VinSpeed hợp tác Siemens Mobility phát triển hạ tầng đường sắt tốc độ cao

Ngày 17.12, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed (thuộc Tập đoàn Vingroup) và Công ty Siemens Mobility GmbH (Tập đoàn Siemens AG, Đức) đã chính thức ký kết Thỏa thuận Hợp tác Chiến lược Toàn diện và Chuyển giao công nghệ. Thỏa thuận này đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lĩnh vực đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam, đồng thời mở ra triển vọng tiếp cận, làm chủ các công nghệ đường sắt tiên tiến hàng đầu thế giới.

Đại diện lãnh đạo của Siemens Mobility và VinSpeed trao biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược toàn diện và chuyển giao công nghệ đường sắt tốc độ cao. Ảnh: V.S.

Theo nội dung thỏa thuận, Siemens Mobility – doanh nghiệp có vị thế toàn cầu trong lĩnh vực công nghệ và giải pháp đường sắt – sẽ tham gia thiết kế, cung cấp và tích hợp đoàn tàu cùng các hệ thống then chốt cho các dự án đường sắt tốc độ cao của VinSpeed. Các hạng mục hợp tác bao gồm hệ thống tín hiệu, thông tin, cấp điện và các giải pháp công nghệ liên quan, bảo đảm tính đồng bộ và hiệu quả vận hành của toàn tuyến.

Bên cạnh đó, Siemens Mobility sẽ nghiên cứu khả năng phối hợp thực hiện công tác bảo trì đối với đoàn tàu và hệ thống do doanh nghiệp cung cấp, đồng thời triển khai chuyển giao công nghệ cho các dự án của VinSpeed. Mục tiêu được hai bên đặt ra là hướng tới mức độ nội địa hóa cao nhất có thể, từng bước giúp VinSpeed làm chủ năng lực phát triển, vận hành và khai thác các dự án đường sắt tốc độ cao tại Việt Nam.

Song song với Thỏa thuận Hợp tác Chiến lược Toàn diện, VinSpeed và Siemens Mobility cũng ký kết Thỏa thuận Khung về việc cung cấp đoàn tàu và các hệ thống liên quan cho hai dự án đường sắt tốc độ cao gồm tuyến Hà Nội – Quảng Ninh và tuyến Bến Thành – Cần Giờ. Đây là những tuyến được kỳ vọng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường kết nối vùng, giảm áp lực cho hạ tầng giao thông hiện hữu và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Về phương tiện, Siemens Mobility dự kiến cung cấp cho các dự án của VinSpeed đoàn tàu Velaro Novo – dòng tàu cao tốc mới nhất và hiện đại nhất do Siemens Mobility phát triển. Velaro Novo là tàu động lực phân tán EMU, được thiết kế nhằm tái định hình các tiêu chuẩn di chuyển bằng đường sắt tốc độ cao trong tương lai.

Đoàn tàu Velaro Novo có vận tốc thiết kế lên tới 350 km/h. Nhờ thiết kế thân tàu rộng cùng cấu trúc tối ưu dạng ống rỗng (empty tube), khả năng vận chuyển hành khách của dòng tàu này cao hơn ít nhất 10% so với các thế hệ trước cũng như so với nhiều dòng tàu cao tốc khác trên thị trường. Thiết kế này không chỉ nâng cao trải nghiệm của hành khách mà còn góp phần tăng hiệu quả khai thác và doanh thu cho nhà vận hành trên mỗi chuyến tàu.

Bên cạnh hiệu suất vận hành, Velaro Novo được đánh giá cao về tính bền vững. Mức tiêu thụ điện năng của đoàn tàu giảm khoảng 30% so với các thế hệ tàu cũ, qua đó góp phần giảm phát thải và tiết kiệm chi phí vận hành trong dài hạn. Đáng chú ý, đoàn tàu có khả năng leo dốc vượt trội so với nhiều dòng tàu cao tốc hiện nay, phù hợp với điều kiện địa hình đa dạng tại Việt Nam, từ khu vực đồi núi đến đô thị và vùng ven biển.

Về công nghệ điều hành, Velaro Novo được trang bị hệ thống tín hiệu ETCS cấp độ 2 kết hợp công nghệ vận hành tàu tự động ATO. Hệ thống này giúp nâng cao mức độ an toàn, tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng và cho phép tăng tần suất khai thác, đáp ứng yêu cầu vận hành hiệu quả đối với các tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh và Bến Thành – Cần Giờ trong tương lai.

Hình ảnh minh họa thiết kế tàu tốc độ cao của VinSpeed. Ảnh: V.S.

Chia sẻ về ý nghĩa của thỏa thuận, ông Phạm Thiếu Hoa, Tổng Giám đốc VinSpeed, cho biết việc hợp tác chiến lược với Siemens Mobility là bước đi quan trọng trong lộ trình phát triển các dự án hạ tầng giao thông hiện đại của VinSpeed tại Việt Nam. "Sự kết hợp giữa năng lực triển khai dự án, độ am hiểu thị trường trong nước của VinSpeed và kinh nghiệm, công nghệ toàn cầu của Siemens Mobility sẽ tạo nền tảng vững chắc để hiện thực hóa các tuyến đường sắt tốc độ cao đạt chuẩn quốc tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng sống cho người dân Việt Nam", Tổng Giám đốc VinSpeed chia sẻ.

Ở góc độ đối tác công nghệ, ông Michael Peter, Tổng Giám đốc toàn cầu Siemens Mobility GmbH, nhấn mạnh Siemens Mobility tự hào được hỗ trợ VinSpeed trong kế hoạch hiện thực hóa tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên của Việt Nam. Theo ông, Velaro Novo kết hợp độ tin cậy đã được kiểm chứng trên toàn cầu với các công nghệ tiên tiến, giúp giảm tới 30% mức tiêu thụ năng lượng, tối ưu chi phí vòng đời dự án và mang lại sự thoải mái vượt trội cho hành khách.

"Dự án trọn gói này, bao gồm công nghệ hạ tầng đường sắt hiện đại và đoàn tàu tiên tiến, có thể thay đổi cách thức di chuyển bằng đường sắt cho hàng triệu người, cải thiện đáng kể trải nghiệm và chất lượng cuộc sống, đồng thời tạo ra cơ hội cho toàn ngành, thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch và tăng trưởng công nghiệp dài hạn trong khu vực. Cùng với VinSpeed, chúng tôi mong muốn đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong lĩnh vực đường sắt cao tốc", ông Michael Peter đánh giá.

VinSpeed là đơn vị thuộc trụ cột Hạ tầng của Tập đoàn Vingroup, được thành lập với định hướng tiên phong phát triển các dự án đường sắt tốc độ cao và hạ tầng giao thông hiện đại tại Việt Nam. Doanh nghiệp hiện có vốn điều lệ 33.000 tỷ đồng, đặt mục tiêu đóng vai trò dẫn dắt trong quá trình chuyển đổi hạ tầng giao thông, từng bước định hình tương lai ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam theo các tiêu chuẩn cao về công nghệ, hiệu quả vận hành và phát triển bền vững.

Cùng với thỏa thuận hợp tác chiến lược và chuyển giao công nghệ vừa ký kết với Siemens Mobility, VinSpeed đang tích cực đề xuất đầu tư hàng loạt dự án đường sắt tốc độ cao quy mô lớn. Động thái này cho thấy tham vọng tham gia sâu và dài hạn của doanh nghiệp trong lĩnh vực hạ tầng giao thông chiến lược, đặc biệt là các dự án có tính chất xương sống của nền kinh tế.

Giữa tháng 5.2025, VinSpeed công bố đã chính thức đăng ký đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Theo đề xuất, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 1.562 nghìn tỷ đồng, tương đương 61,35 tỷ USD, chưa bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ di dời và tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng. Trong cơ cấu vốn, VinSpeed cam kết thu xếp 20% tổng mức đầu tư, tương đương khoảng 312,33 nghìn tỷ đồng. Phần vốn còn lại, chiếm 80%, doanh nghiệp đề xuất vay từ Nhà nước với lãi suất 0% trong thời hạn 35 năm kể từ thời điểm giải ngân. VinSpeed đặt mục tiêu nỗ lực tối đa để khởi công dự án trước tháng 12.2025, đẩy nhanh tiến độ xây dựng và đưa toàn tuyến vào khai thác trước tháng 12.2030.

Tiếp đó, vào tháng 7.2025, VinSpeed đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với huyện Cần Giờ (trước đây). Tuyến có chiều dài 48,1 km, tốc độ thiết kế 350 km/giờ, thời gian di chuyển dự kiến khoảng 16 phút, với tần suất khai thác 20 phút/chuyến trong giai đoạn 2030–2050. Dự án gồm hai ga chính là ga Tân Thuận và ga Cần Giờ, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 76.120 tỷ đồng.

Theo đánh giá sơ bộ, dự án Bến Thành – Cần Giờ có hiệu quả kinh tế – xã hội tích cực, với tỷ suất nội hoàn EIRR đạt 6,45% và thời gian hoàn vốn dự kiến khoảng 18 năm. Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã thống nhất chủ trương đầu tư dự án, đồng thời định hướng tuyến không chỉ là công trình giao thông chiến lược mà còn tạo nền tảng phát triển khu đô thị theo chuẩn ESG đầu tiên tại Việt Nam.

Trà My