Chung cư cũ, nhà dân không thể chịu tải nếu đấu nối thêm trạm sạc điện lớn

Để triển khai lộ trình cấm xe máy chạy xăng dầu trong Vành đai 1 từ ngày 1.7.2026, Hà Nội cần hoàn thiện các cơ chế chính sách hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi phương tiện; phát triển vận tải công cộng và quy hoạch vị trí, hạ tầng hệ thống trạm sạc và công suất lưới điện cần được quy hoạch và đảm bảo đủ thì mới đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dân.

Rà soát hàng nghìn vị trí đặt trạm sạc

Theo kết quả rà soát vị trí trạm sạc điện của Sở Xây dựng Hà Nội, Công ty cổ phần Bến xe Hà Nội đã phối hợp với đơn vị lắp đặt trạm sạc tại 3 bến xe. Trong đó, bến xe Giáp Bát 40 vị trí sạc vận hành từ ngày 10.6.2025; Bến xe Gia Lâm 34 vị trí sạc, vận hành từ ngày 15.7.2025; Bến xe Mỹ Đình dự kiến vị trí sạc, dự kiến vận hành trong quý III.2025.

Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông thành phố Hà Nội cũng đã tiến hành rà soát, kết quả có 3/5 điểm trung chuyển trên địa bàn thành phố có thể nghiên cứu bố trí trạm sạc cho xe buýt. Toàn mạng lưới xe buýt hiện có 122 điểm đầu cuối. Một số vị trí điểm đầu cuối có thể lắp đặt trạm sạc như các bến xe, bãi đỗ xe trong khu đô thị, trung tâm thương mại, nhà ga, sân bay… nhưng phụ thuộc vào nhu cầu và kế hoạch lắp đặt trạm sạc của đơn vị quản lý.

Trung tâm hạ tầng kỹ thuật thành phố Hà Nội đã tiến hành khảo sát tại một số công viên, bãi đỗ xe công cộng nổi và ngầm, xác định có thể lắp đặt trạm sạc là 19 vị trí…

Trung tâm Quản lý nhà thành phố Hà Nội đã rà soát tại các tòa chung cư tái định cư, các khu nhà ở sinh viên, nhà ở xã hội, các khu liên cơ quan thuộc quản lý của Sở Xây dựng, số lượng trụ sạc dự kiến bố trí cho xe ô tô là 81 trụ sạc, xe máy là 105 trụ sạc.

Một số đơn vị bên ngoài đề xuất như Công ty TMT xin được lắp đặt thí điểm tại 500 vị trí trên địa bàn thành phố, các sở, ngành, bệnh viện, trường đại học, vỉa hè, điểm đỗ xe, bãi xe công viên vườn hoa; Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển đô thị Sài Đồng đề nghị thí điểm xây dựng trạm sạc kết hợp bãi đỗ xe điện và cây xanh cách ly thuộc dự án Khu đô thị sinh thái Vinhomes Riverside với 1.040 vị trí; Công ty cổ phần Phát triển trạm sạc toàn cầu V-Green xin lắp đặt tại 106 điểm, bãi đỗ xe dưới lòng đường, hè phố…

Đối với các phường, xã, đến nay, Sở Xây dựng đã nhận được 59/126 văn bản trả lời của các xã, phường về việc phối hợp rà soát thu thập số liệu, tổng hợp quỹ đất để lắp đặt trạm sạc cho phương tiện sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn. Trong đó, trong khu vực Vành đai 1 đề xuất 115 vị trí; ngoài Vành đai 1 có 386 vị trí có thể lắp đặt trạm sạc.

Nhiều điểm nghẽn cản trở

Phía Sở Xây dựng cũng chỉ ra những tồn tại, vướng mắc khi chưa có quy chuẩn về trạm sạc do đó hệ thống trạm sạc bị hạn chế trong việc sử dụng trạm sạc dùng chung giữa các nhà sản xuất và các nhà cung ứng xe điện; chưa có quy hoạch chung về hạ tầng mạng lưới điện, hạ tầng trạm sạc và việc thực hiện các dự án xây dựng trạm sạc điện, cần khảo sát tính toán chi tiết công suất nguồn và hạ tầng phù hợp với điều kiện của từng trạm sạc.

Hiện tại, không có quy định rõ ràng về việc phân loại đất cho các công trình trạm sạc. Nếu muốn lắp đặt trạm sạc trên đất nông nghiệp hoặc các loại đất khác ngoài đất giao thông và đất thương mại dịch vụ, phải thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, điều này sẽ kéo dài thời gian.

Công trình trạm sạc được liệt kê là công trình năng lượng nhưng để cấp phép xây dựng, cần đánh giá sự phù hợp với quy hoạch và mục đích sử dụng đất của Luật Xây dựng. Do không xác định được loại đất cho trạm sạc, Sở Xây dựng gặp khó khăn trong việc cấp phép.

Đối với các tòa nhà chung cư cũ hoặc các khu dân cư hiện hữu, hệ thống đường nguồn cấp điện và trạm biến áp hiện tại không tương thích và không thể chịu tải nếu đấu nối thêm các trạm sạc lớn. Việc này yêu cầu phải có lộ trình phát triển cụ thể về công suất và số lượng trạm để đảm bảo cung cấp điện đủ.

Ngoài ra, Sở Công Thương chủ yếu tập trung vào phát triển hạ tầng nguồn điện và quản lý các trạm cấp điện. Tuy nhiên, việc phát triển hạ tầng trạm sạc sẽ rất khó khăn nếu không có kế hoạch chi tiết về nhu cầu và vị trí.

Thay trạm xăng dầu bằng trạm sạc, đổi pin

Để triển khai lắp đặt hạ tầng trạm sạc trong thời gian tới, Sở Xây dựng kiến nghị thống nhất với liên ngành các vị trí có thể lắp đặt được trạm sạc điện để triển khai lắp đặt thí điểm các trạm sạc đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, có tính năng đa dạng cổng sạc, hỗ trợ nhiều dòng xe.

Hà Nội cần xây dựng tiêu chuẩn, điều kiện để cửa hàng xăng dầu, trung tâm thương mại và các cơ sở thương mại dịch vụ được xem xét lắp đặt trạm biến áp và trạm sạc, trạm đổi pin phục vụ phương tiện sử dụng năng lượng sạch; xây dựng, hoàn thiện các tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy đối với trạm sạc, trụ sạc để làm cơ sở triển khai thực hiện.

Thành phố điều chỉnh, cập nhật quy hoạch phát triển hệ thống trạm biến áp và hạ tầng điện lực phục vụ hạ tầng trạm sạc, theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng, đảm bảo linh hoạt trong mục đích sử dụng đất và phù hợp với yêu cầu phát triển năng lượng sạch.

Hà Nội cần hoàn thiện cơ chế chính sách như: hỗ trợ người dân trong việc chuyển đổi phương tiện (phân loại cách thức hỗ trợ đối với từng đối tượng cụ thể), hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đầu tư trạm sạc điện, sản xuất xe máy điện; kế hoạch, chính sách lộ trình hướng tới dừng cấp mới đăng ký xe máy điện trước mắt ưu tiên áp dụng cho khu vực trong Vành đai 1; chính sách thay thế trạm xăng dầu hiện có bằng trạm sạc điện, điểm đổi pin (đặc biệt là các vị trí xung quanh và trong Vành đai 1).

Thành phố cần phát triển mạng lưới giao thông công cộng bằng xe buýt thông qua việc bổ sung các tuyến buýt điện nhỏ (mini buýt) phục vụ người dân đi lại trong Vành đai 1; bổ sung phát triển mạng lưới xe đạp công cộng (giao thông phi cơ giới), mạng lưới cho thuê xe đạp, xe máy điện tại các đầu mối giao thông, điểm bãi đỗ xe; xây dựng phương án kiểm soát phương tiện ra vào trong khu vực Vành đai 1 đảm bảo cơ bản hoàn thành trong quý I.2026.

Việt Hùng