Oxfam thí điểm tài trợ cho các doanh nghiệp xã hội

Xin ông đánh giá hiệu quả các dự án của Oxfam đang làm tại Việt Nam hiện nay?

Oxfam đã hợp tác với Chính phủ Việt Nam và các đối tác nhiều năm. Qua chương trình của chúng tôi có những tiến triển theo sự thay đổi tình hình giảm nghèo ở Việt Nam. Nếu như những năm đầu thập niên 1970 và 1990, chúng tôi hỗ trợ nhân đạo và các hoạt động tương tự, thì gần đây chúng tôi chuyển sang hỗ trợ giảm nghèo, bình đẳng giới và các thách thức biến đổi khí hậu. Chiến lược của chúng tôi hiện nay tập trung vào bốn lĩnh vực chính.

Một là hỗ trợ người dân ở khu vực nông thôn tăng cường phương kế sinh nhai thông qua hỗ trợ các nông dân (hoạt động kinh doanh) ở quy mô nhỏ, đặc biệt là liên quan đến chuỗi giá trị và phát triển ngành nông nghiệp. Hai là chúng tôi sẽ hợp tác với các cộng đồng yếu thế (dễ bị tổn thương) đối phó với các thiên tai và biến đổi khí hậu, giúp họ thích nghi được và có khả năng phục hồi. Khi xảy ra tình hình khẩn cấp, Oxfam sẽ tiếp tục hỗ trợ ứng phó. Thứ ba, Oxfam sẽ duy trì cam kết mạnh mẽ trong hợp tác về giới và các cơ hội bình đẳng cho nữ giới ở Việt Nam.

Và cuối cùng, đây cũng là nguyên tắc trung tâm xuyên suốt các hoạt động khác của chúng tôi, đó là hỗ trợ sự phát triển của xã hội dân sự và các cơ quan dân sự ở Việt Nam. Những tổ chức có thể đại diện cho tiếng nói và nhu cầu của những người yếu thế, như người di cư, lao động trong các khu vực không chính thức, cộng đồng dân tộc thiểu số…

Vì sao Oxfam lại hợp tác với doanh nghiệp xã hội thời gian tới?

Chúng tôi đang bắt đầu một chương trình thí điểm mới với các doanh nghiệp xã hội (DNXH) tại Việt Nam. Đây không phải là hướng mới thay thế những công việc khác chúng tôi đang làm, mà là thêm vào. Chúng tôi nhận thấy các DNXH là một nhân tố có vai trò ngày càng quan trọng trong giảm nghèo, và muốn hợp tác để hỗ trợ họ.

Các DNXH có nhiều loại hình khác nhau. Họ giúp giảm nghèo theo nhiều cách khác nhau, từ sản xuất các sản phẩm có sẵn, cung cấp dịch vụ, đem lại công ăn việc làm hay cơ hội học hành, đến việc quyên góp tiền cho các dự án phát triển. Chúng tôi quan tâm đến các DNXH vì các doanh nghiệp này đại diện cho một cách tiếp cận mới để giảm nghèo, đem lại những người mới, nhà đầu tư mới và các ý tưởng mới.

Chúng tôi không loại trừ bất kỳ loại DNXH nào, chúng ta có thể thấy năng lực giúp xoá đói giảm nghèo ở tất cả các dạng DNXH. Khi chúng tôi đánh giá DNXH về khía cạnh đầu tư và hỗ trợ tiềm năng, chúng tôi xem xét cả ở khía cạnh ổn định tài chính và mô hình kinh doanh, và ở khía cạnh tác động xã hội lâu dài của họ.

Ông có kể tên các DNXH đang hợp tác với Oxfam? Dự án cụ thể là gì và viễn cảnh thế nào?

Dự án thí điểm mới của chúng tôi với các DNXH chỉ mới bắt đầu. Chúng tôi có một quỹ đầu tư tám triệu euro và hai chương trình thí điểm ở Việt Nam, Uganda và Nigeria. Hiện chúng tôi đang xem xét tình hình DNXH tại Việt Nam, và tìm kiếm các cơ hội đầu tư thích hợp. Chúng tôi cũng muốn tìm kiếm các tổ chức phi chính phủ muốn tăng nguồn lợi tức của họ và xây dựng các nhánh DNXH, cũng như các DN tư nhân muốn đóng góp nhiều hơn vào khía cạnh xã hội.

Vậy các DNXH Việt Nam muốn hợp tác với Oxfam cần có điều kiện gì?

Chương trình DNXH của chúng tôi chỉ mới bắt đầu giai đoạn thí điểm, nên chúng tôi chưa xác định cơ chế chính xác cho việc lựa chọn đối tác trong đầu tư và xây dựng năng lực như thế nào. Cần có thời gian để việc này được thực hiện một cách đúng đắn.

Cảm ơn ông!

Việt Anh thực hiện