Hà Lan nỗ lực vượt qua ‘cơn đau cuối cùng’ của đại dịch COVID-19

Chính quyền thành phố Rotterdam treo các biển chỉ dẫn phòng chống COVID-19 ở nơi cộng công nhằm hạn chế sự lây lan của đại dịch. Ảnh chụp vào ngày 22.3.2020. Ảnh AFP

Du lịch và các dịch vụ giải trí tiếp tục bị "đóng băng" tưởng không còn chút hy vọng nào cựa mình. Người dân ấm ức, khó chịu, bất lực, buồn chán sau thời gian dài sống trong cảnh không khác gì bị “giam lỏng” trong nhà mình. Tuy nhiên nhân dân Hà Lan vẫn nỗ lực cùng chính phủ vượt qua “cơn đau cuối cùng” trước khi toàn xã hội thoát khỏi đại dịch và bước sang thời kỳ “bình thường mới”.

10% dân số đã được tiêm vacine

Tính đến thời điểm hiện tại, ước tính khoảng 10% dân số của Hà Lan đã được tiêm vacine chủng ngừa dịch bệnh COVID-19. Tức khoảng 1,7 triệu dân đã được chủng ngừa. Các nhóm dân được tiêm chủng tính theo thứ tự ưu tiên, bao gồm nhóm người lớn tuổi nhất (từ 90 đến 100 tuổi hoặc hơn) được tiêm chủng đầu tiên, sau đó là nhóm 80 đến 90 tuổi. Song song đó là nhóm nhân lực làm việc thuộc “tuyến đầu”, bao gồm tất cả bác sĩ, y tá, điều dưỡng và tất cả những ai đang làm việc trong ngành y tế.

Việc tiêm chủng cho hai nhóm ưu tiên hàng đầu này đã hoàn tất vào giữa tháng 3. Chính phủ song hành cùng các ban ngành y tế tiến hành đồng loạt các công việc, vừa tiêm phòng tiếp tục cho nhân dân, vừa đặt mua liên tục vacine ở những tổ chức sản xuất, vừa theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của những người đã được tiêm phòng, ngăn ngừa những phản ứng phụ hoặc những bất ổn về sức khỏe sau khi được tiêm phòng.

Cô Sanna Elkadiri, một nhân viên y tế, là người Hà Lan đầu tiên được tiêm vắc-xin Pfizer-BioNTech phòng COVID-19 tại một trung tâm tiêm chủng ở Veghel, Hà Lan vào ngày 6.1 vừa qua. Ảnh: AP

Tiếp theo, cuối tháng 3 đầu tháng 4, nhóm người dân tiếp tục được tiêm chủng sẽ là từ độ tuổi 70 đến 80 tuổi. Và tiếp tục như thế cho đến nhóm dân số trẻ nhất (từ 18 tuổi đến 30 tuổi) sẽ là nhóm được tiêm vaccine cuối cùng. Trẻ em dưới 18 tuổi không thuộc vào nhóm dân được tiêm vacine. Dự kiến đến cuối tháng 7 toàn bộ nhân dân Hà Lan độ tuổi từ 18 trở lên sẽ được tiêm vacine, và tất cả các hoạt động trên toàn quốc sẽ bắt đầu trở lại  bình thường. Đồng thời với việc đó, đương nhiên việc cấp “hộ chiếu vaccine” cho nhân dân cũng được tiến hành, những ai sở hữu tấm hộ chiếu này sẽ được sinh hoạt sinh sống và làm việc bình thường, tham dự các hoạt động giải trí, đến chỗ đông người, đi du lịch...

Nhân dân Hà Lan đang kiên nhẫn chờ đến lượt mình được tiêm phòng. Nhiều lời than vãn tốc độ tiêm chủng khá chậm so với kỳ vọng của người dân. Tuy nhiên, nhìn tình hình chung của thế giới thì Hà Lan vẫn là quốc gia có tốc độ xử lý tương đối bình ổn và hiệu quả. Có thể vào cuối tháng 5, việc đi lại giữa các nước trong khối châu Âu sẽ bắt đầu nới lỏng. Những người được cấp “hộ chiếu vacine” sẽ được đi lại tự do thăm thân nhân hoặc du lịch trong khu vực châu Âu. Những nơi xa hơn thì cần phải chờ đợi thêm trước khi xem xét tình hình chuyển biến của thế giới.

Càng 'về đích' càng phải thận trọng

Nhiều người dân Hà Lan bất bình, ta thán và bộc lộ sự chán nản tột độ trước tình trạng phong tỏa và lệnh giới nghiêm kéo dài của Chính phủ. Các thành phố lớn kéo dài tình trạng vắng lặng buồn bã. Các điểm du lịch từng nổi tiếng và thu hút nhiều du khách giờ đây không một bóng người. Nhiều nhà hát đã đóng cửa cả năm dài và các hàng ghế im lặng đóng bụi.

Các khu chợ nông sản của địa phương cũng đã trở nên đìu hiu buồn bã hàng tháng dài. Nhà thờ cũng đóng cửa, trường học thưa thớt chỉ một vài nơi trẻ em tiếp tục đến trường, phần lớn học sinh vẫn học online. Tất cả sau thời gian dài vẫn chưa thấy bất cứ tin tức khả quan nào, hoặc thời điểm nào được phép mở cửa hoạt động trở lại.

Các điểm du lịch từng nổi tiếng và thu hút nhiều du khách giờ đây không một bóng người. Ảnh: HTD

Người dân tiếp tục đặt ra câu hỏi với chính phủ là vì sao vacine đã có, việc tiêm chủng đang tiến hành ổn định với vài trăm nghìn người dân được tiêm chủng mỗi ngày, vậy vì sao chính phủ lại tiếp tục phong tỏa tất cả mọi hoạt động? Liệu có thật sự cần thiết khi đóng băng kéo dài tất cả các hoạt động bình thường không?

Nhiều nhóm dân không chịu đựng nổi sự ức chế vì cuộc sống bị phong tỏa kéo dài, đã tiến hành biểu tình chống lại lệnh phong tỏa và giới nghiêm của chính phủ. Họ lo lắng cho những vấn nạn và tình trạng bất ổn trong vấn đề sức khỏe tinh thần bùng phát, khi phải chịu đựng cảnh phong tỏa và ngưng trệ các hoạt động quá lâu.

Tuy nhiên Chính phủ Hà Lan vẫn kiên định với các quyết định của mình. Thủ tướng Hà Lan Mark Rutter liên tục lên truyền hình phát biểu mỗi tối thứ ba hàng tuần, trấn an nhân dân và thuyết phục người dân tiếp tục kiên nhẫn chờ cho đến khi việc tiêm chủng cho toàn đất nước được hoàn tất. Hà Lan giờ đây đang tập trung toàn bộ nguồn lực về nhân sự, kinh tế, tài chính và y tế để hoàn thành việc mấu chốt này. Nếu tình trạng dịch bệnh trong giai đoạn này tiếp tục phát triển, số người nhiễm bệnh tiếp tục tăng lên, nguồn lực của đất nước sẽ phải chia nhỏ ra, để vừa chữa trị cho những người nhiễm mới, vừa tiến hành với việc tiêm phòng cho nhân dân. Điều này sẽ dẫn đến quá tải.

Khung cảnh vắng lặng đang trong thời gian phong tỏa để phòng chống dịch bệnh. Ảnh: HTD

Vậy nên lệnh phong tỏa và giới nghiêm tiếp tục hiệu lực cho đến khi phần lớn nhân dân được tiêm chủng vacine. Điều đó sẽ tiết kiệm nhân lực và tài lực của quốc gia cũng như giải quyết tất cả các vấn đề một cách ổn thỏa. Càng về đích, chúng ta càng cần phải thận trọng. Mọi hấp tấp vội vã sẽ tạo thêm gánh nặng cho chính phủ trong “giai đoạn cuối” và làm chậm hơn quá trình giải quyết việc tiêm chủng vacine cho nhân dân. Mọi việc tưởng nhanh hơn nhưng ngược lại nếu hấp tấp sẽ trở nên chậm hơn. Vì thế, kiên nhẫn thêm một chút để đến đến đích an toàn chính là giải pháp tối ưu trong giai đoạn hiện nay. Thủ tướng Hà Lan cùng các chuyên gia phân tích và thuyết phục nhân dân như vậy.

Niềm hy vọng ở mùa hè này

Do đặc thù của Hà Lan là một trong những quốc gia của châu Âu có dân số già. Cộng với văn hóa Hà Lan rất xem trọng sự riêng tư, nên nhóm người dân cao tuổi sống một mình khá nhiều. Hàng ngày ít giao tiếp, cuộc sống vốn dĩ đã thường trực sự cô đơn, nay dịch hệnh kéo dài dẫn đến các lệnh phong tỏa giới nghiêm liên tục diễn ra, càng đẩy những người già sống neo đơn vào hoàn cảnh khắc nghiệt hơn. Nhiều người bất bình nói rằng họ thà chọn bệnh tật và nằm xuống, hơn là chịu cảnh bị cô lập không ai thăm hỏi, không người bầu bạn, cuộc sống bế tắc cực độ và rơi vào khủng hoảng trầm trọng.

Người cao tuổi vẫn cần được gặp gỡ con cháu, cần được thăm hỏi động viên. Ảnh minh hoạ. Nguồn: Hollandse Hoogte/Mooi echt.

Giải quyết cho tình trạng này, nhiều nhóm tình nguyện viên đã được thành lập, họ có số điện thoại, để những người già có thể gọi trực tuyến để trò chuyện khi cần giải bày hoặc đơn giản là nói chuyện cho vơi bớt cô đơn. Tuy nhiên, giải pháp này thực sự không giúp ích được bao nhiêu. Người cao tuổi vẫn cần được gặp gỡ con cháu, cần được thăm hỏi động viên, cần được ra ngoài dù chỉ để tản bộ hay mua sắm, để cảm nhận cuộc sống diễn biến bình thường. Nhưng đây là nhóm dân số có tỷ lệ tử vong cao nhất ở Hà Lan và cần được bảo vệ nhất, nên họ lại tiếp tục “bị” cô lập trong nhà, trong viện dưỡng lão. Thật khó có giải pháp vẹn toàn cho tất cả mọi việc khi mà tình trạng đại dịch vẫn tiếp tục hoành hành.

Tuy vậy, sau rất nhiều buổi trò chuyện, phân tích tình hình và động viên của chính phủ, giờ đây nhân dân Hà Lan bắt đầu nuôi niềm hy vọng là chỉ cần kiên nhẫn thêm chút thời gian, mọi việc sẽ đồng loạt được tháo gỡ, các vấn đề sẽ được giải quyết. Mùa hè này có khả năng toàn quốc sẽ dỡ bỏ lệnh phong tỏa, cuộc sống sẽ từng bước trở lại trạng thái bình thường. Nhiều người cho rằng văn hóa chào nhau bằng cách hôn lên mặt nhau 3 lần của người Hà Lan sẽ biến mất sau đại dịch này, vì không còn ai nhớ đến cách chào hỏi quá thân thiết như vậy nữa. Tuy nhiên, trở lại cuộc sống bình thường giờ đây chính là mong ước tha thiết nhất, cấp bách nhất và mấu chốt nhất của toàn Vương quốc Hà Lan.

Và, có lẽ cũng là của tất cả mọi nơi trên thế giới.

Huỳnh Thu Dung