Đại biểu dân cử của ‘siêu đô thị’ TP.HCM: Vinh dự lớn nhưng trách nhiệm nặng nề

Tại buổi họp mặt nhân kỷ niệm ngày trọng đại trong lịch sử của đất nước và dân tộc, Luật sư Trương Trọng Nghĩa, ĐBQH khóa XIII, XIV, XV đã có bài phát biểu thay mặt cho ĐBQH các khóa của TP.HCM. Người Đô Thị xin giới thiệu với bạn đọc toàn văn bài phát biểu có nhiều nội dung đáng quan tâm về trách nhiệm nặng nề của các đại biểu dân cử của TP.HCM – siêu đô thị, trung tâm kinh tế - tài chính lớn của cả nước, của khu vực và châu lục^(*).

*     *     *

Luật sư, Đại biểu Quốc Hội Trương Trọng Nghĩa phát biểu trong buổi Họp mặt Kỷ niệm 80 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6.1.1946 – 6.1.2026) và tổng kết hoạt động Đoàn ĐBQH khóa XV TP.HCM nhiệm kỳ 2021 – 2026 tại Hội trường Thống Nhất sáng ngày 8.8. Ảnh: CTV

Máu đào đã đổ xuống để có một nghị viện nhân dân đầu tiên trong lịch sử dân tộc

Ngay trước và trong ngày Tổng tuyển cử, máu đào của cán bộ, chiến sỹ và nhân dân ta đã đổ để chống lại các hành động phá hoại, khủng bố của kẻ thù, bảo vệ thành công cuộc Tổng tuyển cử, để nước ta có một nghị viện nhân dân đầu tiên trong lịch sử dân tộc. Đặc biệt ở các tỉnh Nam bộ, cuộc bầu cử đã diễn ra dưới bom đạn rất ác liệt của kẻ thù. Đi bầu Quốc hội lúc này là thể hiện lòng yêu nước, ý chí thống nhất đất nước, ủng hộ Chính phủ Hồ Chí Minh, bảo vệ nền độc lập non trẻ của nước nhà. Vì vậy, nhân dân đi bỏ phiếu rất đông, chấp nhận hy sinh cả xương máu để thực hiện quyền tự do, dân chủ vừa giành được.

Vào ngày 6.1.1946, tại Sài Gòn - Chợ lớn, quân Pháp đã chiếm toàn bộ thành phố và các vùng xung quanh và cuộc kháng chiến vẫn đang tiếp diễn. Tuy Uỷ ban Kháng chiến Sài Gòn – Chợ Lớn phải chuyển ra ngoại ô, nhưng hàng trăm cán bộ chính quyền, đoàn thể, chiến sĩ làm công tác tuyển cử đã chia ra các ngả, bám sát từng khu phố, từng xóm lao động, từng người dân để lập danh sách cử tri, tuyên truyền vận động bầu cử. Do địch đàn áp nên không có nơi bỏ phiếu cố định. Các hòm phiếu lưu động được chuyển tới từng ngõ, từng nhà cho đồng bào bỏ phiếu. Cả Sài Gòn - Chợ Lớn có hàng trăm hòm phiếu như vậy. Tại Sài Gòn - Chợ Lớn, 42 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ tổng tuyển cử.

Trong Quốc hội khóa I, TP.HCM (bao gồm Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định, Thủ Dầu Một và Bà Rịa) đã có 20 đại biểu được bầu. Một số đại biểu đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Pháp ở Nam bộ, như: Lý Chính Thắng, Thái Văn Lung, Nguyễn Văn Tiết, Hoàng Đôn Văn… TP.HCM vinh dự có Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng là đại biểu Quốc hội khóa I của Thành phố. Đặc biệt, bà Trịnh Thị Miếng, quê ở Hóc Môn, là một trong 10 nữ đại biểu Quốc hội khóa I.

Sau ngày thống nhất nước nhà, nhiều nhà lãnh đạo tiêu biểu của đất nước trong kháng chiến và trong hòa bình là thành viên của đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, như Phạm Hùng, Võ Văn Kiệt, Nguyễn Hữu Thọ, Huỳnh Tấn Phát, Trịnh Đình Thảo, Nguyễn Thị Định, Nguyễn Thị Bình và nhiều vị khác nữa.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TP.TP.HCM) phát biểu tại tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Ảnh: TL

Ngày 6.1.1946 có tầm vóc lớn lao, ý nghĩa sâu sắc và tác động mạnh mẽ nhiều mặt trong lịch sử của nhà nước Việt Nam nói chung và Quốc hội Việt Nam nói riêng. Trong ngày lịch sử đó, phát huy thành quả của Cách mạng tháng Tám, lần đầu tiên trong lịch sử dựng và giữ nước của dân tộc, nhân dân ta đã bầu ra một cơ quan quyền lực của dân, do dân, vì dân. Các đại biểu Quốc hội đã cùng với toàn dân đấu tranh giải phóng dân tộc, vượt lên đạn bom, tù ngục, hy sinh xương máu, trung kiên, bất khuất, góp phần đánh thắng nhiều cuộc chiến tranh xâm lược tàn khốc, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ.

Hòa bình lập lại, đất nước thống nhất, các đại biểu Quốc hội đã cùng với nhân dân ta ra sức khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển kinh tế, đưa nước Việt Nam thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu. Nước ta đang gia nhập đội ngũ các quốc gia có thu nhập trung bình cao, với GDP bình quân đầu người của Việt Nam năm 2025 ước đạt 4.900 USD, quy mô GDP của nền kinh tế ước đạt trên 510 tỷ USD, gấp 1,48 lần so với năm 2020 và xếp thứ 32 trên thế giới,  thuộc nhóm 15 nền kinh tế lớn nhất châu Á, 4 nền kinh tế hàng đầu khu vực Đông Nam Á.

Các đại biểu tham quan triển lãm ảnh “Vinh quang 80 năm Quốc hội Việt Nam” - hoạt động trong chuỗi kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6.1.1946 – 6.1.2026) và Tổng kết hoạt động của Đoàn ĐBQH khóa XV TP.HCM nhiệm kỳ 2021 – 2026. Ảnh: Việt Dũng/Sài Gòn giải phóng

Vinh dự chỉ có khi làm tròn trách nhiệm lớn lao của đại biểu dân cử

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo và quý vị đại biểu,

Được nhân dân tín nhiệm bầu làm ĐBQH là một vinh dự lớn, đồng thời là một trách nhiệm nặng nề. Hoạt động lập pháp mỗi ngày qua lại càng cấp bách về thời gian, gia tăng về số lượng, đòi hỏi ĐBQH vừa phải sâu sát, thấu hiểu thực tiễn của xã hội, những nguyện vọng, bức xúc của người dân, vừa phải học tập thêm nhiều kiến thức, kỹ năng mới, để hiểu được nội dung các dự thảo luật và đưa ra những góp ý phù hợp, xác đáng để hoàn chỉnh dự thảo trước khi đưa ra bỏ phiếu.

Hoạt động giám sát tối cao, nếu ĐBQH không dành đủ thời gian và tâm sức, và không có phương pháp tiếp cận hợp lý, khoa học, sẽ rất dễ trở thành hình thức, cưỡi ngựa xem hoa, thiếu hiệu quả thực chất và tác động sâu sắc. Việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước trong kỷ nguyên số đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao và trình độ hiểu biết ngang tầm đòi hỏi của vai trò đại biểu dân cử, vì các các quy hoạch, kế hoạch, dự án có qui mô ngày càng lớn, tính chất ngày càng phức tạp, chưa có tiền lệ, như công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, kinh tế số, kinh tế xanh, đường sắt cao tốc Bắc – Nam, nhà máy điện hạt nhân, đảo nhân tạo và đô thị lấn biển… Việc tăng cường áp dụng công nghệ AI, kết nối mạng và kết nối dữ liệu trong hoạt động của nhà nước nói chung và Quốc hội nói riêng cũng đòi hỏi các ĐBQH chẳng những phải “xóa mù” mà còn phải làm chủ được các kỷ năng cần thiết để tăng năng suất và hiệu quả trong nhiệm vụ dân cử của mình.

Đoàn ĐBQH TP.HCM tổ chức hội nghị Đoàn ĐBQH khóa XV TP.HCM hôm 15.7 vừa qua. Ảnh: Sài Gòn giải phóng

Với vai trò và vị trí đặc thù mà Trung ương Đảng và nhân dân cả nước giao cho TP.HCM từ ngày giải phóng đến nay, với truyền thống anh hùng, bất khuất, tinh thần tiên phong đổi mới, cần cù và sáng tạo của người dân Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định, Bình Dương và Bà Rịa- Vũng Tàu trong một TP.HCM rộng mở, làm ĐBQH TP.HCM bước vào kỷ nguyên mới là một nhiệm vụ không dễ dàng. Trở thành thành viên của Đoàn ĐBQH của TP.HCM hôm nay, một siêu đô thị và trung tâm kinh tế - tài chính lớn của cả nước, của khu vực và châu lục, là một vinh dự lớn, đồng thời là một trách nhiệm nặng nề và đầy thách thức. Vinh dự chỉ có khi làm tròn trách nhiệm.

Trong suốt ba nhiệm kỳ đại biểu, tôi nhận thức rất rõ rằng, nhân dân kỳ vọng rất nhiều và tình hình đất nước cũng luôn yêu cầu rất cao ở ĐBQH, và dù có nỗ lực nhiều đến đâu, tôi vẫn luôn cảm thấy chưa đáp ứng được kỳ vọng và yêu cầu đó. Sắp tới đây, Đại hội 14 của Đảng sẽ đặt ra đường hướng mới phát triển đất nước và bầu ra ban lãnh đạo mới đủ tài năng, đức độ và bản lĩnh, giàu lòng yêu nước, thương dân, để lãnh đạo đất nước trong kỷ nguyên mới - như lời của Tổng Bí thư Tô Lâm – là “kỷ nguyên phát triển, thịnh vượng, hùng cường của dân tộc Việt Nam”. Nhân dân ta sẽ bầu ra Quốc hội khóa 16 theo dự kiến vào tháng 3.2026, và tôi tin tưởng rằng, Đoàn ĐBQH khóa tới, gồm các đại biểu của Thành phố và trung ương về ứng cử, sẽ là một trong những đoàn đại biểu lớn về số lượng, mạnh về chất lượng, góp phần cùng với Đảng bộ và chính quyền Thành phố hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu đề ra trong nghị quyết của Đại hội Đảng bộ Thành phố tới đây, và góp phần cùng cả nước thực hiện thành công Nghị quyết của Đại hội toàn quốc lần thứ 14 của Đảng./.

Luật sư, Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa

____________________

(*) Tòa soạn đã lược bỏ các câu mang tính nghi thức trong phần mở đầu và kết thúc bài phát biểu, đặt tựa và các tựa phụ trong bài.