Có thể xét nghiệm COVID-19 bằng phương pháp nào. Nếu có triệu chứng thì có thể mua bộ Kit theo tiêu chuẩn nào để có kết quả nhanh và chính xác nhất?
BS Vũ Minh Điền - Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương: Hiện nay có hai biện pháp chính: 1. Tìm trực tiếp căn nguyên hoặc dấu ấn di truyền của căn nguyên của virus; 2. Gián tiếp tìm kháng thể trong máu sau khi bị nhiễm virus.
Biện pháp trực tiếp có thể được phát hiện qua ứng dụng sinh học phân tử, cũng là ứng dụng phổ biến nhất với độ nhạy trên 90% và độ đặc dụng đến 98%. Cụ thể là: i) Tìm những gen đặc trưng của virus Sars-Cov 2; hoặc ii) Nuôi cấy định danh virus có thể giúp tìm vắc xin. Tuy nhiên, nuôi cấy virus chỉ được tiến hành trong phòng an toàn sinh học đảm bảo cấp ba trở lên nên không phổ biến, chủ yếu dùng cho các viện nghiên cứu; iii) Hoặc test nhanh ứng dụng kháng nguyên như Hàn Quốc làm độ nhạy cao lên, chấp nhận dương tính chéo, nhưng độ đặc hiệu thấp hơn, có thể bị nhầm với các căn nguyên khác cùng dòng hoặc kháng nguyên tương tự.
Ảnh mang tính minh hoạ.
Biện pháp gián tiếp đi vào việc tìm kháng thể với căn nguyên của virus, có thể dùng các biện pháp như miễn dịch hồng quang, tìm kháng thể IgG, IgM đặc trưng cho dòng virus này. Theo các báo cao của Trung Quốc thì kháng thể IgM xuất hiện 10 ngày sau khi có triệu chứng lâm sàng, còn IgG thì từ ngày 12 ngày trở đi. Tuỳ từng kit test các phòng thí nghiệm sử dụng để tìm IgG và IgM. Nếu tìm IgG cần làm 2 lần là lần cấp tính và lần hồi phục.
Các phòng thí nghiệm ở Việt Nam khuyến khích các biện pháp tìm trực tiếp căn nguyên để tăng độ nhạy và tính đặc hiệu. Virus có thể lây lan trước khi khởi bệnh ba ngày, đỉnh virus cao nhất là sau khi khởi bệnh 3-5 ngày. Virus có mặt ở đường hô hấp dưới nhiều hơn ở đường hô hấp trên. Do vậy, cần lấy mẫu đúng vị trí thì xét nghiệm mới chính xác. Ngoài bệnh phẩm ở đường hô hấp, có cả trong máu nhưng thấp hơn 30-50%, phân khoảng 60%. Không có xét nghiệm nào đạt 100%, cao nhất 90-95%.
Các xét nghiệm nào cũng cần được thực hiện các kĩ thuật viên được đào tạo, đúng thời điểm, vị trí. Nếu tự làm kết quả không chính xác có thể gây tâm lý hoang mang.
Có cách nào để cán bộ các cơ quan đại diện Việt Nam tại các nước có thể liên hệ với các bác sĩ tại Việt Nam để tư vấn về Covid-19 qua mạng?
Hiện nay Bộ Y tế đã có triển khai một phần mềm/platform ứng dụng bác sĩ tư vấn và đã được tải lên trên chợ ứng dụng trên App Store, nếu ai cần có thể tìm từ “bác sĩ tư vấn” và có thể tải về được. Hoặc một ứng dụng nữa là “Covid-19” hiện đang cập nhật thông tin nhanh nhất về tình hình dịch bệnh, tập hợp từ nguồn CDC, Bộ Y tế Việt Nam… Đây là nguồn thông tin chính thống mà Cục CNTT-BYT đứng ra bảo trợ và tập đoàn phát triển ứng dụng này là tập đoàn AIC.
Ứng dụng này khai trương vào ngày 9.3, người dân vào đặt câu hỏi nhờ tư vấn rất là nhiều. Hiện nay, số bác sĩ tham gia trực tiếp toàn là chuyên gia đầu ngành đang làm nhiệm vụ chính là chống dịch ở Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương và Trung tâm nhiệt đới Bạch Mai. Nếu muốn tư vấn trực tiếp thì có thể gặp những bác sĩ sáng đèn/trạng thái sẵn sàng thì có thể gặp và kết nối trực tiếp.
BTV