Trái tim nhiễm lạnh

Người bệnh tim mạch nếu không cảnh giác với cái lạnh, không giữ đủ ấm, hoạt động ngoài trời trong thời tiết lạnh có thể đưa đến hạ thân nhiệt đột ngột, làm bệnh nặng hơn, thậm chí đe doạ tính mạng.

Khi cơ thể không tạo đủ năng lượng để giữ ấm, nhiệt độ trong cơ thể giảm đi. Thời tiết lạnh, gió, mưa, độ ẩm cao là những yếu tố góp phần làm giảm thân nhiệt: gió thổi làm mất đi lớp không khí nóng quanh cơ thể, độ ẩm cao làm mất nhiệt độ nhanh hơn bình thường. Người bệnh tim mạch nếu không cảnh giác với cái lạnh, không giữ đủ ấm, hoạt động ngoài trời trong thời tiết lạnh có thể đưa đến hạ thân nhiệt đột ngột, làm bệnh nặng hơn, thậm chí đe dọa tính mạng.

Tim lâm nguy khi trời trở lạnh

Trong thời tiết lạnh, nhu cầu ôxy của cơ tim tăng lên vì tim phải tăng cường hoạt động để duy trì thân nhiệt. Nếu tim không đáp ứng được nhu cầu này, mất đi cân bằng cán cân cung - cầu (cầu nhiều hơn cung) sẽ khiến tình trạng suy tim tăng lên ở người suy tim, gây đau thắt ngực ở người mắc bệnh mạch vành, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Bên cạnh đó, không khí lạnh làm đường hô hấp dễ bị viêm nhiễm, thêm phần tạo gánh nặng cho tim, làm tăng tình trạng suy tim và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Mặt khác, máu cũng trở nên “đặc” hơn khiến cho cục máu đông dễ hình thành ở các mạch máu và gây biến chứng nguy hiểm, nếu tắc tại mạch vành sẽ gây nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, thời tiết lạnh cũng làm cho mạch máu ngoại biên co lại để dồn máu cho những cơ quan quan trọng như tim, thận, não... Co mạch làm tăng kháng lực mạch máu, tình trạng không thuận lợi đối với người tăng huyết áp, làm huyết áp tăng lên.

Để tránh biến chứng nguy hiểm

Giữ ấm tốt giúp trái tim và cơ thể người bệnh tim mạch tránh được các biến chứng nguy hiểm. Một số biện pháp đơn giản sau có thể giúp bảo vệ trái tim và cơ thể:

Mặc ấm, mặc nhiều lớp áo, không để đầu trần mà nên đội mũ, mang bao tay và vớ chân để giữ ấm các phần cơ thể, tránh mất nhiệt. Thường xuyên ở trong nhà. Tránh các hoạt động gắng sức ngoài trời. Vận động trong thời tiết lạnh làm tăng nguy cơ đối với người bệnh tim mạch, tuy nhiên điều này không có nghĩa là bỏ hẳn việc tập thể dục. Có thể thực hiện đi bộ ngoài trời khi thời tiết không quá lạnh, hoặc tập trong nhà hoặc ở phòng tập. Không hút thuốc lá, không uống cà phê và không uống rượu vì các chất kích thích này làm tim mệt hơn. Uống rượu tạo cảm giác ấm áp vì rượu làm giãn mạch nhưng điều này lại làm giảm nhiệt độ ở các cơ quan quan trọng. Tránh tiếp xúc với nước lạnh đột ngột hoặc lâu dài. Nên sử dụng nước ấm trong các công việc thường ngày như tắm, rửa mặt, rửa rau, giặt quần áo... Với trẻ bị tim bẩm sinh, cần giữ ấm tốt cho trẻ, tránh để trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp khiến bệnh trở nặng. Nếu trẻ bị tim bẩm sinh loại có tím, cần cho trẻ uống nhiều nước ấm, mục đích làm “loãng” máu hơn, tránh cho trẻ bị lên cơn tím và hình thành cục máu đông gây thuyên tắc tại các mạch máu.

Khi nào cần nhập viện?

Đau ngực là triệu chứng thường gặp, báo hiệu bệnh lý tim mạch, trong đó có một số bệnh nặng và nguy hiểm. Nếu bị đau ngực và có một trong các tình huống sau thì nên đến bệnh viện ngay: những người trên 40 tuổi và có một trong những yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành (gia đình có người bị bệnh mạch vành, hút thuốc lá, béo phì, ít vận động, rối loạn chuyển hóa mỡ, mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp...); trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch khi còn trẻ (dưới 55 tuổi); cảm giác đau ngực dữ dội, đau như bóp nghẹt tim, đè ép ngực; đau ngực lan ra vai, tay hay hàm; kèm theo đau ngực là các triệu chứng mệt, yếu, nôn ói, thở ngắn, vã mồ hôi, chóng mặt; đau ngực với cảm giác hoang mang, lo lắng, mất tự chủ; đau ngực liên tục kéo dài trên 15 phút; cảm giác đau ngực không giống những lần trước; đau ngực tăng lên nhiều so với các lần đau ngực trước đây.

Ngược lại, đau ngực với tính chất sau thường ít liên quan đến bệnh lý tim mạch: đau ngực thay đổi theo tư thế; đau ngực thoáng qua; cảm giác đau ngực giống những lần trước mà đã xác định không do nguyên nhân tim mạch. Tốt nhất, nên đến bệnh viện kiểm tra khi có tình trạng đau ngực khác lạ.

ThS.BS Ngô Bảo Khoa, khoa Phẫu thuật tim mạch, trung tâm Tim mạch - bệnh viện đại học Y dược TP.HCM