Tự truyện của Ái Vân - Kỳ 2: Vượt tường Berlin

Ba mẹ con ngày Vũ vào lớp 1 ở Munich tháng 8.1992

Sang Đức, tôi được xếp cho ở một căn hộ 3 phòng, đó là nhà khách của Bộ Văn hóa. Học được một tháng, mới học tiếng Đức thôi chứ chưa học vào chuyên môn. Tôi viết đơn li dị gửi tòa và chàng Tập Hai. Phải làm sớm dự phòng chàng còn dây dưa gì thì mình vẫn còn thời gian lo được. Đơn vừa gửi đi ít ngày Bộ Văn hóa Đức nhắn tôi lên, nói: “Như bà đã biết bức tường Berlin đã đổ, sang tháng 3 chúng tôi sẽ tổng tuyển cử. Khi tổng tuyển cử thì tất cả những nghị định ký trước đây của nước Cộng hoà dân chủ Đức đều không còn hiệu lực. Ngay đến chúng tôi cũng không biết có còn ngồi ở cái ghế này hay không. Cho nên từ bây giờ bà nên tự lo cho bà đi”. Tôi sững sờ không biết làm sao. Ở hay về, hay phải làm sao đây? Cực kì hoang mang. Vé máy bay chỉ một chiều thôi, nếu về thì tiền đâu?

 Đúng lúc đó có một đoàn Việt Nam đi sang công tác, trong đó có anh Phạm Ái Nhân, bạn thân của gia đình tôi. Anh Nhân đưa thư và băng cassette ghi âm tiếng nói của bà Khanh, người giúp việc cho gia đình nhỏ của tôi, khi tôi đi bà vẫn ở lại để chăm cháu Vũ. Bà Khanh không biết chữ, bà nhờ ai đó viết cho tôi cái thư và ghi âm lời nói của bà: “Cô ơi từ hôm cô đi, chú đổ điên, ngày nào cũng rượu say sưa xong về quát tháo và đánh cháu Vũ. Tối hôm 30 tết, không biết chú ở đâu về say, vào nhà chú khóa cửa và đánh cháu Vũ, dập chân bẻ tay xuống dát giường. Cháu Vũ khóc quá mà chú cấm không cho cháu (tức bà Khanh) được kêu. Ngày hôm sau cháu Vũ ăn xong đi ra chúc tết ông bà ngoại ở nhà ngoài, chú lôi cháu Vũ ra đường đánh, làm cháu nôn ra cả.” Nghe xong băng tôi chết điếng, đau đớn quá, thương con quá, tháng hai Berlin rất lạnh, tôi chạy ào ra ngoài trời gào khóc như một con điên. Tôi nghĩ: “Đến con ông còn đánh thế, mình về thì chắc ông ấy giết mình.” Lúc đó mới quyết tâm chạy trốn, không thể về được nữa. 

Nghe lao xao bên Đại sứ quán người ta nói: Quản lý Ái Vân theo kiểu nào bây giờ. Vì Ái Vân không thuộc dạng xuất khẩu lao động, không du học, không phải cán bộ đi công tác, chỉ đi học một khóa học đặc biệt thế này thôi. Hộ chiếu tôi vẫn được giữ. Tôi hiểu Đại sứ quán rất muốn giữ hộ chiếu của tôi trong tình hình tranh tối tranh sáng thế này. Thế là họ đã để ý đến tôi rồi, chắc tôi sẽ khó mà được ở đây lâu. Rất có thể họ đang lên kế hoạch cho tôi về nước. Phải chạy. Tôi tính đường chạy sang Tây Berlin.

 Bức tường Berlin đã bị đục bỏ nhưng vẫn được phía Đông Đức canh giữ cẩn thận. Nghe nói các chỗ đục bỏ đi lại dễ dàng nhưng không biết nó nằm ở khúc nào. Cuối tuần họ có mở cửa cho công dân Đức và các nước tư bản đi qua thoải mái. Riêng các nước Việt Nam, Lào, Cambodia, mấy nước châu Phi, Ba Lan, Tiệp… nghe nói sứ quán các nước này yêu cầu phía Đức không cho công dân của họ đi qua. Họ sợ công dân nước họ bỏ trốn sang Tây Đức cả. Tôi không biết đi lối nào cho thoát.

 Ái Thanh đi xuất khẩu lao động vào giữa năm 1989 ở Dresden, cuối tuần đó về Đông Berlin chơi, thăm tôi. Tối Thứ Sáu Thanh về, kéo theo một đoàn bảy người bạn của em. Tôi nói hết tình hình, và nói: “Chị muốn đến đó xem thế nào nhưng đến đó nhỡ mấy ông sứ quán thấy mặt, tóm cổ mình thì toi”. Ái Thanh nói: “Mai Thứ Bảy em đi ra cổngBrandenburger Tor xem thế nào.” Sáng Thứ Bảy Ái Thanh và đám bạn đi đến cổng thành đến tối mới về, Ái Thanh  bảo: “Hôm nay em mà đi giày thấp thì đã trèo tường sang được Tây Berlin rồi. Đi dễ lắm chị ạ.” Nghe Ái Thanh kể tôi mừng lắm, quyết tâm đi.

*

 Hôm sau Chủ nhật đẹp trời. Tôi lấy 1 túi nhỏ xếp 2 bộ quần áo, giấy tờ, tiền bạc…. rồi theo Ái Thanh và và 7 người bạn nữa ra bức tường Berlin. Tới cổng chính Brandenburg Tor thấy bãi cỏ rộng, trống ghê lắm. Ái Thanh bảo: “Chị vào xếp hàng đi, cứ tự tin, không sao hết”. Tôi xếp hàng, nghĩ bụng mình có hộ chiếu công vụ, có thể họ cho qua. Trong đám bạn của Ái Thanh hôm ấy có Gerhard người Đức rất thích chơi với người Việt Nam, là bạn của Tô Sơn. Mọi người bàn nhau để Gerhard xếp hàng cùng và nhận tôi là vợ thì chắc dễ được qua vì Gerhard là người Đức thì không gặp trở ngại gì. Gerhard ok.

Festival tại Berlin 1973

 Mọi người đi qua rất dễ dàng, cứ cầm pasport qua, lính biên phòng Đức gật đầu là xong, chẳng đóng dấu gì cả. Tôi càng tới gần càng run. Cách chừng 4,5 người thấy cậu biên phòng chỉ vào tôi ngoắc ngoắc. Tôi nhìn đằng sau xem cậu ta ngoắc ai.  Thì ra cậu ta chỉ mặt tôi ngoắc tay ra hiệu:… đứng ra khỏi hàng. Tôi  chỉ Gerhard nói: “Tôi đi với chồng, chồng tôi đây". Cậu lính biên phòng chỉ cái passport của tôi, nói: "Nhưng mà hộ chiếu Việt Nam, đúng không?”. Tôi vâng, cậu ta bảo: “Mời bà sang cổng thành Alexanderplatz vì cổng đó dành riêng cho người nước ngoài. Cổng này chuyên cho người Đức.”

Tôi buộc rời khỏi hàng. Chán ngán. Sang cổng Alexanderplatz thì chắc chắn không được rồi vì cổng đó họ xét kỹ lắm. Láng cháng sang đó Sứ quán ra nhận mặt mình thì nguy. Tôi quay lại bàn với Ái Thanh và các bạn. Cả nhóm đang đứng ngẩn, chưa biết tính sao, chợt có tiếng đục tường cốc cốc cốc… một mảng gạch rơi xuống. Tự nhiên mọi người ào chạy tới nơi mảng gạch vừa rơi. Đủ hết, người da đen (không biết nước nào), người Ba Lan, người Việt Nam rất đông. Cả nhóm cũng chạy về chỗ đấy. Gần tới nơi thì một xe Jeep của cảnh sát Đông Đức đi tới chặn luôn. Sợ quá, không biết phải làm sao. Nhìn xung quanh vẫn thanh bình, nhưng mình đang làm cái việc gọi là “phạm pháp” nên rất  sợ.

Trong khi bốn bề đều nghe tiếng cốc cốc, lại nghe một mảng tường đổ rầm xuống. May thay lúc ấy chỉ có một viên cảnh sát đứng canh. Anh ta cầm máy bộ đàm gọi đâu đó, rồi  lấy một mảng dây thép gai kéo tới lấp vào chỗ mảng tường vừa đổ và lên xe Jeep chạy vù đi. Khi xe Jeep vừa chạy ra khỏi bãi cỏ là tất cả ùa tới ào ào. Tôi, Ái Thanh và 7 người bạn Ái Thanh cũng chạy như bay tới. Đúng lúc ấy một bé gái Đức xuất hiện ngay giữa mảng tường đổ hát hò say sưa. Tô Sơn lao tới hét: “Tránh ra”, rồi nhấc cô bé sang một bên. Rộng chỗ, cả nhóm 9 người lần lượt chui tường thoát qua Tây Berlin.

Chui qua khỏi tường, sang đến Tây Berlin rồi mà cứ ngỡ như mơ. Mấy anh chị em nhìn nhau và hỏi “Ủa, đây là xứ tự do rồi  à?”. Bên kia đang nhốn nháo, sang bên này tự nhiên thấy yên tĩnh lạ thường, người đi lại thong dong giống như đi dạo mát. Người ta mở băng nhạc cassette, vài nhạc sĩ mang violon hoặc guitar dạo những khúc nhạc vui tươi. Mấy chiếc bàn bầy bán những mẩu gạch nhiều màu sắc được đục từ bức tường Berlin, kẻ bán người mua rôm rả. Không gian tràn ngập trong tiếng nhạc dìu dặt, thanh bình. Không một ai tới hỏi mình từ đâu, tới đây làm gì, mọi người nhìn nhau mỉm cười thân thiện như đã quen nhau tự thuở nào.

“Xứ tự do đây rồi à? Bây giờ mình đi đâu?”. Ái Thanh và nhóm bạn chỉ đi sang cùng cho tôi vững tâm rồi phải quay lại Đông Berlin, nơi họ đang còn việc làm tốt ở đó. Sẽ chỉ còn một mình tôi thôi. Tôi không quen biết ai, chẳng biết đi đâu, tự nhiên thấy lo lắng hoang mang. Như đã nói ở trên, rất may trong đoàn Ái Thanh có Tô Sơn, con trai nhạc sĩ Tô Hải, đang làm phiên dịch cho lao động xuất khẩu ở Dresden. Sơn có một cô bạn quen, tên là  Bích. Bích đã sang đây từ tháng 11, hiện đang ở trại tị nạn, Sơn có địa chỉ. “Ok!” -Tôi nói: “Bây giờ tụi mình đi tới chỗ Bích để hỏi xem nhập trại tị nạn thế nào”. Cả nhóm quyết định mua vé tàu đến nơi Bích ở.

Ái Vân

Kỳ tiếp Tự truyện của Ái Vân - Kỳ 3: Chồng giả chồng thật

» Tự truyện của Ái Vân - Kỳ 1: Vượt biên

» Nguyễn Quang Lập: Một chút Ái Vân