PGS-TS-BS Trần Văn Ngọc, Chủ tịch liên Chi hội Hô hấp TP.HCM, cho biết về nguyên lý kit test nhanh vùng dịch tỵ hầu và nước bọt cũng giống nhau. Tuy nhiên, loại nào cũng phải phụ thuộc vào chất lượng của kit test, những loại test nhanh thường độ nhạy khá thấp, chỉ khoảng 60%, vì vậy sẽ bỏ sót F0 nếu như âm tính giả.
Bày bán công khai
Sau khi TP.HCM cho phép người dân được sử dụng xét nghiệm bằng kit test nhanh tại nhà, thị trường bày bán các sản phẩm này rất sôi động. Đặc biệt, với các loại kit test nước bọt dù chưa được cấp phép nhưng vẫn được công khai rao bán.
Chỉ cần gõ từ khóa "kit test nước bọt COVID-19" trên thanh công cụ tìm kiếm của Facebook, sẽ dễ dàng tìm thấy các trang rao bán loại sản phẩm này.
Phóng viên đã liên hệ với người rao bán sản phẩm theo số điện thoại 0346018xxx, theo lời quảng cáo, sản phẩm này là hàng xách tay của Đức với giá bán lẻ 1 hộp 5 kit test là 650.000 đồng. "Muốn hiệu quả chính xác nhất là thực hiện khi vừa ngủ dậy chưa đánh răng, sau 15-20 phút sẽ cho kết quả" - người bán hàng cho biết.
Các loại kit test nước bọt được rao bán trên mạng. Ảnh chụp màn hình
Trả lời thắc mắc của phóng viên về việc, sản phẩm này đã được cấp phép chưa, người bán hàng cho hay "Sản phẩm chưa được Bộ Y tế cấp phép. Nếu test dương tính kết quả này sẽ không được công nhận là F0. Nhưng kết quả của các loại test đều như nhau".
Theo tìm hiểu của phóng viên, trên các trang rao bán có nhiều loại kit test như PCL của Hàn Quốc, Realy Tech của Trung Quốc… với nhiều loại giá.
Theo PGS-TS-BS Trần Văn Ngọc, chất lượng của các loại kit rất quan trọng. Nếu kit có chất lượng tốt sẽ có độ đặc hiệu và độ nhạy cao. Hiện nay, trên thị trường sản phẩm kit test nhanh kháng nguyên dùng qua mũi rất nhiều song chất lượng không đồng đều. Các loại test nhanh, kể cả test bằng nước bọt, cho kết quả âm tính giả rất cao, lên đến 40%-50%.
Nguy cơ nơi đông người
PGS-TS-BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Phó Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi (TP HCM), cho biết việc cấp phép các loại kit test trước khi được sử dụng phải qua thẩm định của Bộ Y tế. Nếu sản phẩm nào chưa được cấp phép khi đưa vào dùng đều không đúng quy định về mặt pháp lý. Bên cạnh đó, khi chưa được thẩm định đồng nghĩa với kết quả chưa được bảo đảm.
Theo các chuyên gia, test bằng nước bọt cũng là một trong những phương pháp được các nước trên thế giới công nhận, cho sử dụng. Vấn đề là khi sử dụng cần phải lựa chọn các loại kit đáng tin cậy, có hiệu lực và độ nhạy cao. Đặc biệt là khi sử dụng cần phải tuân thủ theo hướng dẫn, quy trình kỹ thuật.
“Test nước bọt hay test bằng ngoáy mũi lấy dịch tỵ hầu đều có hạn chế, vẫn có tỉ lệ dương tính hoặc âm tính giả. Mặt khác khi sử dụng sản phẩm test chưa được Bộ Y tế công nhận thì cũng không thể dựa vào kết quả để được công nhận là F0, điều này sẽ gây lãng phí” - PGS Mạnh Siêu nhận định.
"Kit test nước bọt được sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc. Họ ưa chuộng bởi nó dễ thực hiện hơn ngoáy mũi. Bởi không phải ai cũng thực hiện đúng kỹ thuật ngoáy mũi, đặc biệt, khi lấy dịch tỵ hầu bằng ngoáy mũi sẽ khó chịu, gây đau" - PGS Mạnh Siêu thông tin.
Nhiều chuyên gia cho rằng sử dụng kit test nước bọt có một số bất lợi, như: trong quá trình lấy mẫu phải khạc nước bọt vào ly (cốc) - hành động này sẽ dễ lây nhiễm ra môi trường xung quanh nếu người đó dương tính với SARS-CoV-2. Do đó, khi thực hiện, cần phải ngồi ngoài trời và làm một mình. Nếu sử dụng kit test nước bọt nơi đông người sẽ không bảo đảm an toàn.
Ngoài ra, khi thực hiện tets nước bọt thì phải súc miệng sạch, đợi khoảng 5-7 phút để dịch tiết ra rồi mới lấy mẫu. Nếu vội, không vệ sinh miệng sạch sẽ dẫn đến kết quả không chính xác.
Hải Yến