Thành phố và những bức tường bất định là một trường hợp hiếm hoi trong sự nghiệp của Haruki Murakami. Tác phẩm khởi nguồn từ một truyện ngắn mà ông viết từ thời trẻ, sau đó được mở rộng thành tiểu thuyết ngắn đăng năm 1980, nhưng bị chính tác giả “bỏ quên” suốt nhiều thập kỷ.
Về sau, Murakami quyết định quay lại với chất liệu cũ và viết lại tác phẩm thành một tiểu thuyết hoàn chỉnh, như một cuộc đối thoại giữa mình của tuổi trẻ và mình ở tuổi bảy mươi lăm. Chính vì vậy, cuốn tiểu thuyết mang màu sắc rất riêng: vừa mang nét mơ hồ, siêu thực quen thuộc, vừa lắng đọng và chín chắn.
Bằng việc viết lại một tác phẩm đã cũ, Murakami như muốn kiểm chứng xem “tôi của ngày hôm nay” sẽ trả lời thế nào với “tôi của năm mười bảy, đôi mươi”. Do đó, Thành phố và những bức tường bất định chứa đựng một năng lượng lạ lùng: trong trẻo, phiêu diêu, nhưng cũng không kém phần sâu lắng và từng trải.
Chính sự song hành giữa chất siêu thực đậm màu sắc Haruki Murakami và những ám ảnh của đời sống hiện đại đã khiến tác phẩm vừa mang tính hồi tưởng, lại vừa mang tính thời đại.
Bìa cuốn tiểu thuyết Thành phố và những bức tường bất định.
Những bức tường vô hình và hy vọng về giá trị kết nối
Hình ảnh “những bức tường vô hình” là một biểu tượng quan trọng trong tác phẩm, đại diện cho rào cản mà con người tự dựng lên trong tâm trí: nỗi sợ thất bại, mặc cảm bản thân, những áp lực xã hội vô hình hay những vết thương tinh thần chưa lành. Những bức tường này làm câu chuyện trở nên gần gũi, phản ánh cuộc sống thực, nơi mỗi người đều từng phải đối diện với giới hạn nội tại và môi trường xung quanh.
Hành trình vượt qua những bức tường vô hình này cho thấy mọi mất mát, mọi cô đơn hay giới hạn đều có thể trở thành động lực để trưởng thành, để tìm kiếm kết nối và lòng trắc ẩn.
Dù ngập tràn cô đơn, mất mát, tác phẩm vẫn gieo những tia sáng hy vọng. Thành phố trong tác phẩm không chỉ là nơi cũ kỹ, bị thời gian quên lãng, mà còn là không gian để con người tìm lại nhau, để nhận ra giá trị của ký ức và sự hiện diện. Những nhân vật trong thành phố dù lạc lõng, cô độc hay mang trong mình vết thương tinh thần vẫn có cơ hội để tìm kiếm kết nối và trải nghiệm lòng trắc ẩn.
Cô đơn hay mất mát không nhất thiết là điểm kết thúc; chúng có thể là khởi đầu để ta tìm thấy bản thân, để hàn gắn và mở lòng với thế giới xung quanh.
Sự cô đơn trong xã hội hiện đại
Đằng sau lớp vỏ siêu thực, Thành phố và những bức tường bất định còn chạm đến nhiều vấn đề rất gần gũi với độc giả hôm nay. Trước hết là sự cô đơn trong xã hội hiện đại. Dù sống cùng nhau trong những đô thị sầm uất hay những khu dân cư đông đúc, con người vẫn dễ dàng cảm thấy lạc lõng, mất đi phương hướng và thiếu kết nối với nhau.
Murakami đã dựng nên hình ảnh một thành phố không còn ký ức, nơi mọi sinh linh tồn tại nhưng không nhận ra mình đang sống vì điều gì, và chính không gian này phản chiếu sự trống rỗng, cô đơn bên trong mỗi con người.
Nhân vật chính, một người đàn ông trưởng thành, quay trở lại nơi mối tình năm mười bảy tan vỡ, mang theo những ký ức mờ nhạt, những câu hỏi chưa tìm ra lời giải và một nỗi cô đơn dai dẳng chưa từng được gọi tên.
Qua lăng kính của ông, độc giả có thể thấy mình trong những khoảnh khắc tưởng bình thường nhưng thực sự cô đơn, cảm giác đứng giữa đám đông mà vẫn lạc lõng, hay thậm chí khi bên cạnh người thân vẫn thấy trống trải. Từ đó, tác phẩm phản chiếu trải nghiệm phổ quát của con người trong xã hội hiện đại, nơi sự cô đơn là điều ai cũng có thể nhận ra và đồng cảm.
Sự tiếp nối và vượt thoát khỏi những giới hạn vô hình
Sau Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới, Murakami một lần nữa dẫn người đọc vào thế giới của tâm thức cùng Thành phố và những bức tường bất định, nhưng lần này bằng giọng văn giản dị, điềm tĩnh hơn.
Tác phẩm giống như một giấc mơ miên man, nơi người đọc được mời bước qua ranh giới giữa thực và hư, giữa ký ức và quên lãng, để đối diện với phần sâu thẳm nhất trong chính mình. Murakami không đưa ra một đáp án duy nhất cho các câu hỏi. Thay vào đó, ông mở ra một không gian tự sự, để độc giả tự soi chiếu, cảm nhận và giải nghĩa những nỗi đau, những tiếc nuối.
Vì thế, tác phẩm này không chỉ là hành trình của một nhân vật vô danh tìm kiếm tình yêu và ý nghĩa cuộc sống, mà còn là một trải nghiệm tâm linh nơi người đọc được mời đối thoại với những phần ký ức mờ nhạt, những bức tường vô hình trong tâm hồn, và cả những nỗi đau từng cố giấu đi.
Phương Đào
Ra mắt Thành phố và những bức tường bất định và giao lưu với dịch giả Uyên Thiểm
Với sự tham gia của các diễn giả:
Dịch giả Uyên Thiểm: người chuyển ngữ bản tiếng Việt của tác phẩm, đồng thời là dịch giả đã chuyển ngữ nhiều tác phẩm văn học Nhật Bản trứ danh: "Những người đẹp say ngủ", "Tiếng núi", "Xứ tuyết" (Kawabata Yasunari) v.v.
Tiến sĩ Văn học Trần Thị Thục: Giảng viên trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Nhà văn Hiền Trang: điều phối chương trình.
Thời gian: 9g30 - 11g, thứ Bảy ngày 4.10.2025
Địa điểm: Tượng đài Cảm tử (đối diện Đền Ngọc Sơn), phố đi bộ Hồ Gươm, Hà Nội
________________
Haruki Murakami (sinh năm 1949) là một trong những nhà văn đương đại Nhật Bản được biết đến nhiều nhất. Các sáng tác của ông thường xoáy sâu vào sự cô đơn, nỗi ám ảnh của ký ức, tình yêu và hành trình kiếm tìm bản ngã giữa đô thị hiện đại.
Các tác phẩm của ông đã được dịch ra hơn 50 ngôn ngữ, bán hàng triệu bản trên toàn cầu và đạt được nhiều giải thưởng văn học nổi tiếng. Với khả năng kết hợp giữa tính hiện thực và huyền ảo, cá nhân và phổ quát, Murakami đã khẳng định vị thế đặc biệt của mình trong văn chương thế giới, trở thành một hiện tượng văn hóa vượt ra ngoài phạm vi văn học.