TP.HCM quy hoạch khu đất 15 ha ở Bình Chánh xây nhà ở xã hội cho công nhân

Văn phòng UBND TP.HCM vừa có văn bản ngày 4.10 thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hòa Bình về phương án triển khai xây dựng nhà ở xã hội phục vụ công nhân trên địa bàn thành phố.

Trước ngày 15.10, Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, thống kê quỹ đất nhà ở xã hội do nhà nước quản lý được điều tiết tại các dự án nhà ở thương mại. Ảnh: CTV

Theo đó, UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng khẩn trương phối hợp với Sở Quy hoạch - Kiến trúc và UBND huyện Bình Chánh cung cấp thông tin quy hoạch, kiến trúc khu đất tái định cư 15 ha tại xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh để nhà đầu tư nghiên cứu, đề xuất phương thức đầu tư xây dựng nhà ở xã hội phục vụ công nhân trên địa bàn thành phố.

Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư xây dựng các tiêu chí, thông tin mời thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án.

Giám đốc Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài chính, Sở Giao thông vận tải và các đơn vị liên quan chủ động thúc đẩy chương trình xây dựng nhà ở xã hội phục vụ cho công nhân trên địa bàn TP.HCM.

Định kỳ hàng tháng tổng hợp, báo cáo tiến độ thực hiện cho UBND TP.HCM để kịp thời chỉ đạo thực hiện.

Phòng trọ của gia đình công nhân người Ê Đê làm việc ở Khu công nghiệp Lê Minh Xuân. Ảnh: Nguyễn Thế Sơn

Thông báo của văn phòng UBND TP.HCM cũng truyền đạt chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hòa Bình giao Sở Xây dựng khẩn trương thực hiện hoàn chỉnh Kế hoạch phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021 - 2025, trình UBND TP.HCM phê duyệt trước ngày 15.10, làm cơ sở triển khai kế hoạch phát triển nhà ở năm 2021.

Sở Xây dựng phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, thống kê quỹ đất nhà ở xã hội do nhà nước quản lý được điều tiết tại các dự án nhà ở thương mại. Yêu cầu các chủ đầu tư dự án khẩn trương triển khai thực hiện.

Trường hợp không đầu tư xây dựng phải bàn giao lại cho nhà nước quản lý để tổ chức thực hiện, không để lãng phí quỹ đất này. Hoàn thành trước ngày 15.10.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc xây dựng các tiêu chí và đề xuất điều chỉnh quy hoạch khu đất dự kiến thực hiện dự án đối với khu đất chưa có chức năng đất ở.

Cũng theo thông báo của văn phòng UBND TP.HCM, ngày 22.9, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hòa Bình đã chủ trì buổi họp nghe báo cáo phương án triển khai xây dựng nhà ở xã hội phục vụ công nhân trên địa bàn thành phố.

Cùng tham dự có đại diện Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Tập đoàn Vingroup.

Liên quan đến chủ trương xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân, từ số báo ngày 9.8 đến nay, Người Đô Thị đã có loạt bài nhận diện đại dịch Covid-19 khốc liệt đã và đang xuất lộ, làm rõ nhiều hiện tượng xã hội rất lớn, mà làn sóng công nhân “rút chạy khỏi vùng dịch tại các khu công nghiệp” cùng sự cư trú tạm bợ của gia đình họ thuộc số các sự kiện tiêu biểu.

Từ thực tế nóng bỏng bức thiết đó, Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng đã tập hợp nhiều chuyên gia từ các lĩnh vực xã hội, kinh tế, quy hoạch đô thị… thảo luận chủ đề chung: “Đô thị công nghiệp gắn với nhà ở công nhân”, để nhận thức rõ hơn về thực trạng các không gian sản xuất công nghiệp đang bị chia cắt, những chốn định cư chất lượng rất kém của công nhân hiện nay, và bước đầu xác lập những quan điểm về hình thành các chính sách cho “mô hình đô thị công nghiệp”, nhằm khắc phục các nhược điểm nêu trên, góp phần xây dựng những không gian đô thị công nghiệp bền vững ở nước ta.

Trong bài viết “Đồng bộ quá trình phát triển khu công nghiệp và khu đô thị”, TS. Đặng Việt Dũng (Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam) cho biết, theo kết quả khảo sát gần đây, đại đa số công nhân hoặc thuê nhà ở bên ngoài khu công nghiệp hoặc ở tại quê, chỉ có một số lượng rất ít được bổ trí ở theo mô hình nhà tập thể, nhà ở xã hội. Đã có hiện tượng cả một làng lân cận khu công nghiệp trở thành khu ở cho công nhân, biến làng quê nông nghiệp thành khu dân cư công nghiệp tự phát, làm biến đổi cấu trúc cảnh quan nông thôn.

Phần lớn các khu ở tự phát được đầu tư tối thiểu nhằm giảm giá cho thuê nên rất khó đảm bảo điều kiện vệ sinh, an toàn, an ninh. Việc ở tự do, phân tán đã gây ra rất nhiều khó khăn về quản lý xã hội cho chính quyền địa phương do tính linh động, tạm thời của lực lượng lao động... 

“Cần xây dựng cơ chế, chính sách đủ hấp dẫn để thu hút các nguồn vốn đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào khu công nghiệp, các công trình hạ tầng kết nối, các công trình nhà ở, thiết chế văn hóa, phúc lợi cho người lao động, các dịch vụ phục vụ khu công nghiệp.

Đồng thời với các chính sách đầu tư bắt buộc nhằm đồng bộ quá trình đầu tư, vừa khai thác hiệu quả yếu tố tạo thị của quá trình phát triển khu công nghiệp vừa đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân…”, TS. Dũng đề xuất.

Nhiều gia đình công nhân đã sinh sống nhiều năm tại các khu công nghiệp nhưng vẫn thiếu các điều kiện sống thiết yếu để tin cậy gắn bó, trụ lại. Ảnh: Quỳnh Danh

Ông Trần Trung Chính (Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng) trong hai bài viết công phu: “Tìm đô thị công nghiệp trong cuộc công nghiệp hóa” và “Bao giờ công nhân thoát phận ngụ cư?” đã nhìn thấy cuộc di tản khổng lồ, đầy đau khổ của những người công nhân và gia đình họ ra khỏi TP.HCM và các tỉnh miền Đông Nam bộ đang đặt ra nhiều câu hỏi cấp thiết.  

Trong số các câu hỏi, là: Vì sao nhiều gia đình công nhân đã sinh sống nhiều năm tại các khu công nghiệp nhưng vẫn thiếu các điều kiện sống thiết yếu để tin cậy gắn bó, trụ lại với nó? Tại sao trong số hơn 850 các loại đô thị được xếp hạng hiện nay cùng nhiều khu đô thị mới bỏ hoang, lại vắng bóng loại đô thị công nghiệp, khu đô thị công nghiệp, và đa số công nhân vẫn ở trọ trong nhà nông dân?…

“Nếu công nhân được ở gần nơi làm việc, trong các khu định cư tốt (theo mô hình đô thị công nghiệp), thì cả ba chủ thể tạo nền công nghiệp hóa đều có lợi:  1. Chính quyền nơi cho thuê/bán đất được thu các loại thuế, mà tránh phải quản lý “xã hội công nhân” đông gấp bội dân số địa phương. 2. Giới chủ thu được nhiều tư bản hơn từ các lợi ích rút ngắn cự ly, thời gian di chuyển của người lao động và tránh được các rủi ro. 3. Cuộc sống của công nhân chắc chắn được cải thiện nhiều mặt, họ “an cư lạc nghiệp” thì đồng thời xã hội cũng hưởng lợi ích...”, ông Chính nhận định.

Cần nhìn nhận lại giá trị của lực lượng lao động nhập cư một cách nghiêm túc và sáng rõ hơn. Ảnh: Quỳnh Danh

TS. Nguyễn Minh Hòa (Phó chủ tịch Hội Quy hoạch TP.HCM) trong bài viết: “Sau đại dịch COVID-19: Nhìn nhận lại về lao động nhập cư” cũng đã cho rằng các thành phố lớn nơi tiếp nhận nhiều lao động như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An… phải thực hiện cho được ba chính sách lớn: Thứ nhất là nhà ở. Thứ hai là đảm bảo họ được tiếp cận các dịch vụ xã hội như giáo dục, y tế, bảo hiểm xã hội ngang bằng người dân có hộ khẩu thường trú. Thứ ba là phải cải tiến chế độ tiền lương, thu nhập.

“Điều đầu tiên và cũng quan trọng nhất, là những người có trách nhiệm cần nhìn nhận lại giá trị của lực lượng lao động nhập cư một cách nghiêm túc và sáng rõ hơn. Họ không phải là bộ phận gắn tạm lỏng lẻo (luôn trong tình trạng bị thay thế), là công dân hạng hai, mà thực sự là bộ phận quan trọng đóng vai trò quyết định của nền kinh tế dựa trên công nghiệp hóa và dịch vụ”, TS. Hòa nhấn mạnh.

Nguyễn Trần