Ở Cá Chép…

Nghe tên có vẻ là lạ, là một nhà sách mới mở, nhỏ thôi, nằm trên con đường Võ Văn Tần, nơi đông đúc người xe qua lại, nên để ý một chút, mới thấy cái biển hiệu và số nhà 211 - 213 nằm khuất sau mấy tấm bảng quảng cáo của các cửa hiệu bên cạnh. Vừa mở cửa vào trong, thằng bé đã chạy ùa đến những kệ sách đầy màu sắc bên dãy tay phải, rồi mất hút đằng sau quầy sách giữa lối đi, bỏ lại tôi giữa mùi sách giấy mới, nồng nàn, hăng hắc,…

Cũng khá lâu rồi mới bước vào một nơi đầy sách - một nhà sách thật sự như thế này. Thời bây giờ, chỉ cần ngồi một chỗ, thêm vài cái click chuột, thì từ sách văn học, đến tiểu thuyết, từ điển hay sách ngoại văn, đều sẽ được đem đến tận nơi, bọc gói đẹp đẽ, sang trọng. Bên cạnh việc tiết kiệm được kha khá thời gian, thói quen mới này cũng làm mất dần cảm giác được đi đến nhà sách, thong thả đọc vài dòng ở cuốn này, vài câu ở cuốn khác, rồi tự tay lựa chọn một, hai quyển mang về, lòng khe khẽ vui, như vừa tìm thấy một món quà ưng ý cho riêng mình. Một thời cách đây chưa lâu lắm…

Cá Chép khá lạ ở cách sắp xếp các tầng sách, các loại sách, vừa sáng tạo, vừa trẻ trung mà lại rất thân thiện và hiện đại. Ngay cửa ra vào, bên tay trái là sách của First News, từng cuốn sách gáy xanh, đen đều tăm tắp, nằm thẳng thóm, kiêu kỳ trên kệ. Kế đó là quầy “cashier”, khuất phía sau là cầu thang dẫn lối lên tầng lửng phía trên. Bên phải là một dãy các ô sách lượn cong duyên dáng, dẫn vào sảnh bên trong quây tròn như hình trôn ốc. Giữa lối đi là những tựa sách đang “hot”, các tác phẩm đang dẫn đầu trong bảng xếp hạng “best-seller” trên các trang mạng. Sách được trưng bày bắt mắt, đôi chỗ xếp thành từng chồng, tạo hình khối, điểm nhấn sáng tạo giữa khoảng không đầy sách tưởng chừng rất đơn điệu. Một dãy kệ dành trưng bày chuyên về truyện ngắn của Nguyễn Nhật Ánh với bìa màu vàng sáng đặc trưng, từ thời Trại hoa vàng, Đi qua hoa cúc, đến Lá nằm trong lá, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ,… thu hút hai ba cô nữ sinh mê mải nhìn…

Lọt thỏm giữa “những bức tường sách” đầy đặn là đôi chiếc ghế đôn màu sắc dành cho khách nghỉ chân, hoặc khi tìm được một cuốn sách hay nào đấy, tranh thủ đọc nhanh, đọc liền, mới “đã”. Nhạc mở rất êm, ánh sáng vừa đủ mềm, khách tự do chọn đôi cuốn sách theo sở thích, rồi lặng lẽ chìm đắm vào thế giới riêng của mình. Nơi đây thật sự mang tính tương tác cao giữa đường nét thiết kế với thị giác, giữa sách với độc giả, tạo cảm giác thư thái khi bước vào một không gian đầy tri thức , không còn là việc vào nhà sách để mua sách, mà nâng lên thành một hoạt động nhân văn hơn: đi vào nhà sách để thưởng thức một cuốn sách. Tôi còn nhớ, hồi còn bé, có lần mê mải theo những trò nghịch ngợm của Tom Sawyer(*) từ hoang đảo đến hang động, đi kiếm kho báu đến lạc vào ngôi nhà hoang, tung tăng trên những con đường làng bên dòng Mississippi thơ mộng mà đến khi nhà sách tắt đèn, đóng cửa mới hớt hải giật mình. Trễ thêm chút nữa là bị nhốt cả đêm.

Ngoài sách, tôi cũng mê những món đồ lưu niệm hay những đồ văn phòng phẩm xinh xinh thường bày bán chung trong nhà sách. Ở tầng lửng phía trên là thế giới đồ văn phòng đủ màu sắc, đa dạng và đa chủng loại. Có lẽ ít cô học trò nào “nỡ” đi ngang khu vực này mà không dừng lại đôi chút. Cách bài trí ở đây thông minh và rất khoa học. Đồ vật được xếp thành từng lớp, từng hàng, vừa tận dụng được chiều cao, hạn chế chiều ngang, vừa khiến người ta có cảm giác thoáng đãng, dù không gian thật sự không lớn, có thể với tay là đụng ngay kệ hàng… Ngoài kệ gỗ, còn có các kệ thuỷ tinh, các kệ sắt, đặc biệt nhiều kệ còn có thể xoay 360 độ thay cho các khung cửa sổ, tiết kiệm không gian mà lại rất sáng tạo.

Phía trên từng lửng là tầng hai, thế giới dành riêng cho trẻ thơ sinh động và đầy màu sắc. Không gian như trải dài vô tận, xoay tròn trên những kệ sách cong cong, ôm sát vách tường; cao gần đụng trần. Ở đây có đủ các loại sách mà một thằng bé hiếu động như con trai tôi có thể tha hồ mê mẩn mà quên cả thời gian. Trong một quầy sách hình ống, có điểm thêm những khoang “cửa sổ” vuông, tròn, chữ nhật sơn màu xanh đỏ vui mắt, con trai tôi đang ngồi trên chiếc ghế đôn màu xanh, say sưa đọc sách. Bên ngoài, vài cô bé, cậu bé mê mẩn bên dãy sách Doraemon bìa màu trắng hồng quen thuộc.

Điểm nhấn ở tầng này chính là những kệ sách hình ống rỗng được bố trí theo một cách tựa như ngẫu nhiên. Đằng này một quầy nhỏ và cao, đằng kia một quầy thấp và rộng, bên trong có một hoặc hai chiếc nệm ghế nho nhỏ vừa đủ để ngồi đọc sách. Đặc biệt là những ô cửa sổ như những mảnh ghép vuông, tròn, đặt vô tình, trông rất bắt mắt và có chút nghịch ngợm. Suy từ mình ra, tôi nghĩ, con nít thường rất thích những nơi như thế, như một chiếc hộp bí mật, vừa kín đáo, có thể tự do bay bổng với thế giới riêng của mình, vừa như lạc vào một khu trò chơi đầy những điều tưởng tượng thần tiên.

Nhà thiết kế - hoạ sĩ Trần Đại Thắng, tác giả của công trình dễ thương này, hẳn là rất am hiểu và đồng cảm với tâm lý trẻ con, cũng như của các khách hàng mê sách. Những chiếc ghế đôn đặt ở chỗ yên tĩnh để khách chuyên tâm vào từng trang sách; ánh sáng hài hoà theo từng khu vực, đảm bảo cho người muốn đọc sách tại chỗ có thể hoàn toàn thoải mái. Các kệ sách bằng gỗ được sơn màu xen kẽ, tươi tắn như một bảng màu nước sinh động. Sách bày biện trên kệ được cũng được chú trọng về cách bố trí tone màu, sao cho thật nổi bật, thật bắt mắt.
Là cha đẻ của hàng ngàn bìa sách, người hoạ sĩ này đã ôm ấp giấc mơ có một nơi tôn vinh giá trị của sách thông qua hình thức trưng bày đẹp mắt, gọn gàng, đặc biệt là phải thuận tiện cho người dùng nhưng không thể thiếu tính nghệ thuật trong từng đường nét thiết kế. Và thế là Cá Chép đã ra đời, như một góc văn hoá dành cho người Sài Gòn, thoát khỏi sự nhàm chán và khô khan thường thấy ở một không gian dày đặc chữ mà thay vào đó là khoảng không nghệ thuật được chăm chút đến từng chi tiết, dù là nhỏ nhất. Sách ở đây có thể chưa được phong phú như kỳ vọng, nhưng “cái tình” mà người thiết kế đặt vào bản vẽ, và đang hiển hiện trong từng ngóc ngách, thì xứng đáng được trân trọng lắm.

Không gian tầng ba dành cho sách ngoại văn - từ điển, kinh tế - khoa học. Nguồn sách phong phú cùng cách bài trí đẹp mắt, mới lạ trên những kệ thuỷ tinh khiến khách hàng dường như bị mê hoặc trước những giá sách cao ngất, dày đặc sách. Nhân viên ở đây nhiệt tình và rất tâm lý, luôn nhẹ nhàng và sẵn lòng tư vấn khi khách cần tìm kiếm một quyển sách nào đấy. Lựa chọn một hồi, tôi cũng quyết định mua cho mình được hai quyển sách bìa cứng, dày cộp, cuốn sách xuất bản đã lâu và của một tác giả tôi mà rất yêu mến.

Qua khung cửa kính, Sài Gòn đêm đã lên đèn, một vài người sau khi mua sách bước thẳng lên lầu bốn, khu vực quán cà phê yên tĩnh để đọc sách. Nơi đây chuyên dành cho những buổi giới thiệu sách, ra mắt tác phẩm hay tổ chức sự kiện, họp báo, phát hành sách mới. Một không gian lý tưởng để thư giãn với cuốn sách yêu thích bên ly cà phê thơm nồng.

Con tôi, tay ôm một chồng năm sáu cuốn sách, tay vẫn đang lật dang dở một cuốn truyện tranh, có vẻ còn lưu luyến lắm. Đến quầy tính tiền, thằng bé chọn thêm cho mình được một quyển sách vừa xuất bản, thuộc thể loại truyện dịch nước ngoài, “Một cuốn nữa mẹ nhé!” và cười lém lỉnh. Xách túi đựng sách căn phồng, hai mẹ con bước ra khỏi cửa, trời cũng sẫm tối, đèn của các cửa hiệu sáng choang, át cả ánh vàng hiu hiu của dãy đèn đường bật sớm.
Đã đi xa rồi, tôi còn nghe mùi mực giấy mới, thơm nồng, vương trên những ngón tay…

Thanh Nhàn

___________

(*) Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer - Mark Twain

Trang này thực hiện với sự phối hợp của công ty TTT Corporation