Đồng Nai: Đề xuất nắn đường để bảo tồn biệt thự cổ “nhà lầu ông Phủ”

Ngày hôm nay (27.9), Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cho biết, đơn vị đã có văn bản gửi UBND thành phố Biên Hòa, Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa và UBND phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa về việc đề nghị tạm dừng thi công Dự án Đường ven sông Đồng Nai (đoạn từ cầu Hóa An đến giáp ranh huyện Vĩnh Cửu) đoạn qua khu vực biệt thự cổ Võ Hà Thanh (“nhà lầu ông Phủ”)^(*).

Theo đó, Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cho biết, qua kiểm tra thực địa vào chiều 25.9 nhận thấy đơn vị thi công vẫn đang triển khai thi công dự án tại khu vực biệt thự cổ “nhà lầu ông Phủ”. Do đó, đơn vị này đề nghị UBND thành phố Biên Hòa, Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa chỉ đạo các đơn vị có liên quan tạm ngưng thi công đối với đoạn tuyến đi qua khu vực biệt thự cổ, giữ nguyên trạng và tổ chức bố trí rào giới hạn ra vào khu vực trên nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và an toàn lao động đến khi có chỉ đạo của UBND tỉnh.

Sở Xây dựng cũng cho biết, đối với các hố đào đất tại khu vực trước khu biệt thự cổ đã thi công, yêu cầu Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa theo dõi, đánh giá có ảnh hưởng đến ngôi biệt thự cổ để sớm có giải pháp không để ảnh hưởng đến sự ổn định của biệt thự cổ.

Sở Xây dựng đề xuất phương án nắn tuyến đường ven sông để bảo tồn biệt thự cổ “nhà lầu ông Phủ”. Ảnh: Báo Người Lao Động

Ngoài ra, Sở Xây dựng cũng đề xuất 4 phương án giữ lại công trình này. Phương án đầu tiên là biệt thự cổ sẽ được di dời lùi vào trong. Nhà nước sẽ tài trợ kinh phí để thuê các đơn vị chuyên nghiệp thực hiện.

Phương án thứ hai là nắn lại tuyến đường ven sông để bảo tồn biệt thự cổ.

Phương án thứ ba là đề xuất tạo một quảng trường vòng xoay bao quanh biệt thự cổ, biến nơi đây thành một bảo tàng gốm sứ (với điều kiện Nhà nước trưng dụng toàn bộ biệt thự cổ và cải tạo thành bảo tàng). Phương án cuối cùng là xây dựng một con đường ven sông ở độ cao khác so với khu vực xung quanh, tạo thành một hòn đảo nhỏ có công viên và bảo tàng gốm sứ bao quanh các biệt thự cổ.

Trong các phương án nêu trên, Sở Xây dựng đề xuất UBND tỉnh Đồng Nai xem xét và lựa chọn phương án 2. Phương án này được đánh giá là tối ưu nhất, vừa đáp ứng mục tiêu bảo tồn di sản văn hóa bằng cách giữ nguyên vị trí của biệt thự cổ, vừa không gây ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ chung của dự án đường ven sông Đồng Nai. Cụ thể, hiện tại đường ven sông đã lấn vào biệt thự khoảng 12,7m và từ kè sông đến vỉa hè là 14,7m. Tuy nhiên, với khoảng cách còn lại từ mép kè đến mép hiên biệt thự, hoàn toàn có thể điều chỉnh hướng tuyến để tránh ảnh hưởng đến công trình lịch sử này mà vẫn đảm bảo lòng đường rộng 24m như quy hoạch ban đầu.

Trong khi đó, với đoạn đường chưa thi công dài 650m, việc nắn tuyến sẽ được thực hiện một cách mềm mại, tránh tạo ra các khúc cua gấp hoặc đoạn đường quá hẹp. Theo đó, phương án này sẽ giảm chiều rộng vỉa hè hai bên từ 5m xuống còn 4m. Phần diện tích thu được sẽ tạo khoảng cách an toàn giữa biệt thự và đường đi, đồng thời phần đất thừa ra sẽ được quy hoạch thành công viên và bãi xe.

Liên quan đến vụ việc này, trước đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có ý kiến về việc giữ lại biệt thự 100 tuổi nằm ven sông Đồng Nai để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc. 

Cụ thể, tại cuộc họp Ban Thường vụ vào sáng 26.9.2024, sau khi nghe các đơn vị liên quan báo cáo, ý kiến thảo luận, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai quyết định giữ lại công trình biệt thự cổ Võ Hà Thanh để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai giao Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc của ngôi biệt thự. Song song đó, có giải pháp triển khai tuyến đường ven sông Đồng Nai theo đúng kế hoạch đề ra, bảo đảm các quy định của pháp luật.

Biệt thự “nhà lầu ông Phủ” được xây năm 1922, hoàn thành năm 1924 với kiến trúc Pháp và nhiều vật liệu từ Pháp đưa qua. Ảnh: Vnexpress

Ngôi biệt thự của ông Võ Hà Thanh, hay còn gọi là “Nhà lầu ông Phủ” được khởi công xây dựng từ năm 1922, hoàn thành năm 1924, nằm bên bờ sông Đồng Nai (đoạn khu phố 5, phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa). Hiện tại, ngôi biệt thự đã xuống cấp do từ lâu không được trùng tu, tôn tạo.

Ban Quản lý di tích - danh thắng tỉnh Đồng Nai (đơn vị thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai) nhiều lần đến liên hệ gia đình để phối hợp lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích nhưng người sinh sống trong căn biệt thự chưa đồng ý.

Tháng 12.2021, Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa triển khai thi công Dự án đường ven sông Đồng Nai đoạn từ cầu Hóa An đến giáp ranh huyện Vĩnh Cửu, trong dự án, căn biệt thự nằm trong diện giải tỏa, đền bù.

Theo bảng chiết tính giá bồi thường để thực hiện dự án đường ven sông Đồng Nai, đoạn từ cầu Hóa An đến giáp ranh huyện Vĩnh Cửu của Trung tâm phát triển quỹ đất TP Biên Hòa năm 2022, đối với tài sản “nhà lầu ông Phủ” tại địa chỉ khu phố 5, phường Bửu Long là gần 5,4 tỉ đồng.

Đến năm 2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đồng Nai nhận được đơn của bà Đặng Thị Linh Phương (người trông giữ ngôi biệt thự hiện nay) đề nghị giữ lại ngôi biệt thự. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản đề nghị Ban Quản lý dự án thành phố Biên Hòa xem xét giải quyết...

Trà My tổng hợp

______________________

(*) Dự án đường ven sông Đồng Nai có chiều dài hơn 5km, kéo dài từ cầu Hóa An (TP Biên Hòa) đến xã Bình Hòa (huyện Vĩnh Cửu). Đường được thiết kế rộng 34m, trong đó vỉa hè mỗi bên 5m, mặt đường 24m. Tổng mức đầu tư gần 2.000 tỉ đồng từ nguồn ngân sách. Trong đó, gần 1.340 tỉ đồng dành cho việc xây dựng tuyến đường, phần còn lại dành cho dự án xây kè ven sông.