Lấy con làm “vũ khí” trong cuộc chiến gia đình!

Trong cuộc chinh chiến gia đình, nhiều cha mẹ lấy con cái ra làm vũ khí tạo nên thế mạnh cho mình. Đóng vai trò quan trọng, theo thời gian đứa trẻ cũng bắt đầu biết tuyên chiến và xem mình như ngang hàng với cha hoặc mẹ, dùng những lời lẽ không còn vai vế, phép tắc càng làm cho mâu thuẫn nội bộ gia đình gia tăng thêm và rạn nứt các mối quan hệ tình cảm.

Dùng con làm “bửu bối” yêu sách

Cho rằng mình không may mắn trong hôn nhân, vợ chồng hay mâu thuẫn, bất hòa và cãi vã, chị H. thường trút bày tâm sự với con gái ngay từ khi bé còn rất nhỏ, chị luôn kể xấu và quy kết bao nhiêu là tội lỗi cho chồng, làm cho cô bé luôn ác cảm và lạnh nhạt với cha mình.

Đau đớn hơn là hậu ly hôn, mỗi lần nhớ con đến thăm dù bé mới 10 tuổi nhưng con luôn nặng nhẹ, chì chiết và trách mắng cha không ngớt, cách cư xử của con y như bản sao của mẹ làm cho anh X. rất đau lòng. Không lẽ lại giải thích, đính chính đúng sai và phân bua để con hiểu mình? Và sau đó chẳng khác gì là kể xấu mẹ nó, nên anh đành im lặng và chấp nhận sự thật quá phủ phàng.

Một trường hợp khác, về làm dâu trong một gia đình gia trưởng, chồng là con trai một lại là út, chị D. bị rất nhiều tầng áp bức từ má chồng đến các chị chồng, nhiều tủi nhục ngậm đắng nuốt cay đã được chị giải tỏa sau khi sinh được đứa cháu đích tôn cho gia đình chồng. Biết “cái giá” của con trai nên ngay từ nhỏ chị đã rèn con rất kỹ để con biết yêu sách và đày đọa lại bà nội và các cô giúp mẹ trả lại món nợ năm xưa.

Muốn đề đạt nguyện vọng gì chị cũng truyền đạt là ý kiến của thằng bé, dù còn nhỏ những mỗi lời nói của “ông trời con” là mọi người lớn buộc phải nghe theo, từ đó vị thế của chị trong gia đình chồng cũng đổi khác.

Minh họa: Hữu Khoa

Cho con một cuộc sống đúng vị trí, đúng lứa tuổi

Khi đặt trẻ con làm công cụ cho những mục đích tuyên chiến của mình, người lớn đã vô tình làm vẫn đục tâm hồn trẻ, nhồi nắn đứa trẻ thành một người lớn thu nhỏ đầy mưu mô, thủ đoạn.

Với lối giáo dục sai lầm gieo oán trách, hận thù vào sâu trong trí óc non nớt của trẻ làm cho đứa trẻ có những suy nghĩ lệch lạc và tiêu cực, sẽ khiến cho thế giới nội tâm của đứa trẻ không được phát triển lành mạnh.

Đứa trẻ mang trong lòng những cảm xúc căm ghét, hận thù và trả đũa người thân yêu của mình thì bản thân đứa trẻ cũng bị tổn thương, đau đớn và khổ sở. Lớn lên cùng cảm giác bất an đến một lúc nào đó thì cảm xúc của trẻ cũng chai sạn và trơ lỳ, trẻ sẽ không có khả năng biết bộc lộ cảm xúc, biết cảm thông,… Từ đó cũng bị trở ngại giao tiếp và hòa nhập xã hội.

Cho con một cuộc sống đúng vị trí, đúng lứa tuổi của mình, đừng bắt trẻ phải “vượt rào” quá sớm để đan xen vào chuyện của người lớn sẽ làm cho trẻ sống lạnh lùng, xa cách. Khi gieo cho con cách sống soi mói, chỉ trích và thù hận thì người lớn tạo cho trẻ thành con người ích kỷ, lạnh lùng và nhẫn tâm. Trẻ khó có thể có được một cuộc sống cân bằng, một thái độ sống tích cực và một trái tim yêu thương.

Sự phản ứng của con cái trước mâu thuẫn của người lớn, chọn lựa thái độ và hành vi ứng xử thế nào phần nhiều ảnh hưởng từ cách giáo dục và thái độ ứng xử của cha mẹ.

Ở những gia đình khi có xung đột, bản thân người lớn biết dung hòa, lắng nghe và cư xử nhường nhịn và tôn trọng nhau, thì con cái sẽ không dám xen vào mối quan hệ của cha mẹ, “chia rẽ” cha mẹ mà chúng sẽ biết thể hiện sự quan tâm đến cha mẹ, âm thầm làm vai trò sứ giả để hàn gắn và kết nối cha mẹ, giúp cha mẹ tìm kiếm sự hòa hoãn.

Với ý thức trách nhiệm của người con quan tâm cha mẹ, sẽ giúp trẻ có thêm kỹ năng ứng xử và giải quyết các vấn đề của cuộc sống, qua đó vun đắp và phát triển trái tim yêu thương ở trẻ.

Nguyễn Thị Mỹ Linh (Thạc sỹ tâm lý học)