Một chu kỳ lịch sử từ Gia Định đến Megapolis TP.HCM

Mở đầu

Ngày TP.HCM chính thức sáp nhập cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ không chỉ là một cột mốc hành chính đơn thuần. Đó là khoảnh khắc lịch sử, khi vùng đất Gia Định xưa – với hình thể địa lý ôm trọn hệ thống sông Sài Gòn – Đồng Nai, chạy dài từ miền đất bằng phẳng cao ráo Bình Dương đến thành phố lịch sử với huyết mạch trên nền sông nước hơn 300 năm từ khi xây thành Gia Định, để từ đó đi ra biển Vũng Tàu – Vịnh Cần Giờ. 

Miền đất gốc của vùng Đông Nam bộ giờ đây đang quay trở lại làm nên TP.HCM mới, miền đất trù phú của bao dung, của những dòng sông, kênh rạch chằng chịt, những con đường xuyên qua các thành phố nhiệt đới sôi động, những đất ngập nước,  rừng ngập mặn, những cảng biển quốc tế – được tái hợp liền mạch, mở ra một chu kỳ phát triển vượt qua rào cản hành chính cũ, để cất cánh.

Bản đồ sông Sài Gòn 1859 do Bộ Hải quân Công binh Pháp vẽ. Ảnh tư liệu

Nền móng vàng son

Vùng đất mới không phải ghép nối từ những mảnh rời rạc, nó vốn là một khối thống nhất, hình thành qua hơn ba trăm năm lịch sử, nơi con người đã sống, khai phá và gắn bó cùng tạo dựng. Ôm trọn hệ thống sông Đồng Nai và sông Sài Gòn - mạch máu sinh tồn của miền Đông Nam bộ, thành phố mới đang lấy lại sự toàn vẹn địa lý, lịch sử và con người vốn cùng gốc Gia Định xưa, trả lại sự toàn vẹn đó không chỉ là hành động tôn trọng lịch sử, mà còn là khai mở một “dư địa” phát triển mới, nơi mọi nguồn lực có thể kết nối tự nhiên, cộng hưởng để tạo nên sức bật theo cấp số nhân. Không gian đô thị mới sẽ tái lập sự toàn vẹn lãnh thổ và mở ra cơ hội phát triển vượt bậc khi những giới hạn hành chính cũ được tháo bỏ.

Trên nền địa lý sông nước ấy, hệ thống sông Đồng Nai - Sài Gòn trải dài như mạch máu nuôi dưỡng toàn vùng – tạo nên một Khung tự nhiên chạy ra tới rừng ngập mặn và biển Cần Giờ. TP.HCM mới cần cấm phát triển công nghiệp nặng và đô thị hóa xâm hại nó bằng mọi giá để bảo tồn môi trường sống cho thế hệ tương lai. Khu sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ và vịnh Cần Giờ sẽ trở thành “lá phổi xanh và cửa ngõ sinh thái ra biển” của thành phố mới.

Bản đồ cảng Sài Gòn 1863 của Chuẩn Đô đốc Grandière. Ảnh tư liệu

Hình ảnh Sài Gòn năm 1881, theo cảnh thực được thực hiện bởi ông Farvre - đại úy thủy quân bộ chiến. Ảnh tư liệu

Giữ vững mô hình hiện hữu – Ba chân kiềng

Không cần đập phá, không cần xây lại từ đầu. Cái chúng ta đang có đã là một mô hình phát triển vận hành hiệu quả bậc nhất cả nước, gồm:

1. TP.HCM là trái tim - trung tâm lịch sử, văn hóa, dịch vụ quốc tế và quốc gia chiếm hơn 66% GDP. 

2. Bình Dương là vùng “đất bụng’ của Gia Định xưa, nay là vùng công nghiệp sản xuất tiêu dùng và công nghiệp phụ trợ FDI hàng đầu cả nước (đang tiến đến vùng công nghiệp xanh) rộng lớn – nuôi dưỡng thành phố mẹ bằng sản xuất tiêu dùng cho hàng chục triệu cư dân đô thị và xuất khẩu. 

3. Bà Rịa – Vũng Tàu đứng trên đôi chân vững chãi - Thành phố cảng biển quốc tế  đưa hàng hóa vươn ra đại dương và du lịch nghỉ dưỡng biển cho cả nước và miền Nam.

Ba chân kiềng ấy bổ sung, hỗ trợ nhau làm nên một nền kinh tế dẫn đầu Việt Nam, chỉ chiếm 2% diện tích và với 12,7% dân số cả nước, nhưng đóng góp hơn 1/4 GDP quốc gia. Một cỗ máy đang “chạy” tốt, đang vận hành hiệu quả nhất Việt Nam, yêu cầu phải bảo lưu, tăng cường và mở rộng thay vì vội vàng phá vỡ nó. Trong tương lai chỉ cần chọn những thế mạnh của kết nối vùng đạt hiệu quả phát triển mà cả ba tỉnh cũ cùng thụ hưởng, chỉ có vậy mới tiếp thêm nguồn tài lực và mở rộng đường băng để cùng nhau cất cánh.

Tấm bản đồ thể hiện những vùng phụ cận Sài Gòn năm 1911. Tấm bản đồ được thực hiện bởi Pernel thuộc binh chủng Bộ binh Thuộc địa. Ảnh tư liệu

Kết nối mới – Một vị thế mới cho TP.HCM cất cánh

Nhìn lại lịch sử phát triển của thế giới cho thấy, các cơ hội phát triển kinh tế là động lực thúc đẩy quá trình đô thị hóa và ngược lại. Chúng ta đã chứng kiến thế kỷ 21 với tốc độ đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ nhất trên thế giới.

Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc (2019), năm 1950, dân số thế giới sống ở các đô thị chiếm 30% tổng dân số; đến năm 2005 đạt 49,1%; năm 2018 đạt 55% và tiếp tục gia tăng do tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh. Khu vực có mức độ đô thị hóa cao nhất hiện nay là Bắc Mỹ (82%); tiếp đó là Mỹ La Tinh và Caribean (81%); châu Âu (74%); châu Úc (68%). Mức độ đô thị hóa ở châu Á đạt khoảng 50%, châu Phi đạt 43%. Dự báo đến năm 2050, dân số thế giới sống ở các khu vực đô thị đạt khoảng 68% (United Nations, 2019).

Thời hậu hiện đại đã cho thấy, đô thị hóa là động lực góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển dịch cơ cấu lao động, thay đổi phân bố dân cư. Các đô thị không chỉ tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động, mà còn tiêu thụ sản phẩm hàng hóa lớn và đa dạng nhất, đồng thời sử dụng lực lượng lao động có chất lượng cao, cơ sở hạ tầng kỹ thuật hiện đại và tạo sức hút đầu tư mạnh mẽ. Tuy nhiên, tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh đã tạo ra nhiều thách thức cần ưu tiên giải quyết khi phải đáp ứng hàng loạt nhu cầu của dân số tăng nhanh, đặc biệt ở các nước đang phát triển và kém phát triển như ở châu Á và châu Phi.

Các thách thức như: Gia tăng nhu cầu về nhà ở, cơ sở hạ tầng, năng lượng, lương thực và thực phẩm, việc làm, thất nghiệp, phân chia giàu nghèo, ô nhiễm môi trường, an ninh xã hội, các tệ nạn xã hội cũng như các dịch vụ cơ bản khác như giáo dục, y tế,...

Quy mô TP.HCM mới khi sáp nhập 3 tỉnh thành 
(nguồn: Báo Thanh Niên, 2025) và Vùng kinh tế phía Nam (nguồn: Viện Quy hoạch Xây dựng miền Nam, 2020)

Việc quản lý và phát triển đô thị đã trở thành siêu đô thị trên 12 triệu dân (chưa kể khách vãng lai) như TP.HCM mới là một trong những thách thức phát triển quan trọng nhất. Bản thân siêu đô thị đang trở thành một thực thể xã hội phức tạp hơn rất nhiều so với trước đây, nhưng không thể phủ nhận, đô thị vẫn là một cấu trúc không gian lãnh thổ đặc biệt cho tích tụ dân cư, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, các dịch vụ đô thị, tạo nền tảng cho phát triển mới, đặc biệt là hệ thống các chuỗi đô thị phát triển tập trung ở các vùng lõi và ven biển - cửa ngõ giao thương quốc tế của TP.HCM mới.

Mặt khác, TP.HCM đang đứng trước nhu cầu tất yếu chuyển đổi trở thành một trung tâm tài chính quốc tế, dịch vụ thương mại tầm cỡ khu vực, dựa trên sự phát triển vượt bậc của các động lực phát triển mới từ hai cánh tay nối dài phía Đông và phía Tây. Cánh tay phía Đông gồm thành phố Vũng Tàu, hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải, các khu công nghiệp, đô thị mới hiện đại ở phía Đông chạy đến Bình Dương và cảng hàng không quốc tế Long Thành; Cánh tay phía Tây là nông nghiệp và du lịch sinh thái tiềm ẩn kết nối Đồng Tháp Mười, Long An, huyện Gò Công Đông, cảng Hiệp Phước và khu đô thị du lịch tiến biển Cần Giờ.

Hệ thống đường cao tốc ngày một hoàn thiện hơn, bao gồm cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, cao tốc Bến Lức - Long Thành và cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Ở phía Tây, cao tốc TP.HCM - Trung Lương, hệ thống cao tốc ven biển và sự tăng tốc phát triển của tỉnh Long An và huyện Gò Công Đông mang lại sự cân bằng cần thiết cho kết nối vùng Đông và Tây Nam bộ.

TP.HCM đang đứng trước nhu cầu tất yếu chuyển đổi trở thành một trung tâm tài chính quốc tế, dịch vụ thương mại tầm cỡ khu vực... Ảnh: NLĐO

TP.HCM nằm ở vị trí có nhiều lợi thế địa kinh tế của khu vực Đông Nam Á. Với trị trí trung tâm và phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, TP.HCM hội tụ đủ điều kiện và tiềm năng để phát triển thành “Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế” trong vòng 1 đến 2 thập kỷ tới và cần được trao các cơ chế đặc biệt để tận dụng cơ hội thay vì bỏ lỡ trong gần 20 năm qua. Một số nhóm dịch vụ để TP.HCM có thể theo đuổi theo xếp hạng của SS&IBM (2023), gồm:

- Nơi đặt các trụ sở quốc tế và các công ty toàn cầu, tập đoàn đa quốc gia.

- Trung tâm dịch vụ tài chính.

- Trung tâm nghiên cứu và phát triển phần mềm.

- Trung tâm nghiên cứu về khoa học đời sống kết hợp với nghiên cứu thử nghiệm.

- Trung tâm cảng biển quốc tế và kinh tế biển xanh.

Trung tâm dịch vụ chia sẻ cung cấp các dịch vụ cho các công ty toàn cầu như tài chính, hỗ trợ khách hàng, nguồn nhân lực và công nghệ thông tin.

Hạ tầng khu đông TP.HCM. Ảnh: Znews

Khung quản lý tích hợp phát triển lãnh thổ thay cho các công cụ đã cũ

Tầm nhìn lớn cho TP.HCM khi trở thành siêu đô thị lớn nhất Đông Nam Á là đề xuất các giải pháp chiến lược để khơi dậy các vùng động lực chung của ba tỉnh và xây dựng vị thế quốc tế mới. Tạo cơ chế liên kết toàn vùng lãnh thổ mới và khu vực để xây dựng vị thế quốc tế của TP.HCM, tập trung vào phát triển các ngành kinh tế chất lượng (phát triển chuỗi đô thị - cảng biển quốc tế vịnh Cần Giờ chẳng hạn), chuyển dịch và giảm thiểu tiêu thụ tài nguyên cũng như thu hút lao động trình độ cao song song với bảo tồn các cấu trúc tự nhiên và văn hóa lịch sử  

Tuy nhiên, sau sát nhập, TP.HCM tiếp tục đối mặt với rất nhiều nút thắt cản trở phát triển:

1. Xác định tầm nhìn chiến lược và các khu vực động lực để cất cánh, cho chung cả ba tỉnh cần những đội ngũ chuyên gia và lãnh đạo chất lượng cao.

2. Tăng tốc làm lại các quy hoạch và chương trình phát triển động lực để làm nền cho quản lý phát triển.

3. Quản trị thành phố mới dạng siêu thành phố với dân số quá lớn, bằng số hóa các dịch vụ công ích và chính sách xã hộ, khi chỉ còn hai cấp hành chính.

4. Phá vỡ thế cản trở cục bộ địa phương để huy động nguồn lực và ngân sách đồng thời vẫn duy trì mô hình tăng trưởng hiện hữu của ba tỉnh.

5. Đổi mới thể chế và chính quyền đô thị để tháo các nút thắt cho thành phố mới cất cánh.

Mô hình trung tâm phức hợp tại thành phố mới Bình Dương,  có nhà ga cho tuyến metro kết nối TP.HCM - Bình Dương. Ảnh: CTV

Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế của TP.HCM giai đoạn 2016-2020 khá cao, GRDP bình quân đầu người gấp 2,4 lần so với bình quân chung của các nước, và năm 2024 đã tăng tốc lên mức tăng 7,17%, tương đương 1,78 triệu tỷ đồng, nhưng quy mô và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, chất lượng tăng trưởng chưa tương xứng với tiềm năng, vị thế và quy mô dân số vốn có của mình. Bên cạnh đó, vùng TP.HCM đang trong quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa mạnh mẽ hướng đến nền kinh tế 4.0, đồng thời vẫn chịu ảnh hưởng và tác động mạnh bởi quá trình đô thị hóa tự phát ở các vùng ven đô và sự biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Một số gợi mở chiến lược:

Kết nối mạnh mẽ về thể chế, không gian, hạ tầng: Xây dựng thể chế điều phối vùng lãnh thổ thống nhất, chính quyền đô thị đa trung tâm. Kết nối hạ tầng kỹ thuật đồng bộ: Hệ thống giao thông metro kết nối nhanh hỗ trợ đô thị TOD, đường sắt đô thị để di chuyển nhanh, logistics liên vùng và quốc tế, cảng biển hàng đầu Đông Nam Á, đẩy mạnh kết nối cánh Đông tới Bà Rịa - Vũng Tàu và cánh Tây tới Long An, Cần Giờ), liên kết sông – biển trên hệ thống sông Sài Gòn - Đồng Nai ra đến vịnh Gành Rái, Cần Giờ…

TP.HCM mới sẽ trở thành bản lề liên kết Đông Nam bộ và cả nước ra quốc tế.

Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. Ảnh: HTV.com.vn

Bảo tồn khung tự nhiên cho tương lai như vùng cấm phát triển tuyệt đối: Trên nền địa lý sông nước phong phú ấy, vùng hệ thống sông Đồng Nai – Sài Gòn phải được coi là "vùng cấm phát triển" theo đúng nghĩa. Đây không chỉ là nơi cung cấp nguồn nước, mà còn là không gian sinh tồn cho tương lai, là vành đai sinh thái phải được bảo tồn bằng mọi giá. Cùng với đó, khu dự trữ sinh quyển thế giới Cần Giờ với 71 ngàn ha rừng ngập mặn là điểm tựa sinh thái chiến lược của toàn vùng đô thị hóa mở rộng.

Song hành mô hình phát triển hữu cơ của ba tỉnh đang có thế mạnh: Ba vùng lãnh thổ cũ là ba chân kiềng vững chắc của nền kinh tế mới.
- TP.HCM: trung tâm lõi lịch sử, văn hóa và kinh tế dịch vụ chiếm tới 66% GDP vùng, là trái tim năng động của cả nước.
- Bình Dương: “vùng bụng” Gia Định xưa, đã xây dựng mô hình công nghiệp hỗ trợ vững vàng, cung ứng hàng hóa cho hơn 10 triệu dân TP.HCM và công nghiệp phụ trợ cho FDI.
- Bà Rịa – Vũng Tàu: vùng đất cổ, cửa ngõ biển quốc tế, nắm trong tay hệ thống cảng nước sâu lớn nhất Việt Nam và tiềm năng du lịch nghỉ dưỡng vùng Đông Nam Á và cả nước.
Ba vùng này hợp thành một cơ thể kinh tế vận hành hiệu quả, ổn định, đóng góp hơn 25% GDP quốc gia chỉ với 2% diện tích và 12,7% dân số.

Tàu Margrethe Maersk, dài 399 m, rộng 59 m, trọng tải hơn 214.000 tấn, thuộc nhóm tàu container lớn nhất thế giới cập Cảng quốc tế Cái Mép hồi năm 2020. Ảnh: CMIT

Kết nối thể chế - không gian - hạ tầng kỹ thuật: Kết nối mạnh mẽ ba tỉnh cũ không chỉ bằng hạ tầng giao thông, mà còn phải bằng thể chế mềm, không gian mở và hạ tầng kỹ thuật số. Cần hình thành một HUB nhân lực chất lượng cao, làm bản lề thúc đẩy vùng Đông Nam bộ và quốc gia cất cánh ra quốc tế.

Đặc biệt, việc kết nối nhanh cánh Đông (ra biển) và cánh Tây (hậu phương đất liền) sẽ tạo nên một lãnh thổ sông nước liền mạch, đẩy mạnh chuỗi logistics quốc tế từ Cái Mép -Thị Vải - Cần Giờ - Côn Đảo ra thế giới. Viễn cảnh mở ra không thể bỏ qua cơ hội của một "vòng cung kinh tế biển" từ Cần Giờ ra Côn Đảo, kết nối với tuyến hải vận quốc tế và các đặc khu kinh tế biển trong tương lai – hình thành một lực hút chiến lược mới của toàn vùng.

Cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây có chiều dài toàn tuyến là 55 km với tốc độ tối đa 120 km/h, đây được đánh giá là công trình có ý nghĩa lớn trong việc kết nối TP.HCM với các tỉnh Đông Nam bộ và Tây Nguyên. Nguồn: Zing

Thiết lập Khung quản lý tổng hợp lãnh thổ (IMZM): Một yêu cầu cấp bách là thiết lập khung quản lý tổng hợp vùng TP.HCM mới (Integrated Megapolis Zone Management - IMZM) cho toàn TP.HCM mới. IMZM không chỉ quản lý toàn bộ hoạt động của TP.HCM đã trở thành một Megapolis đa trung tâm, mà sẽ bao trùm cả ba cấu trúc lãnh thổ đặc thù của ba tỉnh cũ bằng các công cụ mới. Chỉ với khung quản lý IMZM mới có được sự nhảy vọt tư duy cần thiết. Bởi muốn điều phối một không gian rộng lớn và phức tạp như TP.HCM mới như:

- Không gian đặc thù (đô thị, công nghiệp, sinh thái): Không gian đặc thù gồm quy hoạch chặt chẽ từng khu vực – đô thị lõi, vành đai công nghiệp, vùng sinh thái, hành lang logistics.
- Các bộ chỉ số định lượng cho phát triển - Đo lường bằng dữ liệu thực tế (từ tăng trưởng GDP, mật độ dân cư, chỉ số hài lòng cuộc sống đến sức khỏe hệ sinh thái…).

Kết nối mạnh mẽ ba tỉnh cũ không chỉ bằng hạ tầng giao thông, mà còn phải bằng thể chế mềm, không gian mở và hạ tầng kỹ thuật số. Ảnh: Znews

- Công nghệ kiểm soát phát triển (AI, GIS, SGIS, Digital Planning): Triển khai AI (trí tuệ nhân tạo), GIS (hệ thống thông tin địa lý thông minh), Digital Twin (bản sao số hóa đô thị) để kiểm soát quy hoạch và dự án động lực theo thời gian thực.

IMZM sẽ thay thế tư duy quản lý không gian kinh tế - xã hội đã lạc hậu trong tình hình mới, bằng công nghệ số hóa hiện đại, vĩnh viễn đoạn tuyệt với cách quản lý đô thị bằng "bản vẽ 2D" lạc hậu sang quản lý "bằng dữ liệu sống", ra quyết định dựa trên mô phỏng số, với độ chính xác cao, nhanh và linh hoạt gấp hàng chục lần.

Nếu quản lý theo cách cũ giống như việc điều khiển con thuyền bằng giấy, thì ICZM giống như một con tàu thông minh có radar, định vị vệ tinh và điều khiển tự động.

Xây dựng kỷ nguyên siêu đô thị Megapolis đặc thù châu Á

Một vòng tuần hoàn lớn của lịch sử sau sát nhập, nhưng ở cấp độ cao hơn, rộng hơn và kỳ vĩ hơn nếu TP.HCM vượt lên như kỳ vọng – mở ra cho Việt Nam một cánh cửa bước vào thế giới như một thực thể sôi động và bản lĩnh. Một chu kỳ phát triển mới không tự nhiên mà có, sát nhập ba tỉnh đứng đầu Việt Nam đòi hỏi quyết tâm chính trị lớn, sự quản trị hiện đại, và trên hết là một khát vọng bay cao từ chính những con người đang sống và làm việc trên mảnh đất này.

Cao tốc Bến Lức – Long Thành dài gần 58km là dự án giao thông trọng điểm, giữ vai trò kết nối chiến lược giữa các tỉnh miền Tây, TP.HCM và khu vực Đông Nam bộ, đặc biệt là Bà Rịa - Vũng Tàu. Khởi công năm 2014, đến nay dự án nhiều lần điều chỉnh tiến độ và vẫn chưa hoàn thành toàn tuyến. Ảnh: CTV

Tương lai của TP.HCM mới phải là một Megapolis - siêu đô thị xanh, thông minh, hiệu quả kinh tế cao và phát triển bền vững. Kinh tế đô thị sẽ chiếm 70 - 80% GDP toàn vùng. Các đô thị thông minh, các khu đổi mới sáng tạo sẽ trở thành động lực chính kéo nền kinh tế lên hai con số tăng trưởng. Không gian đô thị mới sẽ là mạng lưới các thành phố lớn và vệ tinh, kết nối bằng giao thông nhanh và hạ tầng số hóa toàn diện.

Một "chu kỳ Gia Định mới” đang mở ra - từ thành trì khai phá phương Nam đến Megapolis tầm quốc tế - đánh dấu bước ngoặt lịch sử đầy tự hào cho toàn vùng Đông Nam bộ và cả đất nước Việt Nam. Không gian lãnh thổ  mới không phải là một sự gộp cơ học giữa ba địa phương, mà là một sự thống nhất hữu cơ: Ba trụ cột, một dòng chảy thống nhất. Giữa ba trụ cột này là những dòng chảy kinh tế, dòng chảy lao động và dòng chảy văn hóa đan xen lẫn nhau như hệ thống kênh rạch tự nhiên ôm lấy vùng đất Gia Định xưa. Một cơ thể sống, liên tục vận động và tự tái cấu trúc theo nhu cầu phát triển.
Khi những dòng sông của mảnh đất lịch sử ấy tiếp tục chảy, khi những khu rừng ngập mặn xanh mãi, và khi những đô thị mới tràn đầy sức sống tiếp tục mọc lên, chúng ta sẽ biết một TP.HCM mới đã thực sự cất cánh.

Lời kết

Để đạt được đẳng cấp Megapolis, TP.HCM mới phải tiên phong một kỷ nguyên đô thị kiểu mới. Đó chính là khi bước vào giai đoạn "bản lề quốc tế hóa", TP.HCM mới trở thành HUB kinh tế - sáng tạo - logistics biển hàng đầu Đông Nam Á:

1. Bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ thống sông nước làm huyết mạch; xây dựng thành phố công viên; phát triển các hành lang sinh thái đô thị.

2. Hình thành Megapolis lõi vùng TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa – Vũng Tàu, thiết lập hệ sinh thái logistics biển.

3. Quản trị thông minh: Phủ sóng mạng 5G, hạ tầng số hóa, giao thông công cộng di chuyển nhanh, quản trị đô thị số. 

4. Chuyển dịch năng lượng sạch, tăng mật độ sử dụng đất hiệu quả, giảm ô nhiễm và tắc nghẽn giao thông, tăng khả năng chống chịu thiên tai.

PGS-TS-KTS. Nguyễn Hồng Thục