Quán sách đáng yêu…

Cơ duyên của tôi đối với nhà sách Hà Nội, nằm kề cận nhà sách Minh Khai trên con đường sách Nguyễn Thị Minh Khai của Sài Gòn, bắt đầu từ câu chuyện của anh bạn tôi. Trong một lần đi mua sách, anh đã trò chuyện với ông chủ trẻ của nhà sách Hà Nội, lúc đó còn toạ lạc ở đường Nguyễn Chí Thanh quận 10, và khuyên vị chủ nhân này thay vì bán sách đại trà (khó cạnh tranh với các nhà sách lớn), hãy chọn bán các loại sách "chuyên đề" độc đáo để tạo nét riêng biệt cho nhà sách của mình. Và anh khuyên tôi cần mua sách thì thử đến đó...

Chẳng biết ông chủ trẻ có “thấm nhuần” lời khuyên của anh bạn tôi hay không, chỉ biết khi tôi ghé qua quán sách, lúc đó đã chuyển sang một căn nhà phố nhỏ trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, quán sách đầy những cuốn khảo cứu, triết học, sách tôn giáo, văn học kinh điển…

Thích nhất bấy giờ là tầng một nhà sách có nhiều chỗ ngồi hẳn hoi cho người “coi cọp” (đọc ké, đọc nhờ) trong không gian mát lạnh, yên tĩnh, thậm chí còn có cả quầy trà, cà phê nho nhỏ tự phục vụ, uống miễn phí, hệt như một thư viện nhỏ! Ngày nay, quầy cà phê, trà không còn, có lẽ do chi phí của nhà sách đã hết khả năng chi trả, nhưng quán sách vẫn là nơi thường xuyên được các “cọp con”, “cọp lớn” ra vào thường xuyên và thoải mái giở những cuốn sách mới tinh đọc hàng buổi mà không thấy ai quấy rầy…

Kể từ đó, tôi chọn nhà sách này như một trong những nơi chốn tiêu dùng thân quen. Được một cái là cứ mỗi tuần, chỉ cần ghé nhà sách ấy một hai lần là không bị lạc hậu tình hình xuất bản. Những quyển sách hay của tủ sách Tinh hoa hay tủ sách Cánh cửa mở rộng, những kiệt tác văn chương, triết học, xã hội học, ngôn ngữ học… được xuất bản rất nhặt trong thời gian gần đây đều có mặt ở nhà sách. Sướng hơn nữa là giá sách ở quán sách này hầu hết đều được giảm 20 – 30%, điều mà ít nhà sách lớn nào làm thường xuyên.

Nhân viên phục vụ và quản lý ở quán sách chỉ chừng năm bảy người. Đa số đều rất trẻ. Không áo dài là lượt, cũng không luôn đảo mắt theo dõi khách hàng - có lẽ để thể hiện sự tôn trọng khách - nhưng khi có bất cứ yêu cầu nào từ khách hàng, chẳng hạn hỏi xem quyển sách này quán có bán không, hiện sách đang nằm ở đâu thì ai trong số họ cũng có thể tìm ra sản phẩm cho khách một cách nhanh chóng.

Có lẽ nhờ tất cả những điều đó mà quán sách Hà Nội - tuy khá khiêm tốn, nhỏ bé - lại có thể tồn tại và phát triển ngay trên con đường sách Minh Khai với không ít nhà sách lớn nhỏ này. Sách nghiên cứu là một thế mạnh của nhà sách, song đây cũng là loại kén người đọc nên rất dễ ế. Tuy nhiên, khi đã tập hợp chủng loại sách này lại một địa điểm thì vô hình chung cũng tập hợp những người đọc khó tính đó về một nơi. Những bộ “quý hiếm” của nhà sách như bộ Tổng tập thác bản văn khắc Hán Nôm hay bộ Khâm định Đại Nam hội diễn sự lệ tục biên cũng từ bản khắc in thế kỷ 19… đều có thể tìm thấy ở quán sách Hà Nội. Tôi hỏi làm sao có được những bản in quý hiếm đó, anh quản lý cười, đó là bí quyết kinh doanh của tụi em…

Quán sách đáng yêu này tuy không thường ken đông khách, nhưng số lượng khách quen khá nhiều và đến quán đều đặn. Chợt nghĩ giá như mọi nhà sách, siêu thị sách đều có được cung cách phục vụ và thái độ tôn trọng khách đúng mực như quán sách Hà Nội, có lẽ văn hoá đọc sẽ có điều kiện để nhân rộng và biết đâu những chuyện đau lòng, kiểu như chuyện lấy cắp sách của cô học trò nhỏ ở huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai vừa qua, đã không xảy ra…

Đoàn Đạt