Ra mắt ấn bản đặc biệt 'Kim Vân Kiều' với tranh Kiều chưa từng công bố

 09:22 | Chủ nhật, 28/12/2025  0
Nhân dịp kỷ niệm 260 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du, Danh nhân Văn hóa Thế giới (1765–1820), Nhã Nam vừa giới thiệu tới bạn đọc và giới nghiên cứu ấn bản đặc biệt "Kim Vân Kiều", qua đó, tôn vinh giá trị trường tồn của kiệt tác văn chương dân tộc, đồng thời nhìn lại lịch sử phiên âm, chú giải ra quốc ngữ và tiếp nhận "Truyện Kiều" trong đời sống tri thức, văn hóa Việt Nam hơn hai thế kỷ qua.

Ở ấn bản Kim Vân Kiều này, lần đầu tiên đồng thời có sự kết hợp Kim Vân Kiều do học giả Nguyễn Văn Vĩnh dịch và chú giải cẩn thận ra quốc ngữ, kèm minh họa nhân vật theo bản in năm 1923, cùng bộ tranh Kiều chưa từng công bố của họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm. Có thể nói đây là sự hội tụ hiếm có của ba di sản lớn là di sản văn chương của Nguyễn Du, di sản quốc ngữ của Nguyễn Văn Vĩnh và di sản hội họa của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm. Tất cả tạo nên một không gian thẩm mỹ, một giá trị lớn, xứng đáng được chào đón và thưởng lãm.

Ấn bản đặc biệt Kim Vân Kiều với bộ tranh Kiều của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm nhân dịp kỷ niệm 260 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du (1765–2025). Ấn bản này được tái bản dựa trên bản Kim Vân Kiều do Nguyễn Văn Vĩnh dịch, chú dẫn các điển tích ra chữ quốc ngữ, in lần thứ 07 năm 1923 của Hiệu Ích Ký (Hà Nội). Ảnh: Nhã Nam


Ấn bản đặc biệt Kim Vân Kiều được Nhã Nam phát hành giới hạn 999 bản deluxe, trên giấy mỹ thuật định lượng 120 gsm, bìa cứng bồi giấy Buckram Wibalin, kèm jacket bìa in UV và ép kim, đựng trong hộp carton Hàn Quốc nhập khẩu, bụng sách được phủ nhũ vàng sang trọng.

Tất cả các ấn bản đều đóng triện, được đánh số từ 1 đến 999, dành cho bạn đọc thích Kiều và yêu sách đẹp.


Giá trị của Kim Vân Kiều từ điểm nhìn hôm nay

Theo GS. Trần Đình Sử, Kim Vân Kiều do Nguyễn Văn Vĩnh dịch ra quốc ngữ là một trong những bản Kiều sớm và quan trọng, giúp bạn đọc hôm nay hiểu rõ hơn tiến trình hiện đại hóa văn học Việt Nam, cũng như vai trò của các trí thức buổi giao thời trong việc phổ biến chữ quốc ngữ, kiến tạo tinh thần yêu chuộng vốn cổ văn học, ngôn ngữ nước nhà. 

Kim Vân Kiều ấn bản đặc biệt năm 2025 này sẽ giúp bạn đọc biết thêm một phần sự nghiệp, đóng góp của học giả Nguyễn Văn Vĩnh và có cơ hội đọc lại, thưởng thức sâu hơn ấn bản Kiều chữ quốc ngữ ra đời cách đây hơn 100 năm.

Nguyễn Văn Vĩnh đã phiên âm, ấn hành Kim Vân Kiều chữ quốc ngữ ở Hiệu Ích Ký năm 1913. Trong lời tựa Kim Vân Kiều bản tái bản năm 1915, Nguyễn Văn Vĩnh nhấn mạnh: “Nay chúng tôi dịch truyện này ra chữ quốc ngữ, có ý tra cứu các bản từ xưa đến giờ, để dịch cho đúng mà lưu lại một cái nền văn-chương nước Nam. Các điển tích cùng các câu khó chúng tôi đã chua ra, để ai ai cũng hiểu những câu sâu sắc trong truyện Kiều; để mà biết thực giá một cái hương-hỏa quý của người đời trước để lại cho; để mà ngâm câu truyện biết nghĩa lý, thì lòng người mới biết động.” Đây được xem là một trong những nỗ lực sớm và nghiêm túc nhằm đưa Truyện Kiều đến với đông đảo bạn đọc quốc ngữ, đồng thời góp phần định hình cách đọc Kiều trong bối cảnh văn hóa mới.

Ấn bản đặc biệt này cũng cho thấy tranh Kiều của Nguyễn Tư Nghiêm tiếp tục kéo dài truyền thống vẽ Kiều khởi từ đầu thế kỷ XX với sự tham gia của nhiều danh họa như Nguyễn Tường Lân, Nguyễn Gia Trí, Trần Văn Cẩn, Tô Ngọc Vân, Lê Thị Lựu, Lê Phổ, Nguyễn Văn Tỵ, Nguyễn Đỗ Cung, Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm, Mạnh Quỳnh…

Nguyễn Du, Nguyễn Văn Vĩnh, Nguyễn Tư Nghiêm, những bậc tài hoa, tinh anh nước nhà, cùng trở lại, khiến chúng ta càng thêm trân quý tiền nhân và càng thấy Truyện Kiều là tác phẩm nói mãi không cùng, không thể kết thúc.

Bộ tranh Kiều chưa từng công bố của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm

Ấn bản Kim Vân Kiều năm 2025 giới thiệu bộ tranh Kiều gồm 26 bức chưa từng công bố của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm (1922–2016). Là một trong những gương mặt lớn của mỹ thuật Việt Nam hiện đại, Nguyễn Tư Nghiêm đã dành nhiều năm sáng tác tranh Kiều, xem đây như một không gian để đối thoại giữa truyền thống nghệ thuật, tinh thần hiện đại và ngôn ngữ tạo hình đậm cá tính cá nhân, từ đó mang đến cho công chúng cách “đọc Kiều bằng hình ảnh” đầy sáng tạo và độc đáo.

Điểm nổi bật trong tranh Kiều của Nguyễn Tư Nghiêm là không đi theo lối minh họa trực tiếp cốt truyện, mà khai thác chiều sâu tâm lý, tính cách và cảm xúc của mỗi nhân vật, tình huống, sự việc trong Truyện Kiều. Công chúng và giới phê bình mỹ thuật cho rằng phong cách hội họa của Nguyễn Tư Nghiêm, mà tranh Kiều là minh chứng điển hình, được định hình từ sự khai thác vốn nghệ thuật truyền thống của dân tộc, kết nối quá khứ với hiện đại, hòa quyện với kỹ thuật tạo hình của châu Âu. Nguyễn Tư Nghiêm cũng được đánh giá cao ở khả năng biểu đạt những mỹ cảm, tính cách, tâm hồn con người Việt Nam trong tranh.

Việc công bố những tác phẩm tranh Kiều này trong ấn bản Kim Vân Kiều năm 2025 cho phép bạn đọc tiếp cận Truyện Kiều từ những cảm xúc và góc nhìn rất riêng của họa sĩ tài danh Nguyễn Tư Nghiêm. Các tranh Kiều đều vẽ trên giấy dó, bằng chất liệu than chì, bột màu hoặc sơn dầu.

Nhân dịp này, Nhã Nam cũng phát hành tiểu thuyết chương hồi Kim Vân Kiều của Thanh Tâm Tài Tử (Thanh Tâm Tài Nhân) do dịch giả Tô Nam Nguyễn Đình Diệm thực hiện với định dạng bìa cứng có bìa áo.

Sau ấn phẩm Truyện Thúy Kiều của Bùi Kỳ và Trần Trọng Kim, đây là một nỗ lực tiếp nối mạch quan tâm lâu dài của Nhã Nam đối với các tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam, đặc biệt là những tác phẩm đã góp phần hình thành nền tảng văn học, văn hóa và chữ viết quốc ngữ, đồng thời vẫn không ngừng gợi mở những cách đọc mới cho bạn đọc hôm nay.

______________

Nguyễn Du (1765–1820) là đại thi hào dân tộc, người đã đưa văn học chữ Nôm Việt Nam đạt tới đỉnh cao nghệ thuật. Truyện Kiều vừa là một kiệt tác văn chương, vừa là một hiện tượng văn hóa đặc biệt có sức sống bền bỉ trong đời sống tinh thần của người Việt, được tiếp tục luận bàn trong nghiên cứu, phê bình và được tái sáng tạo trong các lĩnh vực nghệ thuật khác như sân khấu, âm nhạc, hội họa, điện ảnh. Truyện Kiều cũng được dịch nhiều ngôn ngữ trên thế giới, trở thành cầu nối văn hóa, văn chương Việt Nam và bạn đọc quốc tế.

Truyện Kiều có một lịch sử in ấn, phiên âm, dịch thuật, chú thích, chú giải cũng như tiếp nhận, nghiên cứu, đánh giá vừa phong phú, phức tạp vừa nhiều thành tựu. Lúc đầu Truyện Kiều được khắc in dưới dạng văn bản chữ Nôm, sau đó, các nhà nghiên cứu, các bậc thức giả lại phiên âm chữ Nôm sang chữ quốc ngữ và tiến hành khảo đính, chú giải, chú thích Truyện Kiều rất công phu. Poème Kim Vân Kiều truyện do Trương Vĩnh Ký phiên âm, dịch ra chữ quốc ngữ và in năm 1875, là bản Kiều chữ quốc ngữ đầu tiên của nước ta.

Tiếp sau đó chính là Kim Vân Kiều do Nguyễn Văn Vĩnh dịch ra quốc ngữ, chú giải, ấn hành năm 1913, tái bản có hiệu chỉnh vào các năm 1915, 1923 và 1933.

Cũng có thể kể đến Kim Túy tình từ do Phạm Kim Chi phiên chú sang chữ quốc ngữ, năm 1917; Truyện Thúy Kiều do Bùi Kỷ, Trần Trọng Kim hiệu khảo, in lần đầu năm 1925; Kim Vân Kiều (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích, năm 1923; Vương Thúy Kiều chú giải tân truyện do Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu chú thích và bình luận, năm 1941; Truyện Kiều chú giải do Lê Văn Hòe hiệu đính, chú giải, bình luận, in năm 1953; Truyện Kiều, Nguyễn Thạch Giang hiệu khảo và chú thích, xuất bản năm 1972; Truyện Kiều, Đào Duy Anh chú giải, năm 1979…

Có thể nói, hơn 200 năm qua, Truyện Kiều vẫn không ngừng mời gọi tâm trí của không biết bao nhiêu bậc thức giả văn hay chữ tốt trong việc hiểu, diễn giải, phân tích một cách tường tận nhất những “lời quê chắp nhặt” của Nguyễn Du!

Nguyễn Văn Vĩnh (1882–1936) là nhà báo, nhà văn, dịch giả, học giả có đóng góp lớn, quan trọng đối với đời sống văn chương, báo chí, học thuật Việt Nam đầu thế kỷ XX. Trong sự nghiệp đồ sộ của mình, ông dành nhiều tâm huyết cho Truyện Kiều, coi đây là một tác phẩm tinh túy cần được phổ biến rộng rãi trong xã hội hiện đại.

PV

bài viết liên quan
để lại bình luận của bạn
có thể bạn quan tâm
Cùng chuyên mục
Xem nhiều nhất

Đọc tin nhanh

*Chỉ được phép sử dụng thông tin từ website này khi có chấp thuận bằng văn bản của Người Đô Thị.