đã thực hiện xong từ năm 2019, nên yêu cầu Người Đô Thị điều chỉnh quyết định xuất bản hoặc điều chỉnh nội dung, để không làm căng thẳng thêm dư luận ở thời điểm lãnh đạo TP.HCM cần tập trung chỉ đạo phòng chống dịch bệnh.

Sau khi trao đổi với tác giả Phúc Tiến và qua quan sát hiệu ứng bài viết, chúng tôi nhận thấy cần chia sẻ với lãnh đạo thành phố về áp lực phòng chống dịch bệnh đang căng thẳng, tuy nhiên chúng tôi vẫn giữ quan điểm, phải xem xét lại chủ trương di dời lư hương, cho dù đã thực hiện từ năm 2019 nhưng từ đó đến nay Người Đô Thị vẫn nhiều lần đề nghị cần đặt lại lư hương trước tượng đài Trần Hưng Đạo ở công viên Mê Linh.

Vì vậy, tòa soạn và tác giả Phúc Tiến đã quyết định tạm ẩn bài viết, chọn một phương thức khác để những kiến nghị đó vẫn đến được với các lãnh đạo thành phố mà không tạo thêm áp lực dư luận, thông qua gửi bài riêng cho một số lãnh đạo TP.HCM. Đồng thời, một chuyên gia cũng đã đại diện nhóm trí thức, đại biểu Quốc hội, nguyên lãnh đạo quản lý nhà nước… gửi thư điện tử cho lãnh đạo TP.HCM kèm bài viết của tác giả Phúc Tiến, đề nghị xem xét thấu đáo. Tại thời điểm tạm ẩn, chúng tôi cũng đã nghĩ đến một số căn cứ để mở lại bài viết sau này. Chúng tôi hiểu, quyết định đó sẽ làm gián đoạn thông tin của một số bạn đọc nhưng vì việc chung, mong được bạn đọc thông cảm cho tình thế lúc đó chưa thể trình bày.

Phản hồi từ một lãnh đạo của TP.HCM ngay sau khi bài viết tạm ẩn cho biết không có yêu cầu gỡ bài và sẽ xem xét các đề xuất tác giả Phúc Tiến đưa ra liên quan đến tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo và công viên Mê Linh.

Ba ngày sau khi Người Đô Thị Online đăng bài “Nhân Giỗ Đức Thánh Trần: Cần đặt lại lư hương và tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo”, ngày 20.9 UBND TP.HCM có cuộc họp về công tác tu sửa, tôn tạo tượng Trần Hưng Đạo và cải tạo chỉnh trang công trường Mê Linh.

Ngày 23.9, Sở Xây dựng kiểm định bổ sung phần liên kết giữa thân tượng và bệ tượng. Ngày 27.9, Sở tổ chức cuộc họp với các đơn vị: Sở Văn hóa và Thể thao, UBND Quận 1, Trung tâm Quản lý nhà và Giám định xây dựng, Trung tâm Bảo tồn và Phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa để xem xét kết quả kiểm định, phương án sửa chữa, tu bổ tượng đài Trần Hưng Đạo.

Ngày 26.9, tại cuộc họp báo thường kỳ, ông Phạm Đức Hải (Phó Ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP.HCM) thông tin: “Sau khi công bố phương án thiết kế việc tôn tạo tượng Đức thánh Trần Hưng Đạo và công viên Mê Linh, TP.HCM trân trọng đề nghị mọi người dân tham gia góp ý về phương án thiết kế, màu sắc của phù điêu, lư hương…".

Cũng tại cuộc họp báo, ông Phan Nguyễn Như Khuê, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM cho biết, TP.HCM lắng nghe tiếng nói của mọi người để chung sức thể hiện tấm lòng với Đức Thánh Trần và để tôn tạo nâng cấp tạo ra điểm nhấn phát triển của đô thị thành phố.

Ngày 29.9, Sở Xây dựng có báo cáo gửi UBND TP.HCM kết quả kiểm định và phương án sửa chữa tượng đài Trần Hưng Đạo tại công trường Mê Linh.

Mới đây nhất, thực hiện chỉ đạo của UBND TP.HCM tại văn bản số 966 ngày 13.10 của Văn phòng UBND thành phố, và kết luận cuộc họp ngày 28.10 của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hòa Bình về chỉnh trang công viên Mê Linh, Sở Xây dựng và UBND Quận 1 đã phối hợp tổ chức lấy ý kiến người dân về phương án chỉnh trang từ ngày 1.11 đến 5.11.

Trên cơ sở diễn tiến của sự việc như trên, và qua những phản hồi của lãnh đạo TP.HCM với Người Đô Thị, tác giả Phúc Tiến và chuyên gia đại diện nhóm trí thức, đại biểu Quốc hội, nguyên lãnh đạo quản lý nhà nước… gửi thư điện tử cho lãnh đạo TP.HCM, tòa soạn có cơ sở để nhận định bài viết “Nhân Giỗ Đức Thánh Trần: Cần đặt lại lư hương và tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo” của tác giả Phúc Tiến đã có vai trò nhất định trong việc TP.HCM xem xét lại chủ trương di dời lư hương, để từ đó trong phối cảnh tượng đài Đức Thánh Trần của phương án chỉnh trang công viên Mê Linh đang đưa ra lấy ý kiến có hình ảnh lư hương quen thuộc trong ký ức hơn 50 năm qua của người Sài Gòn.

TP.HCM đã qua những ngày căng thẳng chống dịch Covid-19 và chủ trương di dời lư hương Đức Thành Trần cũng đã được TP.HCM xem xét lại cho phù hợp với lòng dân, tòa soạn nhận thấy đã đến lúc cần mở lại bài viết: “Nhân Giỗ Đức Thánh Trần: Cần đặt lại lư hương và tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo”, để diễn trình của sự việc trên Người Đô Thị được liền mạch, đồng thời cũng để minh định, việc tạm ẩn bài viết là một lựa chọn hoàn toàn do quyết định của Người Đô Thị và tác giả Phúc Tiến, để chuyển sang một phương thức khác, vẫn có thể chuyển tải được kiến nghị và đề xuất đến lãnh đạo TP.HCM nhưng không làm dư luận căng thẳng hơn giữa những ngày đại dịch Covid-19 còn bùng phát mạnh tại TP.HCM.

Mở lại bài viết, cũng là nhân dịp này để chúng tôi biểu thị thiện cảm với lãnh đạo TP.HCM, khi đã cầu thị lắng nghe các ý kiến góp ý qua nhiều phương thức khác nhau, để xem xét lại một cách thấu tình đạt lý việc đặt lại lư hương và tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo ở công viên Mê Linh, như sử gia Dương Trung Quốc đã viết trong bài báo ngày 28.10 trên Người Đô Thị:

“Cái gì dân ta đã chọn, đã làm, đã có trải nghiệm thử thách thì nên tôn trọng và phát huy. Nhà nước không nên can thiệp thay đổi hay tước bỏ những tập quán tốt đẹp mà chỉ nên làm cho tốt hơn, đẹp hơn. Câu chuyện liên quan đến chiếc lư hương gắn với Tượng Đức Trần Hưng Đạo tại TP.HCM cũng nên như vậy và càng nên như vậy”.

Người Đô Thị

Sau bài viết của tác giả Phúc Tiến, ngày 6.10, Người Đô Thị Online đã đăng bài viết của TS. Nguyễn Thị Hậu "Tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo: Cần thỉnh lư hương về vị trí cũ", với hơn 154.076 lượt đọc (tính đến 17 giờ ngày 5.11) và gần 100 ý kiến phản hồi, trong đó hầu hết đều đồng thuận với nội dung bài viết.

Trên số báo in Người Đô Thị phát hành ngày 28.10, tòa soạn tiếp tục có chuyên đề ghi nhận ý kiến của các chuyên gia đô thị, nhà quản lý văn hóa, nghiên cứu lịch sử và điêu khắc gia, luận bàn sâu hơn về phương án tôn tạo tượng Đức Thánh Trần Hưng Đạo và chỉnh trang công viên Mê Linh:

Ông Phan Thanh Bình (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội); ông Dương Trung Quốc (Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử Việt Nam); PGS-TS. Nguyễn Minh Hòa (Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam), Điêu khắc gia Phạm Văn Hạng, ông Trần Hữu Phúc Tiến (tác giả chuyên viết về di sản và lịch sử; Ủy viên Ban chấp hành Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam).